سیدعباس صالحی امروز (دوشنبه، یازدهم تیر) در اختتامیه مجازی دوازدهمین جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال، با اشاره به وقوع حوادث مختلف در عصر مدرن گفت: ورود به عصر دیجیتال اتفاقات و تحولات جدیدی را به وجود آورده است. ترکیب اتفاقات عصر مدرن و بعد از آن فضای عصر دیجیتال برای انسان و بشریت زیست تازه‌ای در حوزه زندگی فردی و اجتماعی پدید آورده است. فردگرایی، نسبیت‌گرایی و هویت‌های موزاییکی از جمله ویژگی‌های این عصر است.
وی با اشاره به شرایط جدید گفت: در حوزه های مختلف اتفاقات جدیدی رخ داد؛ در حوزه اقتصاد تولید پیشینی که مبتنی بر تولید انبوه در اقتصاد صنعتی بود تغییر کرد. در عصر دیجیتال این تولید انبوه به تولید مشتری‌محور و درخواستی تبدیل شد؛ عملاً اتفاق جدید در فرآیند تولید از نقطه تقاضا آغاز می شود نه بر مبنای آنچه تولیدکننده تصور می کند باید تولید شود.
در شاخه‌های دیگر حوزه اقتصاد نیز در این دوران تغییرات شگرفی اتفاق افتاد و عصر دیجیتال در همه حوزه‌ها تغییر کرد و در حوزه رسانه، رسانه‌های اجتماعی جایگزین رسانه‌های جمعی شدند، کاربر جایگزین مخاطب در رسانه شد، رسانه ها کلاسیک تبدیل به چندرسانه‌ای شدند.
صالحی با اشاره تغییرات در حوزه سیاست و امنیت گفت: این بخش نیز از تغییرات مصون نماند و مفهوم قدرت در عصر دیجیتال تغییر کرد و مبتنی بر داده و پردازش داده و اعمال مدیریت از طریق داده ها شد. بنابراین مفاهیمی که در عرصه سیاست و امنیت تعریف می شد، تغییرات قابل توجهی پیدا کرد، زیرا کانون اصلی آن تغییر ماهوی پیدا کرده بود.
صالحی با اشاره به اینکه این دوره را می‌توان به پیش و پس از سایبر تقسیم کرد، گفت: همواره دغدغه هایی وجود داشته است، تکثر و انباشت اطلاعات از جمله این تغییرات است. سواد رسانه ای باید تفکیکی میان اطلاعات درست و غلط ایجاد کند. یکی از دغدغه‌ها در این جشنواره نیز همین موضوع بوده است تا با وجود تکثر اطلاعات، سواد مصرف نیز وجود داشته باشد.
دنیای مجازی؛ دنیای اتصال واقعیت مجاز با واقعیت انسان و فیزیکال
وی واقعیت کاذب را یکی دیگر از دغدغه های این دوران اعلام کرد و افزود: فضای مجازی با توجه به همه واقعیت ها، اگر از واقعیت فیزیکال جدا شود، تبدیل به رویایی می شود که رویای صادقه نخواهد بود. اینجا دقیقا همان جایی است که فعالان حوزه مجازی باید واقعیت فیزیکال انسانی را تشخیص دهند که هم شامل واقعیت های تلخ و هم شیرین می شود. ارتباط با اماکن فرهنگی، گردشگری و خلاقیت و ارزش افزوده پیدا کردن این موارد است.
صالحی با بیان اینکه دنیای مجازی دنیای سراب گونه نیست، گفت: دنیای مجازی دنیای اتصال واقعیت مجازی با واقعیت انسان و فیزیکال است.
وی با طرح پرسشی مبنی بر اینکه آیا می‌توان فضای مجازی را با فضای قدسی و ارزشی نزدیک کرد و گفت: شاید با توجه به مدرن بودن فضای مجازی به نظر برسد این فضا با فضای مناسک دینی و قدسی فاصله داشته باشد. اما تجربه‌های شکل گرفته در دوران اخیر به خصوص در دوره شیوع کرونا نشان داد این نگاه درست نیست.
کتاب در عصر دیجیتال
وی افزود: دغدغه بعدی هویت است. فضای مجازی مرزها را در هم ریخته است. علاوه بر چهار دغدغه ای که در فضای مجازی داشتیم و همگی بر حق است؛ دغدغه پنجمی هم وجود دارد. بصری شدن یکی از ویژگی های عصر مدرن و فاصله گرفتن از اطلاعات مکتوب است. در فضای مجازی متن‌ها کاهش و صوت و تصویر افزایش یافته است. عصر دیجیتال به این موضوع شتاب زیادی داد و این وضع می تواند مخاطره جدی برای کتاب خوانی باشد در حالیکه بنا به فرموده مقام معظم رهبری کتاب منشا تمدن های بشری است.
صالحی بیان کرد: دغدغه پنجم این است که در این فضای دیجیتال کتاب چه می شود عصر دیجیتال نیز پادزهرهایی پیدا کرد. عصر دیجیتال فرصت هایی ایجاد کرده اما باید به دنبال حل دغدغه های ناشی از آن برویم.
رویکردهای جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال الگوی جشنواره‌های مشابه
همچنین دبیر دوازدهمین جشنواره ملی رسانه دیجیتال در آیین اختتامیه دوازدهمین جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال گفت: جشنواره رسانه‌های دیجیتال مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی با تلاش همکاران دلسوز، پرتلاش و ساعی در بیش از یک دهه فعالیت به حق جامع‌ترین، مهمترین و باشکوه‌ترین رویداد حوزه فضای مجازی است که به بلوغ رسیده و دوازدهمین دوره خود را تجربه کرد.
اصغر امیرنیا با اشاره به اینکه به دلیل شیوع بیماری کرونا به اجبار در سال ۱۳۹۹ جشنواره رسانه‌های دیجیتال با هدف قطع زنجیره کرونا برگزار نشد افزود: نیاز جامعه به آگاهی از جدیدترین دستاوردهای متخصصان داخلی در حوزه فضای مجازی با عنایت به افزایش نقش سیستم‌های مبتنی بر وب در زندگی روزمره و تقاضا و اشتیاق مخاطبان، اعم از تولیدکنندگان نشر و محتوا و کاربران فضای مجازی، مرکز را بر آن داشت تا با تعریف سازوکاری جدید اقدام به برگزاری جشنواره نماید.
طرح اولیه جشنواره در بهمن سال گذشته با در نظر گرفتن موضوعات، قالب، پوستر و فراخوان با همراهی متخصصان و کارشناسان در جلسات متعدد، کلید خورد تا امسال با تفاوت‌های عمده‌ای برگزار شود.
دبیر دوازدهمین جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال «برگزاری رویدادی کاملا آنلاین در سه بخش ثبت نام، داوری و برگزاری اختتامیه، تاکید بر نوآورانه، اقتصادمحور و درآمدزا بودن آثار و زمینه‌سازی ارائه دریافت تسهیلات به آثار برگزیده از طریق صندوق کارآفرینی امید با هدف توسعه کسب و کارهای دیجیتال» را از تفاوت‌های جشنواره امسال با دوره‌های گذشته این جشنواره عنوان و اظهار امیدواری کرد دوازدهمین جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال با رویکردهای جدید به الگویی برای برگزاری جشنواره‌های مشابه تبدیل شود.
وی با ارائه گزارشی از روند برگزاری این جشنواره گفت: براساس تصمیم شورای راهبردی جشنواره، فراخوان در ایام مبارک عید سعید فطر تا عید سعید غدیر خم (۲۳ اردیبهشت تا ۱۷ تیرماه ۱۴۰۰) با انتشار خبرهای متنوع در رسانه‌های برتر، ارسال ۶۰ هزار پیامک به فعالان فرهنگی و ارسال پیامک به ده‌ها میلیون کاربر ایرانسل و رایتل اعلام شد.
امیرنیا ادامه داد: در این مدت یک هزار و ۱۴۳ اثر در موضوعات «انقلاب اسلامی و مقاومت (با محوریت نقش شهید حاج قاسم سلیمانی)»، «خانواده و سبک زندگی»، «اقوام، فرهنگ محلی و گردشگری»، «مسجد و مناسک دینی»، «امید، تفریح و نشاط اجتماعی»، «سواد رسانه‌ای و زیست مجازی»، «حکمرانی و مدیریت فرهنگی» و «خدمات مطالعاتی، آموزشی و پژوهشی» که محورهای اصلی جشنواره بودند در قالب‌های برنامه‌های کاربردی، بازی‌های رایانه‌ای، محتوا و هنرهای دیجیتال و سایت‌ها و شبکه‌ها اجتماعی در سامانه بستر برگزاری دوازدهمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال ثبت نام کردند.
رسانه رکن کلیدی پیشرفت و عدالت
رئیس مرکز رسانه های دیجیتال در بیانیه پایانی این جشنواره گفت: در دنیای امروز و در شرایط تحولات نو به نوی جوامع بشری، «رسانه» به رکن کلیدی پیشرفت و عدالت و فراز و فرود تمدن ها تبدل شده است. از اینروست که باید گفت توفیق حرکت جمهوری اسلامی ایران در گام دوم انقلاب، بدون یک «نظام رسانه ای مقتدر» میسر نخواهد بود. اقتدار نظام رسانه ای در گرو عوامل کلیدی متعددی است که از آن جمله به این موارد می وان برشمرد:
- آینده نگری، محیط شناسی و برخورداری از «استراتژی رسانه ای قوی»
- برخورداری از مرجعیت رسانه ای ملی و فراملی
- هوشمندی و بهره مندی از ظرفیت فناوری های نوپدید
- اتکای به ظرفیت شبکه ای مردمی (آن گونه که در مبانی فکری رهبران انقلاب جایگاه مردم به رسمیت شناخته شده است)
در بخش دیگر این بیانیه که رضا بهمنی آن را قرائت کرد، آمده است: اجماع و ره گیری این عوامل کلیدی که می توان بر این فهرست افزود؛ اگرچه با دشواری هایی همراه است اما ضرورت توجه به آنها انکارناپذیر است. می توان گفت که چنین عوامل و مولفه هایی حکایت از آن دارد که در گام دوم انقلاب، کشور به جای «رسانه ملی» نیازمند «نظام رسانه ای ملی» است. که باید مراکز سیاست‌گذای و تقنینی کشور، ضمن بهره گیری از تجارب دهه های گذشته و با حفظ ظرفیت رسانه ای فعلی کشور، برای این منظور تدبیر و تنظیم گری داشته باشند.
