هزینه هواپیمای مسافربری متوسط بین ۸۲ تا ۲۳۰ میلیون دلار است. این در حالی است که یک خودروی نسبتا پیشرفته در آمریکا حدود ۳۶ هزار دلار یعنی حدود ۸۶۰ میلیون تومان هزینه دارد، اما سوال اینجاست که ساخت یک هواپیما چرا انقدر هزینههای سنگینی دارد؟
در ادامه این گزارش به هزینههای ساخت یک هواپیمای مسافربری خواهیم پرداخت:
بخشی از این هزینهها به دلیل قطعات و تجهیزات هواپیما نیست بلکه بسیاری از این مبالغ پیش از شروع ساخت هزینه میشوند یعنی تحقیقات و آزمایشهایی که برای امنیت سفر انجام میگیرند.
به طور مثال هزینه ساخت هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ حدود ۸۹ میلیون دلار است، اما بوئینگ ۷۷۷ بیش از ۴۴۲ میلیون دلار هزینه ساخت بر میدارد. این در حالی است که قطعات و تجهیزات مورد استفاده در هر دو هواپیما تقریبا یکسان است و این اختلاف قیمت به دلیل هزینههای تحقیق و آزمایشهای مختلف ایجاد شده است.
پس از انجام تحقیق و طراحی، نوبت به خرید قطعات و تجهیزات مختلف میرسد که انجام انواع آزمایش و استاندارد در هر کدام از این قطعات و تجهیزات یک هزینه جدید روی دست تولیدکننده میگذارد.
شرکتهای تولیدکننده هواپیما تفاوت زیادی با دیگر صنایع دارند به طوری که به عنوان مثال یک تولیدکننده خودرو، قطعات ترمز را از یک شرکت دیگر خریداری میکند، اما اکثر قطعات هواپیما توسط شرکت تولیدکننده اصلی تامین میشوند.
این موضوع هزینه ساخت را برای شرکت تولیدکننده تا حد زیادی کاهش میدهد به طوری که دو شرکت بزرگ ساخت هواپیما یعنی ایرباس و بوئینگ، قطعات محصولات خود را توسط شرکتهای زیر مجموعه تامین میکنند.
یک موضوع دیگری نیز در صنعت ساخت هواپیما استثنایی است، این که در صنعت خودرو سازی ممکن است صدها شرکت خصوصی تولیدات قطعات خودرو در هر کشوری وجود داشته باشند، اما تنها تعداد انگشت شماری در جهان تولیدکننده صندلی یا پنجره هواپیما هستند.
زمان ساخت هواپیما نیز طولانی است به طوری که خط تولید سادهترین هواپیما ۹ ماه و پیچیدهترین حدود ۱۲ ماه به طول میانجامد که تمام هزینههای کارگران، مهندسان، خدمات و پشتیبانی در این مدت در قیمت نهایی هواپیما تاثیر میگذارد.
از طرفی هم صنعت تولید هواپیما یک صنعت انحصاری است به طوری که تنها تعداد بسیار محدودی شرکت هواپیما سازی در جهان وجود دارند که تولیدات آنها از تمام استانداردهای جهانی برخوردار هستند.
موتور هواپیما گرانترین قطعا مورد استفاده در هواپیما است به طور مثال در ساخت هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ از ۳ نوع هواپیما ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد که قیمت هر کدام از آنها ۱۱ تا ۱۲ میلیون دلار است.
سیستم GPS که در کابین هواپیما جایگذاری میشود از قوینترین انوع GPS است چراکه در دورترین نقاط از سطح زمین باید اطلاعات را به زمین ارسال کنند حتی در نقاطی که کوچیکترین نشانههایی از شبکه مخابراطی دیده نمیشود.
این قطعات GPS نیز از گرانترین قطعات هواپیما به شمار میآیند که بین ۶۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار هزینه دارد.
شیشه جلو هواپیما و پنجرههای بدنه نیز جزو گرانترین تجهیزات هواپیما به شمار میآیند به طوری که پنجره جلویی ۲۶ هزار دلار و هر کدام از پنجرههای بدنه ۵۰۰ دلار هزینه دارند.
صندلیهای هواپیما نیز جزو گرانترینها هستند یعنی هر صندلی معمولی بین ۳ هزار تا ۵ هزار دلار قیمت دارد که قیمت برخی از بهترین آنها به ۱۰ هزار دلار میرسد.
قیمت صندلیهای فرست کلاس نیز از ۶۰ هزار دلار آغاز میشود که بهترین آنها تا ۱ میلیون دلار قیمت دارد.
در نهایت نیز هزینه سرگرمی برای هر صندلی بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار هزینه دارد که این مورد در سفرهای طولانی جزو مهمترین تجهیزات یک هواپیما به حساب میآیند.
تصور کنید که هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ بالغ بر ۳۶۶ مسافر دارد که تامین تجهیزات سرگرمی برای هر مسافر از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار تا ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار هزینه دارد.