به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، همزمان با نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس با «محمد قاسم فروغی» دبیر علمی انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس گفت‌وگویی صورت گرفت که در ادامه می‌خوانید.
با توجه به شرایط و موقعیت کنونی برگزاری نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس چه تفاوت‌هایی با دوره‌های گذشته دارد؟
اصولاً این گونه برنامه‌ها دارای اهداف دراز مدتی است که نمی‌توان برای هر دوره آن هدف خاص و مستقل از دوره‌های دیگر را در نظر گرفت. روند این برنامه هم به گونه‌ای است که هم ضرورت لحاظ کردن اهداف دراز مدت دفاع مقدس را دارد و هم لزوم تنوع و شرایط زمانه را باید لحاظ کرد.
«هویت ملی» اساس رویکرد نوزدهمین دوره انتخاب کتاب دفاع مقدس است
ما از دوره هفدهم تلاش کردیم که در این برنامه رویکردهایی داشته باشیم که تحت شعار سالیانه انتخاب کتاب دفاع مقدس فعالیت‌ها را سر و سامان دهیم. دوره هفدهم را با رویکرد پاسداشت هویت ملی که رهبری بر آن تأکید داشتند قرار دادیم و با در نظر گرفتن مفهوم و موضوع بهره‌مندی از ظرفیت‌های کشور و چرخه کتاب بیش از ۱۱۰ اثر منتخب را معرفی کردیم. در دوره بعد رویکرد ما انتخاب آثار شاخص بود که به تناسب انتخاب شعار و رویکرد انتخاب‌ها محدودتر شد و به حدود ۴۰ کتاب رسید. در این دوره یعنی دوره نوزدهم نیز به لحاظ تأکیدات رهبر انقلاب شعار «حفظ هویت ملی با تولید آثار فاخر» را مبنا قرار دادیم که نهایتاً ما را به سمت و سوی فعالیت‌های ویژه و انتخاب‌های حساس رهنمون خواهد کرد.
ما برای تبیین هویت ملی با برخی از مراکز پژوهشی نشست‌هایی داشتیم که آنها با بهره از خبرگان و فرزانگان کشور در این موضوع نشست‌های تخصصی برگزار کنند تا هم به لحاظ جریان سازی و هم شرح و بسط این موضوع به تبادل نظر و طی طریق بپردازند.
توجه به بنیان‌های ارزشی و دغدغه‌های اجتماعی مردم این سرزمین می‌تواند حیات جامعه را در مسیر تعالی قرار دهد، و هرچه در مقابل ما قرار می‌گیرد افق‌های روشن این سرزمین خواهد بود. فرهنگ و هویت عناصری هستند که بدون آنها جوهر وجودی ملت‌ها نمایان نخواهد شد، لذا موضوع دفاع مقدس نیز که یکی از عرصه‌های هویت بخشی ماست، لزوما باید به آن توجه ویژه شود و آنچه ما در بطن آن قرار گرفته‌ایم ضرورت‌های زمانه و برنامه ریزی برای آینده است.
هویت ملتی نمی‌تواند بدون توجه به سابقه هویتی خویش مسیر صحیح و رو به کمالی را بپیماید، ما نیز وظیفه داریم به این مهم پرداخته و از ظرفیت‌های کشور برای تبیین و تشریح مطلوب بهره مند شویم.
ناشران و نویسندگان بدانند که اگر کتابی در فهرست نهایی ما لحاظ نشد این کوتاهی از جانب ناشر و نویسندگانی است که علاقمند به شرکت در نوزدهمین دوره هستند
اگر ما امروز به مقوله هویت ملی می‌پردازیم، برای آن است که این موضوع یکی از ارکان تقویت پایه‌های انقلاب و نظام ماست، ما مطمئنیم که در آینده مولفه‌های هویت ملی بیش از پیش مورد توجه جوانان و نسل‌های آینده قرار می‌گیرد و خوب است امروز زمینه‌های تحول و مطالبه را فراهم آوریم، کتاب دفاع مقدس جدا از توجه به هویت ملی باید در کیفیت نگارش، انتخاب سوژه، تدوین و پرداخت و دیگر مسایل از وزانت و شرح قابل قبول برخوردار باشد و امروزه نباید به نشر کتاب بخاطر گزارش صرف برای آن توجه شود، ما از مرحله تجربه اولیه عبور کرده‌ایم و با ظرفیت‌هایی که عرصه فرهنگ دفاع مقدس دارد، باید کارهای کیفی و بسیار برجسته و فاخر تولید شود. امروز ما به این امر می‌پردازیم که در دوره‌های آینده ناشران، نویسندگان، پژوهشگران و دست اندرکاران بدانند که اگر کاری در سطح عادی انجام دادند نباید انتظار داشته باشند که مخاطب آینده از آن استقبال کند، تنوع و تغییر و جاذبه با استمداد از کارشناسان خبره و صاحبنظر پدید می‌آید و ما برای ورود به این عرصه باید بتوانیم عناصر و دست اندرکاران خبره را جذب و تبیین کنیم تا مراکز نشر به حداقل‌ها اکتفا نکنند، و با دستورالعمل‌هایی که کارها را ارتقا دهد به تولید مطالب در هر موضوعی بپردازند و ما امیدواریم که افق‌های روشنی را در این مسیر نظاره‌گر باشیم.
آثار مورد داوری از چه زمانی جمع‌آوری شده و داوری تا چه زمان ادامه خواهد داشت؟
مسلما جمع‌آوری کتاب‌های منتشر شده دفاع مقدس که متعلق به سال‌های ۹۷ تا ۹۸ است کاری سهل و ساده نیست و با توجه به تعداد زیاد ناشران و پراکندگی آنها در سطح کشور می‌بایست هم اطلاع رسانی لازم صورت پذیرد و هم با مکاتبات مختلف به جمع آوری آثار پیگیری شود، آمار متمرکز در مراکز خدماتی نشر از کتاب‌های دفاع مقدس وجود ندارد. قدم اولیه جدا از اقدام جهت جمع آوری، تهیه آمار کامل از کتاب‌های منتشره این سال‌هاست که این اقدام در حال انجام است و چون صرفا ما به آمارهای موجود اعتماد نمی‌کنیم، لذا تلاش داریم با جمع‌آوری اطلاعات و آمار از چند مرکز بتوانیم این آمار را کامل کنیم تا کتابی از قلم نیفتد. اما ناشران و نویسندگان بدانند که اگر کتابی در فهرست نهایی ما لحاظ نشد این کوتاهی از جانب ناشر و نویسندگانی است که علاقمند به شرکت در نوزدهمین دوره هستند، ما ملزم نیستیم که تعهد کنیم مستقیما اطلاعات و آمار کتاب‌ها را تهیه کنیم، همچنین پس از تهیه آمار بتوانیم کتاب‌ها را بدست آوریم، باید حتما این تعامل و همکاری بین برگزارکنندگان و ناشران و صاحبان آثار و مجموعه‌ها وجود داشته باشد تا کار به نحو مطلوب انجام شود.
مزیت دوره نوزدهم چیست؟
چنانچه در طول گذشت زمان فعالیت‌ها کامل‌تر و متنوع تر نشود مسلما توقف و رکود در کار مشهود خواهد بود، ما از دوره هفدهم به این امر توجه کرده و هر دوره را نسبت به دوره قبل تنوع بخشیدیم، مزیت این دوره هم ورود به عرصه عمق دهی و جریان بخشی محتوایی به شکلی در کار است که با شعار این دوره ملزم به رعایت خواهیم بود. ما نمی‌توانیم در زمان و مکان توقف کنیم، نسل‌های امروز و فردا از ما مطالبات متنوع و متعددی را درخواست دارند، باید برای آن فکر شود و راهکار پیشنهاد شود، در این دوره ما به دنبال فرهیختگانی هستیم که در مجموعه‌ها به ما کمک کنند تا به این موارد توجه بیشتر کنیم، مجموعه بنیاد و سازمان تاریخ و ادبیات دفاع مقدس نیز ظرفیت‌های بیشتر را بکار بگیریم. گفتگوها و گفتمان‌های امروزی باید بتواند زمینه ورود به دنیای جدید را برای ما مهیا کند تا با بهره مند شدن از بنیان‌ها و ارکان موضوع نمادهای معنوی و مادی گستره تری را در این مسیر مشخص کرده و نقش و اثرگذاری آنها را در ساختار اجتماعی و رفتاری و باورهای آحاد جامعه تعقیب کنیم.
در این دوره به آثار «مقاومت بین الملل اسلامی» توجه ویژه خواهد شد و «جایزه شهید سلیمانی» و «نماد مقاومت» به بهترین اثر این دوره تقدیم خواهد شد
همه این دغدغه‌ها نیاز به پژوهش و دقت نظر دارد و بدون توجه به فرهنگ این سرزمین میسر نیست، در این دوره قرار است چرخه کتاب از ابتدا تا انتها دیده شود، یعنی از ایده‌پردازی و پرداخت به کتاب تا سوژه و مخاطب، توزیع، فروش و ارزیابی نهایی توسط جامعه مخاطب. همچنین جلسات نقد متعددی در جلسات نقد و داوری برگزار خواهد شد تا آثار منتخب دوره‌های اخیر توسط نقادان ارزیابی و تحلیل شود. در این دوره به آثار «مقاومت بین الملل اسلامی» توجه ویژه خواهد شد و «جایزه شهید سلیمانی» و «نماد مقاومت» به بهترین اثر این دوره تقدیم خواهد شد.
از چه زمانی کار داوری آثار آغاز می‌شود؟
کارهای داوری مستلزم مقدماتی است که برای آن در حال برنامه‌ریزی هستیم، به لحاظ رویکرد جدید و رعایت هویت ملی و انتخاب آثار فاخر نیاز داریم که گروه‌های داوری به تعریف مشترکی از این مقوله برسند و سپس وارد کار داوری‌ها شوند. با توجه به مهلت ارسال آثار که ۲۰ مرداد سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده به طور تقریبی تا شهریور برای گروه‌بندی در نظر گرفته شده تا از مهرماه کار داوری آغاز شود.
مسیر داوری و گروه بندی داوران چگونه انجام می‌شود و آثار با چند داور بررسی خواهد شد؟
اصولا ما برای کار داوری در هر گروه حداقل ۵ داور را دعوت می‌کنیم که در یک برنامه‌ریزی حداقل در طی ۶ جلسه بتوانند کار داوری را ابتدا با ریزش اولیه و دوم و سوم انجام دهند و کار نهایی را در دو یا سه جلسه انجام خواهند داد. لذا با توجه به تعداد آثار و تنوع داوران تعداد داوران و جلسات می‌تواند افزایش یابد.
اختتامیه نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس اواخر سال جاری برگزار می‌شود
قبول کنیم که کار سخت است و قضاوت مشکل چرا که رعایت انصاف در انتخاب‌ها مهم است. لذا باید از اعمال سلیقه فردی و جانبداری به هر عنوان پرهیز شود
درباره آثار بگویید آماری در دسترس است؟
ما تاکنون به ۳ هزار و ۸۰۰ عنوان کتاب مربوط به سال‌های ۹۷ و ۹۸ رسیده‌ایم و مسلما پس از جمع آوری و داوری یا ضمن فعالیت‌های داوری می‌توان در این راستا اعلام نظر کرد، ولی پیش‌بینی می‌شود کار داوری در این دوره نسبت به دوره‌های قبل مشکل‌تر و سخت‌تر باشد.
مراسم اختتامیه چه زمان برگزار می‌شود؟
در نظر داریم در اواخر سال‌جاری مراسم نهایی را برگزار کنیم، البته هنوز میزان جوایز و کم و کیف آن روشن نیست. اعلام می‌کنیم در این دوره مشارکت مراکز ذی‌ربط موثر خواهد بود.
استقبال و اهتمام مراکز دیگر نیز با توجه به شرایط و ضرورت‌های جامعه اثربخش بوده و روز‌به‌روز به کارایی و بازدهی فعالیت‌ها افزوده شده است. در دوره نوزدهم نیز سعی می‌شود بر این اساس با تعداد بیشتری از مجموعه‌ها همکاری و تعامل کنیم تا کار، جنبه ملی و مشارکتی پیدا کند.
نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس به‌منظور ارزیابی آثار منتشره در حوزه دفاع مقدس، ارج نهادن به تلاش با ارزش و پایدار فعالان عرصه فرهنگ و ادب پایداری و نشر فرهنگ والای دفاع مقدس و مقاومت، توجه به دست‌اندرکاران تولید کتاب‌های با موضوع اقتدار و عزت ملی، تقدیر از پدیدآورندگان آثار (نویسندگان، ناشران و...) و تبیین مباحث نظری ادبیات دفاع مقدس و مقاومت بین‌الملل اسلامی در مقطع سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در سال ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.
انتهای پیام/
