کوروش محمدی روز سهشنبه در گفت و گو با ایرنا در واکنش به کلیپ منتشر شده از درگیری تعدادی دختر نوجوان در یکی از بوستانهای شهری اصفهان افزود: این رفتار هنجارشکنانه در پی ضعف نهادهای جامعهپذیرکننده و در نتیجه افزایش گرایش نوجوانان به سمت گروه همسالان به عنوان نهاد چهارم، رُخ داده است ؛ پیام این رفتار بیانگر آن است که امروزه نقش هویت پذیری و الگوبرداری از گروه همسالان پررنگ و تاثیر و نقش دیگر نهادهای جامعهپذیری همانند خانواده مدرسه و رسانه بهدلیل آنکه نتوانستند تکالیف خود را در این حوزه به درستی انجام دهند، کمرنگ شده است.
« به تازگی کلیپی از درگیری لفظی و فیزیکی چند نوجوان دختر در یکی از بوستانهای شهر اصفهان در شبکههای اجتماعی انتشار یافت که در آن یک دختر جوان با قمه دیگران را تهدید میکند. انتشار گسترده این کلیپ واکنشهای گسترده ای را در پی داشته است به گونه ای که مراجع انتظامی و قضایی در اولین اقدام در پی یافتن افراد دخیل در این درگیری و عوامل انتشار ویدئو هستند.»
استاد جامعهشناسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه شاید از این مورد که الان رسانهای شده یا موارد دیگر در سطح وسیعتری در خیلی از شهرها و کلانشهرهای ما وجود داشته باشد گفت: آنچه در اینجا اهمیت دارد این است که باید بررسی شود که ریشه این رفتارها برای یک قشر و مقطع سنی جامعه آن هم دختران که الان در دوران دانشآموزی قرار دارند در کجاست که یک دختر با خودش قمه حمل کند و خیلی راحت یک هنجاری به اسم حجاب را کنار بزند و رفتاری نامناسب از نوع نزاع در فضای عمومی جامعه داشته باشد.
وی یادآور شد: اینها نشان میدهد که ما در جامعهپذیری فرزندان خود مشکلات زیادی داریم و درواقع نهادهای جامعه پذیرکننده فرزندان از جمله خانواده ، آموزش و پرورش و رسانه نتوانستند فرآیند اجتماعی شدن فرزندان را بهدرستی مدیریت کنند.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: از سویی آن رسانهای که اکنون در اختیار نوجوان ماست گوشی تلفن همراه و فضای مجازی است که الگوهای خود را در آنجا دریافت میکند.
وی خاطرنشان کرد: در عین حال این اتفاق بیانگر آن است که این نوجوانان در روابط فردی و ارتباطات موثر در زندگی خود، خیلی در ارتباط قوی و قدرتمند با والدین و معلمان و مربیان حوزه تعلیم و تربیت نبودند و رسانه هم نتوانسته کاری در این مسیر انجام دهد.
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران افزود: در واقع دستگاههای تولید فرهنگ عمومی در جامعه تکلیف خاصی برای خودشان قائل نیستند و در این صورت است که یک نوجوان هم با ایدئولوژی جامعه فاصله میگیرد و هم با نگاهها و رویکردهای تربیتی بیگانه میشود.
به گفته وی در این راستا دیده میشود که حتی والدین آن نوجوان، قدرت رفاقت و ایجاد یک فضای ایمن را برای او ندارند و به این دلیل او خیلی راحت در گروه همسالان، نیازها و گمشدههای هویتی خود را پیدا میکند و در فضایی دور از فضای آسیبدیده و معیوب ساختارهای خانواده و آموزش مورد استقبال قرار میگیرد.
محمدی تصریح کرد: اینجاست که هویت آشفته و مستقلی که نوجوان به دست میآورد به یک انگیزه برای او تبدیل میشود که بخواهد خودش را در گروه همسالانش بالا بکشد.
این جامعه شناس افزود: نوجوانانی که در این کلیپ با یکدیگر درگیر شدند به زعم خود خیلی کار اشتباهی نمیکنند و در واقع خودشان را در تکالیف گروه همسالان قرار دادهاند و نشان میدهند که توانایی ماندن در این گروه را دارند.
به گفته وی طبیعی است وقتی نهادهای اجتماعی ما برنامهای برای ایجاد روابط موثر در زمینه مهارت آموزی به نوجوانان و ایجاد ارتباط قوی، منسجم و ایمن بین فرزندان و والدین و یا دانش آموزان و مربیان در مدرسه ندارند و رسانه نیز قدرت هماهنگی، هدایت گری و روشن سازی افکار نوجوانان را از دست داده است این نوجوان در فضایی خارج از هنجارهای اجتماعی و به دور از هنجارهای مورد تایید جامعه به سمت هنجارهای مورد تایید گروه همسال که سالم و بدون مشکل نیست برود.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: به ندرت اتفاق میافتد که گروه همسال یکدیگر را پیدا کنند و هنجارهای آنها مثبت و به عنوان نمونه برای ورزش یا ارتقای تحصیلی باشد زیرا وقتی او در جمع همسالانش و در مسیر هویت سازی مورد استقبال قرار میگیرد یک جاده آشفته دو طرفه ای دارد که همواره تکالیف و ماموریتهای دیگر را برای فرد ایجاد میکند و او با ایدئولوژی جامعه بیگانه میشود.
وی تصریح کرد: در واقع هیچ تقصیری متوجه این نوجوانان نیست و هرگونه برخورد انتظامی و قضایی پاک کردن صورت مساله است.
محمدی با اشاره به اهمیت تقویت حوزه کارشناسی تاکید کرد: امروز باید برای این نوجوانان گروههای کارشناسی مرجع و متعدد از حوزههای مختلف جامعهشناسی، روانشناسی، حقوقی و کارشناسان تعلیم و تربیت تشکیل و در این رابطه سطح فرزند پروری و زندگی در خانواده این افراد و نگاهی که معلمان و مربیان در مدرسه به این نوجوانان دارند کنترل و بررسی شود و براساس آن اطلاعات باید برای پیشگیری از این موارد برنامهریزی شود.