برترینها: بلک فرایدی نامی است که به روز فردای جشن شکرگزاری که مصادف با آخرین جمعه ماه نوامبر است، گفته میشود. این روز «بلک فرایدی» یا «جمعه سیاه» نامیده میشود. بلک فرایدی به صورت رسمی روز شروع خریدهای فصل کریسمس است. در این روز از اولین ساعات بامداد صفهای طولانی در پیاده روها و در جلوی فروشگاهها و مراکز خرید تشکیل میشود و این مراکز کل ۲۴ ساعت شبانه روز باز هستند و از مشتریان پر و خالی میشوند.
قطعا شما هم اسم جمعه سیاه به گوشتان خورده و یا حتی در این زمان خریدهای هیجانانگیزی انجام دادهاید. در ایران هم بلک فرایدی اجرا میشود و فروشندگان اجناس خود را با تخفیف به فروش میرسانند و در سالهای گذشته در این زمان شاهد صفهای طولانی در مراکز خرید بودیم.
حالا که به دلیل ویروس کرونا محدودیتهایی اعمال شده و جمعه سیاه مصادف شده با تعطیلی دو هفتهای در ایران، فروشندگان به این مناسبت، با در نظر گرفتن تخفیف برای فروش اجناس خود با تبلیغات در صفحههای اجتماعی مانند اینستاگرام، اقدام به فروش محصولات خود کردهاند. بعضی از افراد حتی از چند روز قبلتر تخفیفات خود را آغاز کردهاند. نمونههایی از این تبلیغات را ببینید:
در ادامه مطالب جالبی دربارهی جمعه سیاه و دلیل نامگذاری این روز به بلک فرایدی را بخوانید.
حالا چرا جمعه سیاه؟
از آن جایی که در این روز جمعیت زیادی از مردم از خانهها بیرون میآیند و با ماشینهای خود به سمت فروشگاهها میروند و در این مسیر تصادفات زیادی اتفاق میافتد و حتی گاهی اوقات خشونتهای زیادی هم اتفاق میافتد!
دلایل کافی بود؟
سازمان پلیس فیلادلفیا در دهه ۱۹۵۰ از عبارت جمعه سیاه برای توصیف ناآرامی و ضرب و شتم به وجود آمده به دلیل تراکم بالای جمعیت در پیاده روهای مناطق پایین شهری استفاده کرده بود.
اما اولین استفاده رسمی از عبارت بلک فرایدی در سال ۱۹۶۶ توسط «ارل آپفلبوم» که یک دلال تمبرهای کمیاب در فیلادلفیا بود، اتفاق افتاد. در هر صورت این عبارت تا دهه ۲۰۰۰ به همین صورت منطقهای و محدود به فیلادلفیا و برخی مناطق محدود دیگر باقی مانده بود. در واقع میتوان گفت استفاده از عبارت بلک فرایدی و پایدار ماندن آن به نحوی مدیون اصرار خرده فروشان و دلالان بر استفاده از این عبارت است چرا که آنها عادت داشتند که برای توصیف اتفاقات بد و ناگوار از ترکیب «روزهای هفته سیاه» استفاده کنند. تعدادی از این مثالها را در زیر میبینید:
دوشنبه سیاه، روز ۱۹ اکتبر سال ۱۹۸۷ که مصادف بود با بیشترین میزان افت بازار بورس در طول تاریخ. در این روز سهام داوجونز ۲۲% سقوط کرد.
سه شنبه سیاه، ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹ که مصادف با سقوط بازار سهام بود و آغازی شد بر افسردگی بزرگ یا Great Depression. در آن زمان بسیاری از مردم در بازار سهام سرمایه گذاری کرده بودند و تمام دارایی خود و ذخیرههای مالی خود را در آن گذاشته بودند.
جمعه سیاه، ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ که مصادف با سقوط بازار طلا بود. در آن زمان بازار طلا بازاری بسیار همگانی بوده و افراد مختلف با توانهای مالی مختلف در آن سرمایه گذاری کرده بودند.
با توجه به این موارد تاریخی، فروشندگان و سرمایه گذران تصمیم گرفتند تا به نوعی به «جمعه سیاه» بار معنایی مثبت بدهند و برای این کار جمعه فردای روز جشن شکرگزاری را انتخاب کردند. آنها از این اصل استفاده کردند: «اگر نمیتوانی با آنها بجنگی، به آنها بپیوند!» آنها از این عبارت استفاده کردند تا موفقیت خودشان را به رخ بکشند! حسابداران برای نشان دادن سود روزانه در دفاترشان از رنگ سیاه و برای نشان دادن زیان از رنگ قرمز استفاده کردند؛ بنابراین امروزه بلک فرایدی تبدیل به جمعهای سودآور برای خرده فروشان و به طور کل برای اقتصاد شده است.
بدترین خشونتها در بلک فرایدی
شلوغیهای بلک فرایدی و صفهای طولانی آن هنوز هم مایه دردسر پلیس است. در سال ۲۰۱۶ سه نفر در ایالتهای نیوجرسی، نوادا و تنسی مورد تیراندازی قرار گرفتند و فردی که در نیوجرسی مورد شلیک قرار گرفته بود، کشته شد!
در سال ۲۰۱۳، پلیس شیکاگو به یک نفر که بعد از دزدی از یک فروشگاه در حال فرار بود شلیک کرد.
به نظر میرسد تا به حال بیشترین خشونتها در فروشگاههای والمارت اتفاق افتاده است. شما میتوانید این خشونتها را با هشتگ Walmart fights# دنبال کنید.
در سال ۲۰۱۲، دو نفر در بیرون فروشگاه تالاهاسی فلوریدا به یکدیگر تیراندازی کردند. آنها در حال جر و بحث بر سر محل پارک ماشین بودند.
در این زمینه میتوان گفت، فروشگاه تجهیزات الکترونیکی والمارت خطرناکترین جاست! در سال ۲۰۱۱ یک زن به روی جمعیت در فروشگاه تجهیزات الکترونیکی والمارت اسپری فلفل پاشید! این زن داشت تلاش میکرد که یک کنسول بازی را با ۶۰ درصد تخفیف جلوتر از بقیه خریداری کند!
در سال ۲۰۱۰ جمعیت حاضر در فروشگاه لوازم الکترونیکی والمارت در ساکرامنتو، صاحبان فروشگاه را مجبور کردند فروشگاه را در ساعت ۵:۳۰ دقیقه صبح تعطیل و تخلیه کنند. مردم در حال هل دادن همدیگر و تکان دادن غرفههای محصولات بودند!
در سال ۲۰۰۹ یکی از فروشگاههای والمارت در کالیفرنیا از ماموران پلیس برای بیرون کردن مردم در ساعتهای ابتدایی شروع بلک فرایدی تقاضای کمک کرد!
بدترین حادثهای که در بلک فرایدی اتفاق افتاد به سال ۲۰۰۸ بر میگردد. در این سال یک مرد زیر دست و پا ماند و مرد! کارگر سادهای به نام دیمیتای دامور به علت شدت جراحات وارده ناشی از زیر دست و پا ماندن جان خود را در فروشگاه لوازم الکترونیکی نیویورک از دست داد. حداقل ۲۰۰۰ نفر درها را شکستند و دامور که زیر دست و پا مانده بود نتوانست خودش را از زیر دست و پا بیرون بکشد. در این حادثه ۱۱ فروشنده شامل یک زن باردار حادثه دیدند.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید بلک فرایدی در ایالات متحده روز تعطیل رسمی نیست، اما در این روز اکثر کارمندان مرخصی میگیرند تا برای ماراتن خرید بلک فرایدی آماده باشند!
فروشندگان، خرده فروشان، کمپانیها و تولیدکنندگان در این روز، رقابت فوق العادهای برای فروش محصولات خود تجربه میکنند و با کاهش نامتعارف قیمت محصولات خود معادل فروش چندین ماه خودشان را در یک ۲۴ ساعت تجربه میکنند.
شاید در گذشته میتوانستید زمان مشخصی را برای شروع بزرگترین حراجی سال پیدا کنید، ولی در چند سال اخیر دیگر شروع بلک فرایدی زمان مشخصی ندارد، حتی بعضی وقتها از پنجشنبه شروع میشود و بهانه شان هم این است که شاید با این کار بتوانند بخشی از ترافیک و تلفات روز جمعه را کم کنند! در سالهای گذشته، مغازهها راس ساعت ۱۲ بامداد، درب فروشگاههای خودشان را باز میکردند، اما سابقه آن وجود دارد که مغازهای از ساعت ۱۰ شب روز عید شکرگزاری، حراجی بلک فرایدی را شروع کند. خیلی از فروشگاهها با عرضه نمونه محصولات رایگان و اشانتیون، مثل مدادشمعی، کتابهای نقاشی و ... سعی کردند برای شروع بلک فرایدی بازارگرمی کنند.
حالا باید دید امسال در دیگر نقاط دنیا بلک فرایدی چگونه برگزار میشود؟
شما تجربهی خرید از جمعه سیاه را داشتهاید؟