به گزارش مشرق، روزنامه همشهری گفت‌وگویی تفصیلی با علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی کرونا انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه آمده است.
تولید کننده‌های واکسن فقط به دولت‌ها می‌فروشند
- شرکت‌های تولیدکننده واکسن، از همان ابتدا به توصیه سازمان جهانی بهداشت، تنها به دولت‌ها واکسن می‌فروشند آن هم به دو دلیل؛ یکی توزیع عادلانه و دوم جلوگیری از ایجاد بازار سیاه و قاچاق واکسن. این موضوع هم تنها به ایران محدود نمی‌شود و جهانی است.
- تاکنون ۳۵ مجوز برای بخش خصوصی صادر شده تا واکسن وارد کنند، اما دراین مدت تنها حدود ۳۰۰ هزار دوز واکسن وارد شده که آن هم در روزهای اخیر اتفاق افتاده است. این در حالی است که آنها اعلام کردند می‌توانند ۲۰۰ میلیون دوز واکسن وارد کنند که محقق نشد.
شروط ستاد کرونا برای واردات واکسن توسط بخش خصوصی
ما برای واردات واکسن، ۳ شرط را اعلام کردیم. یکی اصالت واکسن، دومی رایگان بودن آن و سوم، خارج بودن آن از سهمیه دولت است.
اصالت واکسن، یعنی اینکه تقلبی نباشد و زنجیره سرد برای انتقال آن رعایت شده باشد. زمانی هم که می‌گوییم شرکت‌های خصوصی از سهمیه دولت استفاده نکنند منظورمان این است که این شرکت‌ها باید مازاد بر سهمیه ایران و خارج از قراردادها، واکسن وارد کنند. در غیراین صورت از سهمیه واکسن دولت کم می‌شود، اما اگر مازاد بر آن سهمیه باشد، ما هم مخالفتی با واردات نداریم.
بنابراین اینطور نیست که برخی عنوان می‌کنند، ما می‌خواستیم واکسن وارد کنیم، اما نگذاشتند. مثلا می‌گویند شرکتی در کیش قصد واردات واکسن و تزریق رایگان آن را داشته است. اصلا اینطور نیست. ما غیراز این ۳ شرط، هیچ شرط دیگری برای واردات واکسن برای بخش خصوصی نداشتیم. اگر می‌خواهند واکسن وارد کنند، بیاورند و رایگان توزیع کنند.
اگر به بخش خصوصی مجوز نمی‌دادیم ایراد می‌گرفتند که چرا مجوز نمی‌دهید
اگر مجوز نمی‌دادیم ایراد می‌گرفتند که چرا مجوز نمی‌دهید. ما با وجود اینکه می‌دانستیم به آنها واکسن فروخته نمی‌شود این کار را کردیم. چون اگر این کار را نمی‌کردیم می‌گفتند ما می‌توانستیم وارد کنیم اما به ما مجوز ندادند. یکی از شرکت‌های خصوصی مدعی شد که می‌تواند ۳۰ میلیون دوز واکسن وارد کند. حتی به ما گفت که این محموله آماده است و اگر وزارت بهداشت مجوز دهد، این محموله وارد کشور می‌شود. ما هم مجوز دادیم، اما دیگر نه خبری از آن شرکت شد و نه واکسنی که وعده داده بودند.
سال ۲۰۲۲ دنیا به ۳۲ میلیارد دز واکسن نیاز دارد
تا پایان سال ۲۰۲۱، کل ظرفیت تولید واکسن دنیا، ۸.۶ دهم میلیارد دوز واکسن است، اگر جمعیت هدف واکسن دنیا را ۷ میلیارد درنظر بگیریم و دو برابر کنیم، به ۱۴ میلیارد دوز واکسن برای تزریق دو دوز، برای کل جهان نیاز داریم. با این وضعیت به‌نظر شما تا پایان سال میلادی، تمام دنیا می‌توانند واکسن بزند؟ خیر. در سال ۲۰۲۲، میزان نیاز به واکسن در جهان به ۳۲ میلیارد دوز می‌رسد.
ما شرکت‌های قوی در حوزه توزیع و واردات دارو داریم که تمام این سال‌ها مشکلات دارویی ما را حل کرده‌اند، اما نتوانستند واکسن وارد کنند. من مخالف این هستم که شرکت خصوصی واکسن وارد کند و در یک جزیره، واکسن پولی عرضه کند. به هر حال حتی اگر هم برای تزریق پول نگیرد، اعلام می‌شود این واکسن‌ها برای توریست‌ها تزریق می‌شود. از آنجا که هر کس پول دارد به این جزیره سفر می‌کند، بنابراین تنها پولدارها می‌توانند از این واکسن استفاده کنند که این موضوع دور از عدالت است.
حتی اگر استدلال این باشد که به جای ارمنستان، به کیش سفر کنید و واکسن رایگان دریافت کنید. بله رایگان است، اما به شرط سفر. پس دیگر رایگان نیست. واکسن‌های وارداتی باید براساس سند ملی واکسیناسیون تزریق شوند. مگر اینکه شرکت‌های صنعتی خودشان وارد کنند و به مجموعه خودشان بزنند. این مسئله دیگر ربطی به سند ما ندارد.
خیلی شفاف بگویم که مشکل واکسن ما، با ۱۰۰ هزار و ۲۰۰ هزار دوز حل نمی‌شود، بخش خصوصی باید قادر باشد ۱۰ تا ۲۰ میلیون واکسن وارد کند تا ما بتوانیم روی آن برنامه‌ریزی کنیم.
هلال‌احمر از طریق صلیب سرخ واکسن وارد می‌کند/ تحریم‌های دارویی آمریکا جدی است
اینطور نیست که هلال‌احمر خودش وارد کند. ما با کشورها مذاکره می‌کنیم قرارداد می‌بندیم، اما به‌دلیل بحث تحریم‌ها، این واکسن‌ها از طریق صلیب سرخ جهانی و هلال احمر وارد کشور می‌شود. اینطور نیست که هلال‌احمر به‌صورت مستقیم، قرارداد ببندد و واکسن وارد کند. آمریکا می‌گوید تحریم تأثیری بر کرونا نداشته، اما دروغ می‌گوید. الان یک‌سری رزین‌هایی که برای تولید واکسن مورد نیاز است، تنها در اختیار آمریکاست. تمام شرکت‌های واکسن‌سازی دنیا، از آمریکا می‌خرند. تحریم‌ها آنقدر جدی است که شرکتی که می‌خواهد به ما واکسن بفروشد، می‌ترسد نامی از او برده شود و از سوی آمریکا تحریم شود.
ماجرای توجه به برند واکسن‌ها باید متوقف شود
در پیک جدید ۹۰ درصد بیماران بستری شده در بیمارستان‌ها، کسانی بودند که واکسن نزده‌اند. کمتر از ۲ درصد از آنها دو دوز واکسن دریافت کرده بودند. با همین شاخص می‌توان گفت سینوفارم ۹۰ درصد شانس زنده ماندن افراد را افزایش می‌دهد. این عدد بالایی است. از نظر من واکسیناسیون مهم است و اینکه چه واکسنی زدید اصلا مهم نیست. اگر با ضعیف‌ترین واکسن دنیا که الان تأیید شده، تمام مردم دنیا را واکسینه کنند، پاندمی کرونا تمام می‌شود.
ما از نماینده سازمان جهانی بهداشت درخواست کردیم ماجرای توجه به برند واکسن‌ها را به آن کشورها تذکر دهد. هم‌اکنون، ۵-۴ واکسن در فهرست برخی کشورها قرار گرفته، این نژادپرستی و بی‌عدالتی است و دو معنی دارد؛ یکی اینکه مردم دنیا تنها باید از برندهای خاصی واکسن بخرند. چرا که از نظر آنها معتبرترند و دوم، کشورهایی که می‌خواهند واکسن تولید کنند، به‌دلیل بی‌اعتبار شدن واکسن‌شان، بی‌انگیزه می‌شوند. این موضوع تنها شامل برکت نمی‌شود بلکه سینوفارم هم جزو این واکسن‌هاست.
سازمان بهداشت جهانی باید به این موضوع ورود کند و جلوی آن را بگیرد. ما هر کسی که بخواهد سفر کند، برایش کارت واکسن بین‌المللی صادر می‌کنیم. اما کشورهای دیگر، جز آسترازنیکا، واکسن دیگری را قبول نمی‌کنند.
با این روند واکسیناسیون، مرگ‌های روزانه از آبان به زیر ۵۰ نفر می‌رسد
در واکسیناسیون دو هدف دنبال می‌شود؛ یکی کاهش مرگ است و دیگری قطع زنجیره. اگر این واکسیناسیون به‌درستی مدیریت شود، ۲۰ درصد تزریق واکسن، باعث ۸۰ درصد کاهش مرگ‌ومیر می‌شود. به همین دلیل هم اولویت تزریق با سالمندان است، چرا که ۷۴ درصد مرگ‌ها مربوط به این گروه سنی است. اگر اینها واکسینه شوند ۷۴ درصد مرگ‌ها کاهش پیدا می‌کند. ما فعلا در کشور با افزایش مرگ‌های کرونایی مواجهیم اما با قاطعیت به شما می‌گویم که با این روند واکسیناسیون، از نیمه اول آبان ماه، میزان مرگ‌های روزانه ما به زیر ۵۰ نفر می‌رسد.
تاکنون ۱۵ میلیون دوز واکسن به ایران وارد شده است. با توجه به تسریع روند واکسن در کشور و تامین واکسن‌های داخلی از ماه آینده به‌طور ثابت ماهانه بین ۵ تا ۷ میلیون واکسن و تا پایان سال ۴۵ تا ۵۰ میلیون واکسن خواهیم داشت. ۵۹ میلیون نفر گروه هدف برای واکسیناسیون هستند که با این برآورد ما تا پایان سال حداقل دوز اول را خواهیم زد. اگر کل گروه هدف، تک دوز دریافت کنند تا پایان سال با قطع زنجیره شیوع در کشور مواجه می‌شویم. برای دوز تکمیلی و یادآور هم به ۱۱۰ میلیون دوز دیگر نیاز داریم.
واکسن برکت اعلام کرده از این‌ماه می‌تواند ۴ میلیون دوز به ما تحویل بدهد. انستیتو پاستور هم وعده داده از مهر، حدود یک میلیون واکسن در اختیار ما قرار دهد. هم‌اکنون ۶ واکسن در کشور در مرحله کارآزمایی و تولیدند. ۳ واکسن ویروس ضعیف شده‌اند و ۳ نوع دیگر مثل سیناژن و رازی و پاستور، نوترکیب هستند. اگر آن ۳۰ میلیون دوز واکسن سینوفارم وارد شود، ذخیره خوبی خواهیم داشت.
موضوع سلامت روان ما از ابتدای کرونا فعال بود و در بحث سوگ، برنامه‌های زیادی داشت. ما در سایت وزارت بهداشت هم در لینکی، ارزیابی‌های اولیه‌ای در این ارتباط داریم. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که از میان تمام گروه‌ها، نیروهای کادر درمان، از نظر روان، آسیب‌های زیادی دیدند و انتظار داریم، پس از کرونا، این آسیب‌ها حادتر و مزمن‌تر شود. در همین راستا، دستورالعمل‌های خاصی برای بیماران بستری شده در بخش آی‌سی‌یو بعد از ترخیص داریم، تا کمتر درگیر آسیب‌های روانی شوند.
