به گزارش اقتصادنیوز، روند نرخ سود در بازارهای هفته سوم تیر ماه نشان از دو ثبات و دو افزایش داشته است. درمهمترین آنها بازار مسکن برای دومین هفته متوالی هیچ تغییری را در هزینه های وام ثبت نکرده است. در سمت دیگر بازارها، نرخ بهره بین بانکی که نمایانگر شاخص تورمی است در این هفته با افزایش مواجه شده است. در این میان در بازار اولیه حراج اوراق بدهی همچنان دوره رکود خود را سپری میکند.
از مسیر های ضد تورمی ای که دولت می تواند به وسیله آن بخش مهمی از کسری بودجه خود را تامین کند، فروش اوراق در بازار اولیه حراج اوراق قرضه دولتی است. در این بازار بانک مرکزی به عنوان کارگزار ارواق دولتی را بین بانکها و نهادهای سرمایه ای با نرخ سودی مشخص در معرض فروش قرار میدهد.
اکنون در سال 1400 این بازار در هشتمین هفته خود برای سومین هفته هیچ معامله ای را از سوی بانکها و نهاد های تامین سرمایه ثبت نکرد. بررسی ها نشان میدهد در میان نرخ سود و تاریخ سررسید اوراق عرضه شده در این هفته هیچکدام مطلوبیتی برای خریداران نداشته است. بنابراین در مجموع این هشت هفته تنها 4 هزار و 960 میلیارد تومان اوراق به فروش رسیده است که نشان از کاهشی 88 درصدی نسبت به سال گذشته در این بازار داشته است.
داد و ستد اوراق خریداری شده بین خریداران در بازاری اتفاق می افتد که به آن بازار ثانویه اوراق بدهی می گویند.
روند نرخ سود در بازار ثانویه اوراق دولتی نشان می دهد نرخ بازدهی نقدی اوراق برای سررسید دو تا سه ساله در کانال 21 تا 22 درصد بسته شده است.
بازار ثانویه اوراق دولتی مختص خرید و فروش اوراق دولتی است که هدف آن نقدشوندگی اوراق مالی دولتی است.
نرخ سود در این بازار بیانگر نرخ تنزیل اوراق دولتی است هر چند انتظارات نسبت به اینده و پایداری مالی دولت مثبت باشد اسناد خزانه با نرخ پایین تری تنزیل می شود، برخی کارشناسان معتقدند نرخ بازدهی این بازار در کنار نرخ سود بازار اولیه اوراق دولتی نرخ پایه سود در بازار مالی ایران به حساب می آیند. روند هفته گذشته نشان می دهد نرخ بازدهی اوراق یکساله نسبت به هفته قبل افزایش داشته و درنهایت به 21.5 درصد رسیده است.
اوراق دو ساله و سه ساله نیز در این هفته با افزایش مواجه شدند.
در همین راستا اوراق با سررسیدهای دو ساله در چهارشنبه هفته اخیر در سطح 21.6 درصد قرار گرفته و اوراق سه ساله در مسیری صعودی به 22.4 درصد رسید.
اما بانک مرکزی هر هفته درعملیات بازار باز به خرید و فروش اوراق بدهی بین بانکها می پردازد تا از این طریق بتواند نقدینگی بانکها را کنترل کند. این بانک از این طریق نرخ سود بازار بین بانکی را تنظیم میکند.
در هفته سوم تیر 1400 در مجموع در بازار باز عملکرد بانک مرکزی برای ششمین هفته متوالی جذب نقدینگی بوده است.
اهمیت این اتفاقات برای جامعه از آن جهت است که در نهایت این سیاست می تواند بر قدرت خرید آنها اثر بگذارد. اگر بانک مرکزی از کانال عملیات بازار باز موفق به مدیریت مقدار قیمت پول شود در نهایت با تاثیر بر نرخ سود بین بانکی از نرخ تورم کم شده و اگر ناکام بماند نرخ تورم در مسیر صعودی قرار می گیرد.
این عملیات به شکل عملیات ریپو است. یعنی هر جذبی که از بانکها شکل می گیرد یک هفته بعد با نرخ سود مشخص به بانکها بازگردانده می شود. در این هفته 6 هزار و 480 میلیارد تومان به بانکها باز گردانده شده و در مقابل 3 هزار و 800 میلیارد تومان جذب کرد. اما نرخ سود آن در این مدت همواره در سطح 18 درصد بوده است. این عملیات برای جلوگیری از سقوط نرخ سود بین بانکی در معاملات بانکها انجام می شود.
در بازار بین بانکی بانکها در صورت نیاز جدی از یکدیگر مبلغی را استقراض می کنند. تغییرات نرخ سود در بازار باز به منظور کنترل این نرخ بوده و در نهایت این نرخ بر نرخ تورم اثر گذار خواهد بود.
کاهش نرخ سود به منزله حجم بالای پول در این بازار و حساب بانکها بوده که نهایتا اثر تورم زایی را نشان میدهد.
اما با آنکه این نرخ در هفته های اخیر روندی نزولی داشته در این هفته دوباره افزایش پیدا کرده و پس از برخورد به کف خود در هفته دوم تیر ماه اکنون به 18.31 درصد رسیده است.
این افزایش در هفته جاری ناشی از چیست؟
همانطور که پول پاشی در بانکها موجب کاهش نرخ سود می شود برخورد این نهاد های مالی به کسری نیز سبب می شود عرضه پول کاهش پیدا کرده و بانکها بانرخ های بالاتری به یکدیگر وام بدهند.
درهفته اخیر به علت جذب نقدینگی در بازار باز و سررسید تودیع سپرده قانونی بانکها نزد بانک مرکزی که از روزانه به دو هفته یکبار تبدیل شده سبب شد تا بانکها با کسری قابل توجهی مواج شوند.
این اقدام نرخ سود بین بانکی را بالاتر برده و در نهایت اعتبارات قاعده مند را نیز به سقف خود در دوسال اخیر رسانید رسانید.
ابطور کلی اگر بانکها نتوانند در بازار بین بانکی کسری خود را مرتفع سازند به سراغ بانک مرکزی می روند. نرخ سود استقراض بانکها از بانک مرکزی در سقف دالان نرخ ها بوده که معادل با 22 درصد می باشد. در این هفته حجم این اعتبارات برابر با 43 هزار و 220 میلیارد تومان بود که بیشترین میزان در 9 ماه اخیر بوده است.
نرخ سود وام مسکن در هفته اخیر مانند هفته قبل خود بی حرکن مانده و تغییری نکرد . روند نرخ سود در اخذ وام مسکن معین کننده گرانی یا ارزانی این وام می باشد.
اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن (به‌صورت خلاصه تسه) اوراقی هستند که مالک آنها می‌تواند با مراجعه به بانک در ازای هر برگه از آن، از امتیاز استفاده از 500 هزار تومان تسهیلات خرید یا ساخت مسکن استفاده کند. حداکثر تسهیلات پرداختی از این محل در تهران برای متاهلین 240 میلیون تومان است. مجردها نیز 140 میلیون تومان در این قالب وام بگیرند.
ارزان تر شدن وام مسکن به طور مستقیم در نرخ سود این اوراق منعکس می شود. در همین خصوص در حالیکه چهارشنبه هفته دوم تیرماه در حد 20.8 درصد بود، در این هفته نیز در همان سطح 20.8 درصد به ثبت رسید. به عبارت دیگر نرخ سود بازار مسکن در این هفته تقریبا ثابت مانده و تغییری را ثبت نکرده است. یعنی هزینه های وام مسکن دو هفته است که هیچ تغییری نکرده در سطح ثابتی برای مجردین و متاهلان مانده است.
