مجتبی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ارائه گزارش سه ماهه برجام از سوی وزارت امور خارجه به مجلس، گفت: بنده سه سال از عمر مجلس دهم رئیس کمیته هسته ای بودم و اولین گزارش اجرای برجام تا بیست و یکمین گزارش را بنده دریافت کردم. فقط آخرین گزارش برجام خطاب به بنده ارسال نشد.
وی گزارش اخیر وزارت امور خارجه در مورد برجام را خرق عادت و تغییر رویه خواند و گفت: این گزارش منطبق بر قانون به مجلس ارائه نشده است، طبق قانون گزارش وزارت امور خارجه در مورد اجرای برجام باید در بازه زمانی سه ماهه به مجلس ارائه شود.آخرین گزارش وزارت امور خارجه در تاریخ ۲۰ تیر به امضای وزیر امور خارجه رسیده اما قبل از ارسال این گزارش به کمیسیون امنیت ملی گزارش در اختیار رسانه ها قرار گرفته است.
گزارش سه ماهه برجام قبل از ارائه به مجلس در رسانه‌ها منتشر شد
نماینده مردم قم در مجلس با اشاره به دستپاچگی وزارت امور خارجه در ارائه این گزارش، تصریح کرد: این گزارش در تاریخ ۲۰تیر به امضای وزیر امور خارجه رسیده و در اختیار رسانه ها قرار گرفته اما روی جلد گزارش تاریخ ۲۳ تیر ماه درج شده است. به عبارت دیگر گزارش سه روز قبل از تاریخ اصلی در اختیار رسانه ها قرار گرفته است.
ذوالنوری تصریح کرد: طبق قانون اقدام متقابل باید وزارت امور خارجه هر سه ماه یک بار روند اجرای برجام را به کمیسیون امنیت ملی گزارش کند، اما گزارشی که چند روز اخیر ارائه شد در واقع گذشته برجام را مرور کرده است و گزارشی از روند مذاکرات وین به کمیسیون داده نشده است.
وی اظهار داشت: گزارش ارائه شده تکرار مکررات ۲۱ گزارش قبلی است و تضادی واضح در این گزارش حاکم است. تمامی گزارش به ارائه نقاط قوت برجام در طول یک سال و نیم اول اجرای این توافقنامه تکیه دارد. سوال مهم این است که چرا در پایان عمر هشت ساله دولت تنها گزارشی از ماه های ابتدایی اجرای برجام ارائه شده است و در مورد شش سال ناکامی برجام سکوت اتخاذ شده است.
گزارش وزارت خارجه از برجام در واقع نامه‌ای برای تبرئه ظریف است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه این گزارش کارنامه هشت ساله عملکرد دولت تدبیر است، اظهار داشت: این گزارش برای تبرئه ظریف و دولت تدبیر در تاریخ منتشر شده است و تلاش دارد به سوالاتی که در آینده از سوی ملت ایران در مورد برجام مطرح خواهد شد، پاسخ دهد.
ذوالنوری ادامه داد: ملت ایران در آینده سوالات زیادی در مورد علت توقف فعالیت های هسته ای ایران، افزایش تحریم ها در تاریخ مطرح خواهند کرد، بنابراین این گزارش فراری به جلو برای عدم پاسخگویی به تاریخ است.
وی تصریح کرد: باید در تاریخ به این سوال مهم پاسخ دهند که اگر برجام وجود نداشت، توان هسته ای ایران تا چه میزان افزایش می یافت پاسخ ما به تاریخ این است که اگر برجام مانع از پیشرفت هسته ای ایران نمی‌شد، توان هسته ای ایران امروز ۳۰ برابر شرایط فعلی بود. برجام ترمز پیشرفت هسته ای ما بود.
«اما و اگرهای» ظریف نشانه شکست برجام است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: آقای ظریف در آخر این گزارش «اما و اگرهایی» را آورده مبنی بر اینکه در صورتی که فلان اتفاق ها می افتاد برجام شکست نمی خورد. این اما و اگرها در واقع اعتراف به شکست برجام و عدم دستیابی برجام به اهداف مورد نظر است. این اعتراف بسیار صریح است اما صداقت و شهامت لازم از سوی وزارت امور خارجه وجود ندارد. وزارت خارجه به خاطر اینکه کسی را پیدا نمی کند، مقصر شکست ها معرفی کند با مبهم گویی تلاش دارد از خود رفع اتهام نماید.
ذوالنوری اضافه کرد: اگر وزارت امور خارجه سرنخ و یا استدلالی در مورد عاملان برجام داشت قطعا در این گزارش به آن استدلال می کرد. با بیان مبهم در این گزارش تلاش دارند تا دیگران را مقصر شکست برجام معرفی کنند.
وی با طرح این سوال که آیا برجام موفق بوده است یا خیر؟، گفت:برای پاسخگویی به این سوال باید اهداف برجام مورد بررسی قرار گیرد. برجام دو بخش داشت. بخش اول تعهدات ایران و بخش دوم، تعهدات طرف مقابل بود. ایران به تعهدات خود به صورت کامل عمل کرد، پس از نظر غربی ها برجام کاملا موفق بوده چون به اهداف خود دست یافته اند.
نماینده مردم قم در مجلس ادامه داد: از سوی دیگر، طرف غربی تحریم ها را برنداشت و ما به اهداف خود در برجام دست نیافتیم لذا برجام برای ما شکست خورده و ناموفق بوده است حتی روحانی اعتراف کرده است که تحریم های سال های اخیر در طول تاریخ بی سابقه بوده است.
مقصران عدم موفقیت برجام شناسایی شوند
ذوالنوری با بیان اینکه باید مقصران عدم موفقیت برجام شناسایی شوند، گفت: سوالی که مطرح می شود این است که در نظام کسی جلوی آقایان را گرفت که مذاکره نکنند؟ خیر اینگونه نبود. آقایانی که ادعا دارند، کاسبان تحریم اجازه ندادند برجام موفق شود به صورت صریح اسامی افراد، نهادهایی که کاسب تحریم بودند را اعلام کنند. وزارت امور خارجه در این مورد به صورت دوپهلو و مبهم صحبت می کند.
وی با بیان اینکه عامل اصلی شکست برجام این بود که توافقنامه برجام، توافقی ناقص و بد بوده است،اظهارداشت: آیا مسئولان شامل دولت و دستگاه دیپلماسی اطلاع داشته است، این توافق ناقص است یا خیر؟ اگر نمی دانستند که نشان دهنده بی کفایتی آنهاست و باید به مردم پاسخگو باشند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: اگر می دانستند سوال این است که چرا به یک قرارداد بد و ناقص تن دادند که این بلا بر سر مردم بیاید. اگر معتقدند که برجام توافق خوبی بوده و طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرده است این سوال مطرح می‌شود که آیا طرف مقابل را می شناختید یا نه. اگر نمی شناختند که نشان دهنده بی کفایتی آنهاست، اگر می شناختند نشان دهنده عدم صداقت آنهاست.
ذوالنوری تصریح کرد: مقام معظم رهبری بارها در مورد هویت طرف های مذاکره کننده به دولت و وزارت خارجه تذکر دادند، چرا وزارت امور خارجه و دولت تن به قرارداد ناقصی داد و تضمین های لازم را نگرفت و این خسارت ها را به مردم وارد کرد.
وی با اشاره به بخشی از گزارش ظریف به مجلس مبنی بر اینکه اگر برخی افراد به سمت، غرب ذوق زده حرکت نمی کردند و دوستان را نمی‌رنجاندند این مشکلات به وجود نمی آمد، گفت: سوال ما این است که تهیه کننده نقشه راه دستگاه هایی که قصد تنظیم قرارداد با شرکت‌های خارجی داشتند چه وزارتخانه ای بود؟ وزارت امور خارجه این مسئولیت را بر عهده داشت. بنابراین مسئول ذوق زدگی و شیفتگی افراطی دستگاه های اجرایی و شرکت‌ها، وزارت امور خارجه بود.
نماینده مردم قم در مجلس اظهار داشت: در بُعد دیپلماسی اقتصادی نیز وزارت امور خارجه مسئول است و باید در راستای ارتباط با شرکت‌های غربی و شرقی برنامه ریزی می کرد.
ذوالنوری تاکید کرد: تولد و حیات برجام در هشت سال دولت تدبیر بوده و دستگاه دیپلماسی ما بدون تغییر مدیریت، مذاکرات برجام را بر عهده داشته از این رو مسئولیت شکست برجام کاملا بر عهده وزارت امور خارجه و دولت است، در این گزارش تلاش شده پیکر مُرده برجام را احیا کنند.
سیاست دولت مردمی ترک میز برجام نیست
وی با تاکید بر اینکه سیاست دولت مردمی ترک میز برجام نیست، گفت: دولت مردمی معتقد است که برجام هزینه ها و سودهایی داشته، جمهوری اسلامی هزینه های برجام را داده و حالا باید سود آن را ببرد. دولت تدبیر به مردم بدهکار است زیرا بهره برجامی را به آنها نرساند، طرف های غربی نیز باید بدهی خود را به ایران بپردازند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تاکید بر اینکه دولت مردمی با مدل وین مذاکرات را ادامه نخواهد داد، افزود:مدل وین تکرار بدتر برجام بود و از چاله درآمدن و در چاه افتادن بود. برگشت آمریکا به برجام برای این کشور آورده ای دارد که باید هزینه آن را بپردازد اما آمریکا حاضر نیست هزینه های بازگشت به برجام را بپردازد.
ذوالنوری با بیان اینکه لغو تحریم های تسلیحاتی از هزینه های برجام برای آمریکاست، گفت: بایدن نمی خواهد به برجام بازگردد و همین محتوای تاریخ گذشته، برجام را قبول ندارد و تلاش دارد مدلی را اجرا کند که ۵۱۷ تحریم باقی بماند و مکانیزم ماشه نیز اجرایی شود در این صورت شرایط تحریم ها سخت تر خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه دولت آینده میز مذاکرات وین را ترک نخواهد کرد، تصریح کرد: مذاکرات برجام در صورتی ادامه خواهد یافت که حقوق ملت ایران تامین شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه ظریف تلاش دارد در این گزارش آینده برجام را به نام خود مصادره کند، گفت: اگر ظریف در وزارت امور خارجه می توانست مذاکرات برجامی را پیش ببرد این کار را می کرد، بنابراین طی سال های اخیر نتوانستند کاری انجام دهند. اگر دولت مردمی توانست قدمی در این مسیر پیش ببرد غرب گراها حق ندارند آن را به نام خود مصادره کنند.
ذوالنوری با بیان اینکه غرب گراها نباید دولت هراسی کنند، گفت: دولت آینده اهلیت بیشتری برای مذاکرات دارد و سنجیده تر عمل خواهد کرد و دستاوردهای آن برای مردم ملموس خواهد بود. دولت مردمی با پایبندی به اصول و منافع و بدون روحیه سازش کاری وارد مذاکرات خواهد شد. دولت تدبیر برای سازش و تسلیم وارد مذاکرات می شد اما دولت مردمی برای احقاق حقوق مردم وارد مذاکرات خواهد شد.
وی با اشاره به اظهارات ظریف در این گزارش مبنی بر اینکه«قهرمانان تاریخی بیشتر جوامع انسانی، جنگاوران و مبارزان میدان نبرد بوده اند و نه کنشگران عرصه دیپلماسی، تفاهم و مصالحه.» گفت: اگر امروز تاریخ امریکا را بخواهند بنویسند دیپلمات های آنها قهرمان هستند نه ارتش آنها در منطقه. ارتش آمریکا در افغانستان و عراق افرادی سرخورده و منزوی هستند و در بین مردم جایگاهی ندارند لذا قاعده ای که ظریف بیان می کند قاعده کلی نیست و بستگی به دستاورد دیپلمات ها و جنگجویان دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: همین نکته اعتراف به شکست است و اینکه دستاوردی نداشته است تا قهرمان ملی باشد.
ذوالنوری با بیان اینکه گزارش اخیر در واقع گزارش دستگاه دیپلماسی نیست، بلکه گزارش عملکرد هشت ساله دولت تدبیر است،گفت: از سوی وزارت امور خارجه ارائه شده به دلیل اینکه دولت هیچ دستاوردی در ابعاد دیگر ندارد که به مردم عرضه کند.
