« نهضت شیعه همیشه نوعی نهضت استقلال‌طلبانه و نوعی مدافع مردم در مقابل غارت حکام بوده است»؛ این خلاصه‌ای بامسما از نقش آوانگارد شیعه در طول تاریخ است که مرحوم جلال آل‌احمد در کتاب ارزشمند «در خدمت و خیانت روشنفکران» به‌تفصیل به آن پرداخته و تأکید کرده است «تشیع که به اجتهاد قائل است، تشیع خود روشنفکر است.» البته جلال حدود ۱۰ سال قبل از پیروزی «مردمی‌ترین انقلاب عصر حاضر» به «رهبری مرجع عالی‌قدر تقلید آیت‌‌الله‌‌العظمی امام خمینی»، در ۴۸ سالگی از دنیا رفت و حتی کتابش نیز بعد از حیات او یعنی سال ۱۳۵۷ و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شد. در تمام سال‌های انقلاب اسلامی نیز «مراجع تقلید» حامی و ناظر «انقلاب» و «حقوق مردم» بوده‌اند و در‌جاهایی که نیاز بوده وارد میدان شده‌اند؛ ازاین‌جهت جایگاه ویژه‌ای در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی دارند. به همین خاطر، مسئولان مختلف ازجمله رؤسای قوای سه‌گانه ارتباط مستمر با مرجعیت دارند. البته سطح و کیفیت آن متفاوت است و غالبا مراجع تقلید با مسئولانی که از آرمان‌های انقلاب ۵۷ زاویه بگیرند، فاصله می‌گیرند. پس از برگزاری انتخابات سرنوشت‌ساز ۱۴۰۰ که سید ابراهیم رئیسی با رأی اعتماد معنادار مردم، ردای ریاست‌جمهوری را به تن کرد و راهی پاستور شد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای با حکم رهبر حکیم انقلاب، ردای ریاست عدالتخانه جمهوری اسلامی ایران را به تن کرد. دوره محسنی‌اژه‌ای به دوره «تحول و تعالی» نام‌گذاری شده است. رئیس جدید دستگاه قضا حدود دو هفته از به دست گرفتن امور سکانداری قوه قضائیه و پس از انجام اولین سفر استانی به ایلام، روز جمعه ۲۵ تیر ۱۴۰۰، به‌منظور زیارت حرم مطهر حضرت معصومه (س) و دیدار با مراجع عظام تقلید، علما و فضلای جامعه مدرسین حوزه علمیه به شهر قم سفر کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژهای در بدو ورود به زیارت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) رفت و با حضور بر مزار حضرات آیات بهجت، مصباح یزدی، محمد یزدی و دیگر علما، نسبت به مقام شامخ این علمای ربانی ادای احترام کرد. تعدادی از زائران در گفت‌وگوی چهره‌به‌چهره با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژهای به بیان مشکلات خود پرداختند.
دیدار با تولیت آستان حضرت فاطمه معصومه(س)
رئیس قوه قضائیه در دیدار با تولیت آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س) گفت: مسئله قضا از مسائل اهم جامعه است که بار آن عمدتا بر دوش روحانیت و حوزه‌های علمیه قرار دارد. حوزه‌های علمیه نقش بی‌بدیلی در ارتقاء جایگاه قوه قضائیه و استقرار عدالت در جامعه دارند. وی همچنین خواستار مساعدت علما و حوزه‌های علمیه برای تربیت روحانیون فاضل،مستعد و انقلابی برای ورود به امر قضا شد. در این دیدار همچنین حجت‌الاسلام سعیدی اظهار داشت: اشخاص و جریاناتی که دنبال سهم‌خواهی در نظام اسلامی بوده‌اند، باید پاسخگوی اعمال و رفتارهای خود باشند.
دیدار با آیت‌الله نوری‌همدانی
رئیس قوه قضائیه همچنین با آیت‌الله حسین نوری همدانی دیدار کرد و در این دیدار اظهار داشت: گام‌های بلندی برای شکل‌گیری دستگاه قضائی در تراز نظام اسلامی برداشته‌شده اما ورود روحانیون فاضل و انقلابی به امر قضا این حرکت را شتاب خواهد بخشید. علما و حوزه‌های علمیه، قوه قضائیه را در حل مسائل نوظهور یاری دهند. آیت‌الله نوری همدانی نیز در این دیدار گفت: حوزه آمادگی دارد با تربیت قاضی، دستگاه قضا را در تأمین نیروی انسانی موردنیازش یاری دهد اما لازم است برای برنامه‌ریزی بهتر، جلسات مشترک هم‌اندیشی صورت گیرد.
دیدار با آیت‌الله علوی‌گرگانی
رئیس قوه قضائیه همچنین در دیدار با آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی گفت: مردم گرفتار مشکلات عدیده‌ای هستند که بحق توقع دارند مشکلاتشان در دستگاه قضا و دستگاه‌های اجرایی تا حد ممکن برطرف شود. امیدواریم دولت جدید و مجلس انقلابی با فهم درست از مشکلات مردم، قوانین و مقررات لازم را متناسب با زمان، تصویب و اجرا کنند. وی اظهار داشت: اقتدار قوه قضائیه برای خدمت به مردم و استیفای حق و مقابله با کجی‌هاست. در این دیدار آیت‌الله علوی گرگانی نیز تأکید کرد: دستگاه قضا ربا را از جامعه ریشه‌کن کند. متأسفانه ربا با اسامی مختلفی ازجمله «دیرکرد» در جامعه وجود دارد و دستگاه قضائی باید با تمام توان در رفع این آسیب تلاش کند. در روحیات رئیس جدید دستگاه قضا می‌بینیم که در حد توان این مشکل را بتواند مرتفع کند. با اجرای طرح تحول قضائی شاهد موفقیت روزافزون دستگاه قضائی خواهیم بود.
دیدار با آیت‌الله سبحانی
محسنی‌اژه‌ای در ادامه سفر به قم با آیت‌الله جعفر سبحانی دیدار و تأکید کرد: امروز مردم مسائل نوظهور و پیچیده‌ای دارند که نیازمند اجتهاد مستمر و نظریه فقهی علماست. دستگاه قضا با هماهنگی و همکاری دولت و مجلس تلاش می‌کند تا مشکلات عرصه اقتصادی برای کارآفرینان و تولیدکنندگان با کمک خودشان حل شود. عده‌ای به خاطر شرایط بازار متضرر شده و عده‌ای نمی‌توانند سرمایه‌گذاری کنند؛دستگاه قضا از این دسته افراد حمایت خواهد کرد آنچنان که با مفسدانی که برای سقوط بازار برنامه‌ریزی می‌کنند،برخورد خواهد کرد. آیت‌الله‌سبحانی نیز در این دیدار گفت: باید مباحث فقهی برای قضات گفته شود تا از اطاله دادرسی جلوگیری شود. دستگاه قضا،باید سرمایه‌های خارج کشور را به سمت داخل جذب کند و امنیت قضائی و اقتصادی را در کشور فراهم کند.
دیدار با آیت‌الله صافی‌گلپایگانی
رئیس قوه قضائیه در ادامه سفر با آیت‌الله لطف‌الله صافی‌گلپایگانی دیدار کرد و گفت: خواستار حمایت و مساعدت علما و حوزه‌های علمیه برای پیشبرد مأموریت‌های قوه قضائیه هستیم. آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز در این دیدار از آمادگی خود برای کمک به دستگاه قضا خبر داد و گفت: قوه قضائیه باید به نحوی عمل کند که بدهکاران و کسانی که واقعا در عسر هستند حبس نشوند و شرایطی فراهم شود که با آسایش بتوانند دین خود را ادا کنند. برای حل مشکل بدهکاران مهریه، کارهای خوبی شده تا افراد به دلیل بدهی مهریه به زندان نروند. دستگاه قضا برای حل مشکل دیگر بدهکاران به‌ویژه بدهکاران بانکی که واقعا توان مالی ندارند نیز تدبیر جدی بیندیشد.
دیدار با آیت‌الله مکارم‌شیرازی
رئیس قوه قضائیه در دیدار با آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نیز اظهار داشت: مسیر طی شده برای شکل‌گیری دستگاه قضائی در تراز اسلامی با قوت بیشتری ادامه خواهد یافت. امیدواریم بتوانیم با کمک نخبگان حوزه و دانشگاه، کارآمدی دستگاه قضا را افزایش داده و با کاهش فرآیند دادرسی و هزینه‌های آن اعتماد ازدست‌رفته را به مردم برگردانیم. آیت‌الله مکارم شیرازی نیز در این دیدار خطاب به حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژهای گفت: جناب‌عالی تجربه موفقی در امر قضا دارید و از حمایت مقام معظم رهبری هم برخوردارید و اسباب کار هم برای شما فراهم هست. این شجاعت، حمایت و برنامه‌ها باعث موفقیت حضرت‌عالی خواهد شد. قوه قضائیه قوی‌ترین قوه‌هاست. باید جلوی قاچاق و رانت‌خواری گرفته شود.
وَضَعَ حقَ موضعه
نکته‌ای که باید موردتوجه قرار گیرد اینکه، در دیدار حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژهای با آیات عظام علوی گرگانی و سبحانی مطرح شد که انتخاب محسنی‌اژه‌ای به‌عنوان رئیس دستگاه قضا «وَضَعَ حقَ موضعه» بود و کسی در این جایگاه قرار گرفت که شایسته آن جایگاه بود.
