مجوز واردات واکسن از سوی بخش خصوصی اواسط فروردین امسال از سوی
سازمان غذا و دارو برای ۳۵ شرکت صادر شد، اما مذاکرات آن‌ها برای ورود واکسن به کشور تا همین امروز به نتیجه نرسید. به طوری که با توجه به تاخیر واردات این واکسن‌ها رئیس سازمان غذا و دارو اخطار داد که مهلت ۳ ماهه مجوز‌های واردات آن‌ها رو به اتمام است و در صورتی که نتوانند در فرصت باقیمانده واکسن وارد کنند مجوز آن‌ها لغو خواهد شد. اما حالا یک مقام مسئول ورود بیش از ۳۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنیکا از روسیه به ایران را تایید می‌کند؛ قرار است واکسن‌هایی که امشب وارد ایران و تحویل وزارت بهداشت داده شود.
به گفته این مقام مسئول که نخواست نامش اعلام شود، این محموله قرار بود ۲ ماه پیش وارد کشور شود، اما بنا به دلایلی واردات آن به تاخیر افتاد. به گفته او، وزارت بهداشت نامه و مجوز واردات این واکسن را صادر کرده و قرار است امشب ۳۱۴ هزار دوز وارد شود، اما در هفته‌های آینده این میزان افزایش پیدا خواهد کرد.
در این میان، یکی از مدیران این شرکت خصوصی واردکننده واکسن کرونا به همشهری می‌گوید: «آسترازنیکا کشور‌های دنیا را به ۸ منطقه تقسیم‌بندی کرده و ایران در منطقه خط تولید این واکسن در کشور روسیه قرار دارد. دوز پیشنهادی ما به دولت ۲۰ میلیون بود و در حال حاضر ۳۵۰ هزار دوز آن محقق شده که امشب وارد کشور می‌شود. البته با تامین منابع مالی از سوی دولت، سایر واکسن‌ها هم خریداری و وارد می‌شود.»
او درباره سیاست‌های آسترازنیکا برای توزیع انبوه واکسن در دنیا می‌گوید: «در حال حاضر آسترازنیکا ارزان‌ترین واکسن دنیاست و بر اساس سیاست‌های شرکت، توزیع آن در دنیا بدون دریافت حتی یک سنت سود صورت خواهد گرفت. آن‌ها این مساله را به تمام نمایندگان‌شان اعلام کرده‌اند و تنها هزینه حمل و نقل به خرید این واکسن‌ها اضافه می‌شود.»
او همچنین درباره تفاوت این واکسن‌ها با واکسن‌های آسترازنیکای اهدایی از سوی کره جنوبی و ژاپن هم توضیح می‌دهد: «این واکسن‌ها در سبد کووکس و تعهد کشور‌های پولدار به سازمان بهداشت جهانی برای تامین واکسن سایر کشورهاست. در کنار آن ما هم این واکسن‌ها را با پایین‌ترین قیمت ممکن برای تامین واکسن‌های مورد نیاز وزارت بهداشت وارد خواهیم کرد. واردات این واکسن از روسیه کم ریسک است و قیمت و هزینه‌های آن هم به صورت شفاف ارائه شده است.»
از سوی دیگر نریمان صدری، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دارای مجوز واردات واکسن بخش خصوصی درباره لزوم همراهی بخش‌های خصوصی با دولت برای واردات واکسن در ماه‌های آینده به همشهری می‌گوید: «با اینکه بر اساس قوانین سازمان بهداشت جهانی واکسن کرونا تنها به دولت‌ها فروخته می‌شود، اما در تمام کشور‌ها بخش‌های فعال در حوزه دارو بازوی دولت‌ها در واردات واکسن هستند و ورود ما هم به این حوزه با همین هدف رقم خورد. البته با توجه به کمبود عرضه واکسن مذاکرات برای واردات واکسن به کشور از سوی بخش خصوصی تاکنون به تعویق افتاد، اما امشب اولین محموله واکسن از سوی یکی از شرکت‌های دارویی به میزان ۳۵۰ هزار دوز واکسن آسترازنیکا از روسیه وارد ایران می‌شود.»
او درباره موفق نبودن واردات واکسن از سوی بخش خصوصی با گذشت نزدیک به ۴ ماه از صدور مجوز‌های سازمان غذا و دارو می‌گوید: «دلیل اصلی این مساله همانطور که بار‌ها گفته شده متعادل نبودن میزان عرضه و تقاضاست. آن هم در حالی که بخش خصوصی بسیاری از کشور‌هایی که واکسن بیشتری را در اختیار دارند، بسیار زودتر از ما به این مساله ورود و سفارش‌هایشان را ثبت کردند. از سوی دیگر ما محدودیت دسترسی به کل واکسن‌های دنیا را هم داریم چرا که تعدادی از واکسن‌های موجود، تولید کشور‌هایی است که ما نمی‌توانیم نسبت به خرید آن‌ها اقدام کنیم.»
صدری با اعلام اینکه واکسن‌های خریداری شده از سوی بخش خصوصی در تمام دنیا برای تامین واکسن‌های مورد نیازدولت‌ها صورت می‌گیرد و از ابتدا هم قرار بود همین رویه در ایران اجرایی شود، ادامه می‌دهد: «در آمریکا با وجود تولید واکسن‌های دیگر، اما آسترازنیکا هم موجود است و خرید این واکسن‌ها از سوی بخش خصوصی آن کشور صورت گرفته است. در کشور‌های اروپایی هم شرکت‌های بزرگ در کنار دولت حضور دارند و در پایان واکسیناسیون گروه‌های حساس حتی به کمک تزریق واکسن هم آمده‌اند.»
به گفته این فعال حوزه دارو، ورود بخش خصوصی به واردات با توجه به بحران تامین واکسن کرونا در کشور که هنوز ادامه دارد به حرکت انداختن تمامی توان‌های موجود برای تامین واکسن بود، اما کشور ما محدودیت‌هایی در تامین واکسن هم دارد.
صدری ادامه می‌دهد: «ما تنها کشور دنیا بودیم که دیر برای خرید واکسن اقدام کردیم، اما سختگیری سازمان غذا و دارو برای صدور مجوز مصرف بسیاری از واکسن‌ها در ابتدا هم مورد تایید است. از سوی دیگر تنها واکسن‌های مجاز برای خرید سینوفارم، آسترازنیکا و اسپوتنیک‌وی است. با توجه به تعهداتی که اسپوتینک‌وی به ایران دارد بخش خصوصی در این حوزه وارد نشد.
سینوفارم هم به وزارت بهداشت تعهد دارد که احتمالا تا پایان شهریور انجام خواهد شد و این واکسن جزو آن‌هایی خواهد بود که در آینده از سوی بخش خصوصی و مازاد بر تعهد شرکت تولیدکننده به دولت، وارد می‌شود. واکسن سوم یعنی آسترازنیکا هم ارزان‌ترین واکسن است که کشور‌ها را به چند منطقه تقسیم‌بندی کرده و هر کشور تنها می‌تواند در منطقه خودش خرید این واکسن را انجام دهد؛ بنابراین نماینده واکسن آسترازنیکا در ایران تنها از روسیه می‌تواند واکسن وارد کند و امشب اولین پارت خریداری شده از سوی بخش خصوصی به میزان ۳۵۰ هزار دوز وارد کشور خواهد شد. واردات این واکسن‌ها در هفته‌های آینده افزایش خواهد یافت.»
او درباره ورود بخش خصوصی به صادرات واکسن ایرانی پس از پایان واکسیناسیون عمومی در کشور می‌گوید: «در حال حاضر ما با تولیدکننده‌های خوشنام همکاری داریم چرا که فعالیت ما به صورت صادرات و واردات است. اما درباره صادرات واکسن هنوز مذاکره و تقاضایی نداشتیم و در صورت وجود درخواست برای بازاریابی بین‌المللی قطعا به آن‌ها کمک خواهیم کرد.»
