محمدرضا نعمت زاده وزیر پیشین صمت در گفت‌وگوی تلویزیونی در برنامه تلویزیونی جهان آرا به دفاع از برخی از نقاط عملکرد دولت تدبیر و امید و پرداخت و با ذکر خاطراتی از ابتدای انقلاب تا کنون، به ارائه تحلیل نسبت به شرایط کنونی اقتصادی و بین المللی کشور پرداخت.
محمدرضا نعمت زاده اظهار داشت: همزمان با نوروز ۵۸ به اتفاق اعضای کمیته اعتصابات پیش از انقلاب، برای عرض تبریک پیروزی انقلاب و فرا رسیدن سال نو، خدمت حضرت امام رسیدیم. اعضای این کمیته حدود ۵۰ یا ۶۰ نفر بودند که پیش از انقلاب در اعتصابات نفت و سایر اعتصابات کارگری و صنعتی و بازار فعالیت داشتند و مردم، کارگران و صنعتگران را به اعتصاب دعوت می‌کردند. حدود سه روز پس از پیروزی انقلاب بود که حضرت امام فرمان از سرگیری کارها را صادر فرمودند و همه به سر کارهایشان رفتند. در این نشست از ایشان پرسیدم که آیا قرار است که تکلیف سیاست های اقتصادی را به سرعت مشخص کنند؟ که در پاسخ فرمودند ممکن است تا ۲۰ سال هم تکلیف برخی از مسائل روشن نشود و نیازمند گذر زمان است. اکنون که من با شما صحبت می کنم، ۴۳ سال از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته و هنوز تکلیف بسیاری از سیاست های کلان اقتصادی مشخص نشده است.
وزیر کار دولت شهید رجایی عنوان کرد: متاسفانه جنگ تحمیلی یک دهه کشور را متوقف کرد و ما پیش از آن نیز متفکرینی همچون شهید بهشتی و شهید مطهری را از دست دادیم که در واقع آن‌ها می بایست سیاست های کلان اقتصادی ما را تدوین می کردند! به واقع ما وزنه های تعیین کننده در این زمینه را از دست دادیم و حضرت امام به ناچار شخصا نسبت به برخی از مسائل ورود می کردند. به طور مثال در قانون اساسی ما عنوان شده که بازرگانی خارجی به طور کامل در اختیار دولت باشد. جمعی از بازاریان زیان دیده خدمت امام رسیدند و به امام شکایت کردند که در نهایت باعث شد امام فرمان بدهند که این امور دوباره به دست بخش خصوصی سپرده شود، در حالی که نص صریح قانون اساسی چیز دیگری بود و امام صف شکنی کردند
وزیر صنایع دوره سازندگی همچنین یادآور شد: در ارتباط با مبحث اصل ۴۴ قانون اساسی ما دچار معضلات اساسی بودیم و مانده بودیم که باید دقیقا چه کنیم و من به عنوان وزیر چندین مرتبه اقدام به طراحی و تعیین حدود سرمایه گذاری کرده بودم که در نهایت در اویل دهه هشتاد مقام معظم رهبری دیدند که این موضوع زمین مانده و شخصا اقدام به ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی کردند.
وی افزود: حکمرانی که فقط منحصر به جمهوری اسلامی نمی شود و در بسیاری از کشورهای جهان، شاخص های حکمرانی همواره مورد پایش و بازنگری قرار می گیرد. پیش از انتخابات با پیش بینی پیروزی دکتر رئیسی، نامه ای در ۱۸ بند خطاب به ایشان نوشتم و راهکارهایی برای این وضعیت کشور به ایشان ارائه دادم. من وقتی که دیدم دکتر روحانی به دیدار دکتر رئیسی رفتند بسیار خوشحال شدم. بعدا هم که دیدم دکتر رئیسی وزرای دولت فعلی را هم برای مشاوره دعوت کردند، بسیار خوشحال تر بودم. من تئوریسن و استاد دانشگاه نیستم و سعی کردم که تجاربی که اندوخته ام را در اختیار ایشان قرار بدهم. اجازه بدهید که به یک خاطره اشاره کنم. در دولت شهید رجایی وزیر بودم، که انقلاب فرهنگی اتفاق افتاد و دانشگاه ها تعطیل شدند و بحث این بود که دانشگاه ها باید چگونه باشند. آقای هاشمی گلپایگانی من را دعوت کرد تا نظراتم را بگویم. من گفتم که شما دارید خلاف جهت انقلاب های جهان حرکت می کنید. در دانشگاه های کشورهای انقلابی ابتدا آمدند و سیلابس دروس را کاهش دادند تا بتوانند با تعداد دانش آموختگان بیشتری، سطح مملکت را ارتقا بدهند. ما آمدیم و نظم دانشگاه ها را که بر اساس نیازهای خاص در کشور شکل گرفته بودند، برهم ریختیم و همه را یک شکل کردیم.
محمدرضا نعمت زاده در ادامه سخنانش با اشاره به این که پرداختن به معلول ها هرگز نمی تواند علت ها را پوشش دهد، خاطرنشان ساخت: مثلا یک بار دان مرغ کم می آید و یک بار دیگر برنج و تخم مرغ کم می شود! یک جا سیل می آید و دولت بودجه ندارد که به حل مشکل بپردازد و اقدام به استقراض یا چاپ پول می کند و در نهایت تورم به وجود می آید! حالا اسمش را بگذارند اوراق قرضه یا خرید دین یا هر چیزی دیگری در اصل ماجرا تغییری ایجاد نمی کند. وقتی یک پروژه را اجرا می کنیم و پول نداریم، می رویم و از بانک مرکزی پول قرض می کنیم، هرچند که آبادانی می آورد اما در نهایت با افزایش تورمی که در پی دارد، پروژه های آینده را هم گران تر می کند. ما که نمی توانیم به اندازه درآمدهای خودمان در دوره های فراوانی، در دوره های کمبود درآمد هم هزینه کنیم. همواره می گفتیم در جنگ اقتصادی هستیم اما شرایط جنگی را مراعات نکردیم. من به آقای روحانی قبل از عید نامه نوشتم و گفتم: یا جنگ اقتصادی واقعیت دارد یا نه! اگر واقعیت دارد باید آرایش زمان جنگ تحمیلی را به خودمان بگیریم.
وزیر صمت در دولت یازدهم همچنین مدعی شد: شاید یکی از نخستین مبدعان ایده کوپن در دوره پیش از جنگ محمدرضا نعمت زاده بود! من وزیر بودم که فرودگاه مهرآباد و پالایشگاه آبادان بمباران شد.ما دیدیم که با این درآمد و سوخت و انرژی که داریم نمی توانیم زندگی عادی و نرمالی داشته باشیم. با شهید تندگویان برای تامین سوخت صنایع و مردم بحث کردیم و گفتیم که حالا باید چه کنیم. شرایطی شبیه الان پیش آمده بود که ما به علت قطعی برق کارخانه های سیمان با کمبود سیمان در کشور مواجه شدیم. به طور مثال ما پروژه ای در مکران را مدیریت می کنیم که روزانه به حدود ۵۰ تن سیمان احتیاج دارد و در دو هفته اخیر کلا ۵۰ تن سیمان در اختیار این پروژه قرار گرفت که یک چهاردهم نیاز پروژه را در بر می گرفت. کمبود انرژی در همه چیز اثر می گذارد اما ما فقط گرانی سیمان را می بینیم و ریشه هایش را بررسی نمی کنیم. همواره مقادیری جنس در گمرک هست و الان فقط پروسه تخلیه کالاها از گمرک طولانی تر شده است و بانک مرکزی درخواست کد می کند.
محمدرضا نعمت زاده در ادامه اظهار داشت: نمی شود که کاهش شدید درآمد دولت را دستکم گرفت و نتایجی برای آن متصور نشد. دولت باید ارز را آزاد کند و از محل آزادسازی درآمد ارزی یارانه ای برای فقرا در نظر بگیرد که بتوانند با آن امرار معاش کنند.
