به گزارش همشهری آنلاین، براثر بارش‌های شدید و در پی آن جاری شدن سیلاب‌ها تاکنون بسیاری از روستاها و زمین‌های کشاورزی در سیستان و بلوچستان خسارت‌های جبران ناپذیری دیده‌اند. به همین دلیل مسئولان کشوری و استانی در نظر دارند برای مهار سیلاب‌های احتمالی و کاهش خسارت‌ها، پروژه‌های آبخیزداری را دربرخی مناطق آسیب‌پذیر استان اجرا کنند.
همه‌جای استان سیل خیز است
یک کارشناس منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار همشهری اظهار کرد: جاری شدن سیل فقط وابسته به میزان بارندگی نیست. مسائل دیگری در پدید آمدن سیل دخیل هستند که مهم‌ترین آنها خشکسالی است.
فرهاد وزیری‌مهر ادامه داد: خشکسالی تاثیر مستقیمی روی خاک استان گذاشته و این این مساله موجب شده تا خاک ظرفیت پذیرش ناگهانی بارندگی‌ها و رگبارهای شدید را نداشته باشد. به طوری که در پی هر بارشی شاهد جاری شدن سیلاب‌ها هستیم.
وی تصریح کرد: اگر در گذشته سوال می‌شد کدام نقطه استان سیل‌خیزتر است؛ بی‌شک در جواب می‌گفتیم جنوب استان، اما تداوم خشکالی باعث شده تا همه نقاط استان در احتمال سیل‌گرفتگی نا امن باشد. الان سیل کل سیستان و بلوچستان را تهدید می‌کند.
این کارشناس منابع طبیعی بیان کرد: با این وجود آسیب پذیری جنوب استان از دیگر نقاط آن بیشتر است.
خسارت به خاک‌های حاصلخیز
معاون تولیدات جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین اظهارکرد: جاری شدن پی‌درپی سیلاب‌ها باعث فرسایش شدید خاک در استان شده که این مساله خیلی از بخش‌ها را درگیر خود کرده است.
غلامرضا سرگزی گفت: فرسایش خاک علاوه بر آسیب رساندن به زمین‌های کشاورزی، عرصه‌های طبیعی را به مخاطره انداخته است. زیرا فرصت رشد گیاهان را از زمین می‌گیرد. درواقع بیابانی‌تر شدن عرصه بعد از وقوع سیل‌ها سریع‌تر صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: اگر جلوی این مساله گرفته نشود، گیاهی و علفی در عرصه‌ها رشد نخواهد کرد و دامپروری سنتی به کل با چالش عظیمی روبه‌رو خواهد شد. این در حالی است که اکنون این چالش وجود دارد.
سرگزی بیان کرد: خوشبختانه طرح‌های بزرگی در حوزه آبخیز داری اکنون در حال انجام است که در صورت اجرای کامل آنها، این مساله کنترل و مهار خواهد شد.
اجرای طرح‌های بزرگ آبخیز داری
معاون آبخیزداری سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین اظهار کرد: اگر بخواهیم بحرانی‌ترین نقطه استان از لحاظ سیل خیزی را معرفی کنیم باید گفت که جنوب استان از دیگر نقاط بحرانی‌تر است. ما در این منطقه شاهد پیشروی فرسایش خندقی خاک که به اصطلاح محلی به آنها گرگروک می‌گویند هستیم. در یکی دو دهه و به ویژه چند سال اخیر رشد این پدیده در جنوب استان و به ویژه در دشتیاری و چابهار بسیار زیاد بوده است.
عبدالله بامری تصریح کرد: اگر جلوی پیشروی گرگروک‌ها گرفته نشود، زمین برای کشاورزی که هیچ، حتی زمین برای عبور و مرور هم وجود نخواهد داشت و کل اراضی منطقه به صورت شیار شیار خواهد شد.
وی بیان کرد: در چند سال گذشته با مطالعات انجام شده و مصوبات در نظر گرفته شده، طرح‌های بزرگ آبخیزداری در این منطقه در حال انجام است که مهم‌ترین آنها ایجاد بند خاکی در منطقه دشتیاری است.
بامری ادامه داد: ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی منطقه در معرض خطر هستند که شرایط برای ۳۰ هزار هکتار بسیار بحرانی است. به همین منطور اجرای این بند خاکی که پروژه‌ای عظیم و در سطح ملی است در این منطقه در حال اجراست تا جلوی این فاجعه زیست محیطی گرفته شود.
معاون آبخیز داری سیستان و بلوچستان افزود: برای اجرای این پروژه ۱۶۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که اکنون بند خاکی نلینت با ۹۰ درصد پیشرفت، بند خاکی عورکی با ۳۰ درصد پیشرفت و بند خاکی کالدران هم نزدیک به صد درصد پیشرفت نزدیک به مرحله بهره‌برداری قرار دارند و شامل ۱۸ کیلومتر می‌شوند. البته این موارد درصد کوچکی از کار هستند.
وی ادامه داد: ساخت بند خاکی نلینت در بخش دشتیاری چابهار برای مهار بخشی از سیلاب‌ها و تامین آب موردنیاز برای کشت دیم و توسعه کشاورزی پایین دست آن در دست اجراست و نقش مهمی در پخش سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و هدر رفت روان آب‌های بارندگی دارد.
بامری افزود: همچنین بندخاکی عورکی هم به طول ۸۴۰۰ در حال ساخت است که کنترل و هدایت سیلاب رودخانه کاجو، مدیریت وکنترل گسترش گرگروک‌ها در حوزه کاجو برای جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی و مسکونی و زیرساخت‌ها از اهداف ساخت این بند خاکی است.
وی هچنین گفت: پروژه‌های آبخیزدار متعددی برای مهار سیلاب‌ها با درصدهای متفاوتی در دست ساخت قرار دارند.
