به گزارش اقتصادنیوز؛ صبح جمعه بود که «سازمان عملیات تجارت دریایی بریتانیا»، که یک شرکت امنیتی نزدیک به ارتش انگلیس است در بیانیهای کوتاه مدعی شد که یک کشتی شامگاه پنجشنبه در دریای عمان و در شمال شرقی جزیره "مصیره" به فاصله نزدیک به ۳۰۰ کیلومتری مسقط پایتخت عمان هدف حمله قرار گرفته و انگیزه آن، دزدی دریایی نبوده است. سپس وزارت دفاع انگلیس اعلام کرد که کشتی مذکور اسرائیلی بوده و حمله در فاصله ۲۸۰ کیلومتری بندر «الدقم» صورت گرفته است.
ساعاتی بعد خبرگزاری رویترز به نقل از شرکت «زودیاک ماریتایم» که متعلق به «ایال عوفر» میلیاردر اسرائیلی مستقر در لندن است، اعلام کرد که ۲ نفر از خدمه کشتی تجاری به نام «مِرسِر استریت»، در پی حمله مذکور، کشته شدهاند. همچنین رسانههای اسرائیلی این شناور را ژاپنی اما تحت مدیریت یک شرکت اسرائیلی دانستند و خبر رویترز را تأیید کردند. مقامات کابینه اسرائیل نیز بدون ارائه شواهد قابل استناد ایران را متهم به دست داشتن در این حمله کردند.
پاتریک کینگزلی و رانن برگمن، روزنامهنگاران نیویورکتایمز در مطلبی به نقل از شرکت یادشده و سه مقام اسرائیلی گزارش دادهاند که در حمله پهپادها به نفتکش متعلق به یک شرکت تحت مدیریت فردی اسرائیلی، دو نفر از خدمه کشتی کشته شدهاند.
دو تن از این مقامات، که در مورد مسائل حساس نظامی صحبت میکنند و خواستند نامشان فاش نشود، ادعا کردهاند که به نظر می رسد این حمله توسط چندین پهپاد ایرانی انجام شده که به چارچوبهای زیر مرکز فرماندهی کشتی یا به پل آن برخورد کردند.
این گزارش مدعی است که ظاهراً این، آخرین مورد از سری برخوردهای دریایی در آنچه «جنگ سایه ایران و اسرائیل» توصیف شده، و اولین موردی که به زعم نویسندگان گزارش «کشته شدن غیرنظامیان را در پی داشته» بوده است.
شرکت زودیاک ماریتایم به این روزنامه گفت که ۲ خدمه کشته شده از شهروندان بریتانیا و رومانی بودند و بعدازظهر جمعه این کشتی با اسکورت نیروی دریایی آمریکا به حرکت درآمده است. اما یک مقام وزارت دفاع آمریکا گفت که دو کشتی نیروی دریایی آمریکا به تماس اضطراری پاسخ دادهاند اما این کشتی را اسکورت نکردند.
این مقام آمریکایی گفت که پرسنل آمریکایی برای بررسی شواهد سوار نفتکش شده و تأیید کردهاند که چندین پهپاد در این حمله دخیل بوده اند، هرچند مشخص نیست که چه تعداد به کشتی اصابت کردهاند.
زودیاک ابتدا این حمله را "حادثه مشکوک به دزدی دریایی" خواند که مرسر استریت -یک نفتکش 600 فوتی ژاپنی- هنگام حرکت با پرچم لیبریا از مبدأ تانزانیا به سوی امارات متحده عربی، با آن مواجه شده است. اما زودیاک، که مرسر استریت را مدیریت میکند، متعلق به ایال عوفر، یکی از بزرگترین بازرگانان دریایی اسرائیلی است.
به نوشته نیویورکتایمز، حتی قبل از ادعای مقامات اسرائیلی که پهپادها را ایرانی معرفی کردند، برخی از تحلیلگران [تنها] بر همین مبنا [که نفتکش متعلق به یک بازرگان مشهور ارائیلی است] گمانهزنی کردند که ممکن است ایران در این حمله ایفای نقش کرده باشد.
وزیر خارجه اسرائیل ، یائیر لاپید، در توییتر نوشت که با همتای انگلیسی خود، دومینیک راب ، در مورد آنچه «لزوم واکنش شدید در قبال حمله به کشتی که در آن یک شهروند انگلیسی کشته شده» خواند، صحبت کرده است.
به نوشته نیویورکتایمز، شبکه تلویزیونی العالم، حمله به این کشتی را تلافیجویانه توصیف کرد و نوشت: «منابع مطلع مقاومت در منطقه اعلام کردند که حمله صورت گرفته به کشتی اسراییلی در شمال دریای عمان، در پاسخ به حمله اخیر رژیم صهیونسیتی به فرودگاه «ضبعه» در منطقه قصیر سوریه صورت گرفت که به شهادت دو نفر از عناصر مقاومت منجر شده بود».
نیویورک تایمز نوشت: «مسیر این کشتی از طریق تنگه بین دو کشور عمان و ایران طی می شد، جایی که طی ماه های اخیر چندین حمله به کشتی های خصوصی مرتبط با اسرائیل رخ داده است و مقامات اسرائیلی برخی از آنها را به گردن ایران انداخته است».
به ادعای یک مقام اسرائیلی، اوایل ژولای، یک کشتی باری که زمانی متعلق به زودیاک بود، در اقیانوس هند مورد حمله قرار گرفت چرا که به زعم وی، تصور این بوده است که کشتی هنوز متعلق به زودیاک است.
همچنین به ادعای این گزارش، از سال 2019 ، اسرائیل در مواردی، کشتی های مرتبط با ایران را در شرق مدیترانه و دریای سرخ هدف قرار داده است. اسرائیل متهم (و در مواردی تلویحاً معترف) است به حملات و ترورهای دیگری در خاک ایران که بیشتر تاسیسات و دانشمندان هستهای را هدف قرار میدهد، و از سوی دیگر نیز حملات هوایی علیه پایگاه های نظامی متحدان ایران در جنگ داخلی سوریه انجام می دهد.
هانس تینو هانسن، مدیر اجرایی Risk Intelligence، یک شرکت تجزیه و تحلیل امنیتی که حوادث موجود در خلیج فارس را ردیابی می کند، گفت: «به نظر می رسد الگوی حمله و نتیجه آن، نشانگر تشدید جدی درگیری تدریجاً صعودی بین ایران و اسرائیل است که طی دو سال گذشته در حوزه دریایی تداوم یافته است».
به نوشته نیویورکتایمز، تنش ها در ماه های اخیر افزایش یافته است زیرا ایالات متحده تلاش کرده است توافق هستهای که ایران متعهد شده بود برنامه هسته ای خود را در ازای رفع تحریمها و محدودیتهای خارجی بر اقتصاد کشور، محدود کند.
اما اسرائیل با هرگونه احیای توافق مخالف است ، زیرا مقامات اسرائیلی مدعی اند برجام، برنامه هسته ای ایران را به اندازه کافی محدود نمیکند و دیگر سیاستهای ایران در منطقه را مهار نخواهد کرد. هرچند اعتقاد بر این است که اسرائیل خود در دهه 1960 به سلاح هسته ای دست یافته است ، اگرچه دولتش هرگز آن را تأیید نکرده است.
ایالات متحده و بریتانیا روز یکشنبه به اسرائیل پیوستند و برای حمله ادعایی پهپادی در شمال دریای عمان به یک نفتکش اسرائیلی انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه رفتهاند، و تهران اتهام ادعایی آنها را رد کرده است.
سعید خطیبزاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این اتهام و نیز تلاش تلآویو برای طرح این موضوع در شورای امنیت سازمان ملل گفت: «موجودیت نامشروع رژیم اشغالگر قدس باید دست از اتهام زنیهای واهی بردارد. این رژیم بار اولش نیست که از این اتهامات را متوجه ایران کرده است».
وی با اشاره به اینکه این رژیم هرجایی رفته با خودش «ناامنی، ترور و خشونت» برده است، تصریح کرد: «مسئول وضعیت فعلی همانهایی هستند که پای رژیم اشغالگر قدس را به این منطقه باز کردهاند».
خطیبزاده این اتهامافکنی را محکوم کرد و گفت: رژیم اشغالگر قدس باید بداند با این فرافکنیها دردی از دردهایش دوا نمیشود. هر کس باد بکارد توفان درو میکند». سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین تأکید کرد: «ایران برای اینکه محافظت از منافع عالیه مردم و امنیت ملی خود، لحظهای تردید نمیکند».
مازیار معتمدی، خبرنگارالجزیره در تهران در گزارشی با اشاره به کنفرانس خبری مجازی سخنگوی وزارت خارجه ایران در روز یکشنبه نوشت: دولت ایران ادعاهای اسرائیل، ایالات متحده و انگلیس مبنی بر حمله به یک کشتی در در شمال ساحل عمان که منجر به کشته شدن دو خدمه آن شد را رد کرده است.
به نوشته الجزیره، مقامات تلآویو، از جمله نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، با اینکه هنوز هیچگونه شواهد یا مدارک مستندی ارائه نکرده، مدعی شد که ایران در پشت این حمله قرار داشته است.
بنت در جلسه یکشنبه کابینه، که در توییتر نخست وزیر اسرائیل منتشر شد، ایران را به «شانه خالی کردن» از مسئولیت ادعایی این حمله متهم کرد و بدون ارائه هیچ استدلالی مدعی شد: «من با اطمینان مطلق می گویم که ایران حمله به کشتی را انجام داده است».
بنت اگرچه حاضر به ارائه آنچه «شواهد اطلاعاتی موجود» یا دستکم توضیح درباره این شواهد ادعایی نشد اما گفت که ما انتظار داریم که جامعه بین المللی به ایران نشان دهد که به زعم وی «مرتکب یک اشتباه جدی» شدهاند.
وی در ادامه لفاظیهای غیرمستند خود ادعا کرد: «در هر صورت، ما می دانیم چگونه به شیوه خود به ایران پیام ارسال کنیم».
آنتونی بلینکن ، وزیر خارجه آمریکا نیز به همین ترتیب بطور غیرمستند ادعا کرد که «مطمئن است» ایران با استفاده از «پهپادهای مسلح» این حمله را انجام داده است. وی در بیانیه ای گفت: «هیچ توجیهی برای این حمله که از الگوی سایر حملات و رفتارهای مخاصمهجویانه [ادعایی] پیروی می کند ، وجود ندارد».
دومینیک راب وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در بیانیهای که به لحاظ ارائه دلیل یا مدرک معتبر یا حتی غیرمعتبر، تفاوتی با ۲ مورد پیشین نداشت، ادعا کرد که «به احتمال زیاد ایران با یک یا چند هواپیمای بدون سرنشین به این نفتکش در آبهای بین المللی حمله کرده است».
وی در تکمیل ادعای بیاساس خود گفت: «ما معتقدیم این حمله عمدی، هدفمند و نقض آشکار قوانین بین المللی از سوی ایران بوده است. ایران باید چنین حملات [ادعایی] را متوقف کند و کشتیها باید آزادانه مطابق قوانین بین المللی در تردد باشند».
بر اساس گزارش الجزیره، پس از این حمل، کشتی های نیروی دریایی آمریکا مرسر استریت را در حالی که به سمت یک بندر امن حرکت می کرد، اسکورت کردند.
ایران و اسرائیل در طول سالها، بارها یکدیگر را متهم به حمله به منافع، کشتی ها و تأسیسات یکدیگر کرده اند. اما به باور گزارشگر الجزیره، دشمنی چندین ساله آنها در ماه های اخیر و به موازات تلاش قدرتهای جهانی برای نجات توافق هستهای 2015 ایران که در صورت موفقیت، به رفع تحریمهای شدید ایالات متحده علیه تهران میانجامد، بطور فزاینده تشدید شده است.
به نوشته الجزیره، این حادثه چند روز قبل از آغاز کار ابراهیم رئیسی به عنوان هشتمین رئیس جمهور ایران رخ داد. آقای رئیسی، قاضی محافظهکار قول داده است که برای احیای توافق، که در سال 2018به طور یکجانبه توسط ایالات متحده کنار گذاشته شد، تلاش کند، اما سرنوشت این توافق هنوز مبهم است زیرا چندین موضوع کلیدی همچنان حل نشده باقی مانده است.
انتظار می رود که هفتمین دور مذاکرات در وین پایتخت اتریش، که به زعم نویسنده گزارش میتواند «به طور بالقوه دور نهایی مذاکرات» باشد، به زودی پس از روی کار آمدن رئیسی آغاز شود.
ناظران انتظار دارند که ایران و آمریکا در مورد لغو تحریم ها و مکانیسم آن، و همچنین اینکه تهران چگونه باید برنامه هسته ای خود که پس از خروج آمریکا از برجام به میزان قابل توجهی گسترش یافته را معکوس کند، اختلاف نظر داشته باشند.
همچنین آسوشیتدپرس در گزارشی به قلم جان گرمبل نوشت: دیگر کشتی های مرتبط با اسرائیل نیز در ماه های اخیر و در میان جنگ سایه ادعایی بین تهران و تلآویو مورد هدف قرار گرفته اند و مقامات اسرائیلی ایران را متهم به این حملات میکنند. این حملات متقابل به حمل و نقل دریایی در منطقه از تابستان سال 2019 آغاز شد، حدود یک سال پس از خروج یکجانبه دونالد ترامپ ، رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی.
اسرائیل نیز مظنون و گاه تلویحاً معترف به انجام یک سری حملات در ایران و تآسیسات این کشور است. همچنین، ایران اخیراً شاهد غرق شدن بزرگترین کشتی جنگی خود در نزدیکی خلیج عمان در شرایطی اسرارآمیز بود.
مرسر استریت، ساخت شرکت تایه کایون ژاپن ، تحت مالکیت شرکت Zodiac Maritime به عنوان بخشی از هلدینگ زودیاک مستقر در لندن متعلق به میلیاردر اسرائیلی ایان عوفر است.
به گفته اداره دریانوردی ایالات متحده، در اوایل ماه ژولای، کشتی کانتینری CSAV Tyndall ، که زمانی متعلق به Zodiac Maritime بود، در حین حضور در شمال اقیانوس هند دچار یک انفجار غیرقابل توضیح شد.
اما حمله به مرسر استریت [که بدون هیچ استدلال موجه یا مدارک مستند به ایران نسبت داده میشود]، به ادعای گزارشگر آسوشیتدپرس، اولین رویارویی بزرگ نفتالی بنت با ایران است.
بنت که در ماه ژوئن پس از توافق ائتلاف با چند حزب، برکناری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق، به کرسی نخست وزیری تکیه زد.
به ادعای آسوشیتدپرس، تحلیلگران معتقدند که وی ممکن است برای تلافیجویی، یک حمله بزرگ را دنبال کند.
آموس هارل، تحلیلگر نظامی قدیمی روزنامه اسرائیلی هاآرتص، که نظراتش از منابع سیاسی در اسرائیل است. نوشت: «اسرائیل ممکن است بخواهد ضربه مهمی وارد کند. این ضربه با هدف پایان دادن به چیزهایی است که نتواند به صورت tit-for-tat (تداوم فزاینده ضربه در ازای ضربه) تشدید شود. اما طبق معمول، رویدادها به طرف دیگر نیز بستگی دارد»