با آغاز به کار مجلس یازدهم، بحث اصلاح نظام انتخابات بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است در همین راستا در فراکسیون مدیریت شهری مجلس یازدهم مدل انتخابات به شیوه تناسبی مورد بررسی قرارگرفته و در نهایت به تدوین طرحی برای اصلاح نظام انتخابات شوراها که از سوی هیأت رئیسه نیز اعلام وصول شده ختم گردیده است. یکی از نخستین واکنش‌ها به طرح موجود، موضع‌گیری منتقدان و موافقان در خصوص این طرح بود که نیازمند بررسی دیدگاه کارشناسان و نخبگان در طرح نظام انتخابات تناسبی در انتخاب اعضای شوراهای شهر و روستا است.
برای بررسی بیشتر موضوع، به سراغ پویا پارسا مدرس دانشگاه و پژوهشگر مدیریت شهری رفته‌ایم. وی معتقد است که در انتخابات شوراها بر خلاف انتخابات مجلس که باید به سمت ملی شدن حرکت کنیم، هدف اصلی باید محلی شدن باشد.
پارسا در گفت و گو با ایسنا، به بررسی نظام انتخاباتی حاکم در کشور پرداخت و آن را اکثریتی دانست و به انتخابات ریاست جمهوری، مجلس، خبرگان و شوراها بر اساس این شیوه اشاره کرد.
وی در ادامه نظام انتخابات تناسبی را هم از لحاظ هدف و هم از لحاظ روش با نظام انتخاباتی اکثریتی متفاوت دانست و ادامه داد: در انتخابات تناسبی اصل بر این است که به هر حزب و گروه سیاسی حاضر در انتخابات به تناسب آرایی که به دست آورده کرسی‌هایی داده شود البته به شرط اینکه حداقل آرای لازم را کسب کرده باشند. هدف این مدل انتخاباتی برقراری عدالت در امر نمایندگی و نمایاندن دقیق گرایش‌های سیاسی موجود در کشور است اما مسائل شوراهای شهر و روستا، مسائلی غیرسیاسی است و به سبب محلی بودن این مسائل، امور مردم باید به خود آن‌ها واگذار شود و نه جریانات سیاسی.
پارسا با بیان اینکه انتخابات شوراهای شهر و روستا تخصصی است و نباید رنگ بوی حزبی و ائتلافی به خود بگیرد به تعریف حزب و ائتلاف پرداخت و گفت: حزب در سیاست، سازمانی سیاسی است که به دنبال تأثیرگذاری در حکومت است و ائتلاف به معنی اتحاد موقت گروه‌ها و نیروهای سیاسی است.
این مدرس دانشگاه به برخی از مشکلات موجود در طرح ارائه شده به مجلس اشاره کرد و گفت: یکی از معایب اصلی نظام تناسبی نحوه اختصاص کرسی‌ها به لیست‌های حزبی است که در طرح نمایندگان مجلس نیز، این اشکال همچنان دیده می‌شود. به ازای هر رای شمارش شده برای هر فرد عضو یک ائتلاف، یک رای برای آن ائتلاف نیز منظور می‌شود و سهم هر ائتلاف از تعداد اعضای شورای هر حوزه انتخابیه، متناسب با سهم آراء منظور شده برای آن ائتلاف از کل آرای صحیح ماخوذه برای تمام کاندیداها در آن حوزه تعیین می‌شود. بر این اساس در هر ائتلاف اعضای منتخب شورا براساس سهم اختصاص یافته به ترتیب رای بالاتر، انتخاب می‌شوند همچنین در صورت تساوی آراء دو و یا چند فرد، عضو و یا اعضای منتخب شورا، به قید قرعه انتخاب می‌شوند. بعد از اختصاص سهم همه ائتلاف‌ها از کل اعضای شورا، تعداد اعضای باقیمانده شورا به نامزدهای مستقل و یا نامزدهای راه نیافته عضو ائتلاف‌ها، هرکدام که رای بیشتری داشته باشند، اختصاص می یابد.
پارسا در پاسخ به این پرسش که اساسا موضوع تناسبی شدن انتخابات شوراها و برگزاری این انتخابات هم زمان با انتخابات ریاست جمهوری تا چه حد می‌تواند در محلی شدن انتخابات شوراها موثر باشد افزود: نظام تناسبی عمدتاً به جای توجه به مسائل محلی بر مسائل حزبی متمرکز می‌شود که این امر امتیازی برای انتخابات محلی محسوب نمی‌شود. علاوه بر این موضوع هم زمانی این دو انتخابات علاوه بر ثاثیر سیاسی بر انتخابات شورا آن را از محور تخصص خارج کرده و فقط مجالی برای ورود احزاب سیاسی به شورا را مهیا می‌سازد.
این پژوهشگر و کارشناس ارشد مدیریت شهری خاطرنشان کرد: قانون اساسی شأن شوراها را بسیار والا درنظر گرفته است اگر قرار بر تغییر ساختار در انتخابات شوراهاست باید به اصلاحاتی از جمله مدرک تحصیلی مرتبط و تخصص پرداخت و هر شهروند که دارای تخصص لازم در حوزه مدیریت شهری است و می‌خواهد در امور شهر خود مداخله کند، باید بتواند در انتخابات شوراها شرکت کند و باید سهمی برابر با هر حزب و گروه‌های سیاسی داشته باشد و علاوه بر مسائل سیاسی باید بر مسائلی محلی همچون تخصص، مذهب یا قومیت توجه ویژه‌ای گردد.
انتهای پیام
