کمبود آهن و علائم آن در بدن

به گزارش بهداشت نیوز ،اگر بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد ، بافت ها و عضلات اکسیژن کافی دریافت نمی کنند و قادر به کار موثر نیستند. این منجر به بیماری به نام کم خونی می شود.

اگرچه انواع مختلف کم خونی وجود دارد، اما کم خونی فقر آهن شایع ترین در سراسر جهان است.

دلایل عمده فقر آهن شامل مصرف ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا رژیم های محدود کننده ، بیماری التهابی روده، افزایش نیاز در دوران بارداری و از دست دادن خون از طریق دوره های سنگین یا خونریزی داخلی است.

علت آن هر چه باشد، کمبود آهن می تواند علائم ناخوشایندی را ایجاد کند که می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. این شامل سلامتی ، تمرکز و بهره وری ضعیف است.

علائم و نشانه های کمبود آهن بسته به شدت کم خونی، سرعت آن، سن و وضعیت فعلی سلامتی شما متفاوت است. در برخی موارد، افراد هیچ علائمی را تجربه نمی کنند.

علائم کمبود آهن

در اینجا 10 علامت و نشانه کمبود آهن آورده شده است که از رایج ترین آنها شروع می شود.

1. خستگی غیرمعمول

احساس خستگی زیاد یکی از رایج ترین علائم کمبود آهن است که بیش از نیمی از افراد را مبتلا می کند. این اتفاق می افتد زیرا بدن شما برای ساخت پروتئینی به نام هموگلوبین که در گلبول های قرمز وجود دارد ، به آهن نیاز دارد. هموگلوبین به انتقال اکسیژن به بدن کمک می کند.

وقتی بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد ، اکسیژن کمتری به بافت ها و عضلات شما می رسد و انرژی آنها را کم می کند. علاوه بر این ، قلب شما باید بیشتر کار کند تا خون غنی از اکسیژن را در اطراف بدن خود حرکت دهد ، که می تواند شما را خسته کند.

از آنجا که خستگی غالباً بخشی طبیعی از یک زندگی شلوغ و مدرن تلقی می شود ، تشخیص کمبود آهن تنها با این علامت دشوار است.

با این حال ، بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آهن در کنار ضعف ، احساس گنگ بودن ، مشکل در تمرکز یا بهره وری ضعیف در محل کار ، انرژی کمتری را تجربه می کنند.

2. رنگ پریدگی

پوست کم رنگ و رنگ پریدگی قسمت داخلی پلک های پایین از دیگر علائم کمبود آهن است. هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز خون به خون رنگ قرمز می بخشد ، بنابراین میزان کم در هنگام کمبود آهن باعث کمرنگتر شدن خون می شود. به همین دلیل پوست می تواند رنگ سالم و گلگون خود را در افرادی که دچار فقر آهن هستند از دست بدهد.

این رنگ پریدگی در افراد مبتلا به کمبود آهن می تواند در سراسر بدن ظاهر شود ، یا می تواند به یک ناحیه محدود شود ، مانند صورت ، لثه ها ، داخل لب ها یا پلک های پایین و حتی ناخن ها. 

این اغلب یکی از اولین مواردی است که پزشکان به عنوان نشانه کمبود آهن بدنبال آن می گردند. با این حال ، باید با آزمایش خون تأیید شود. رنگ پریدگی بیشتر در موارد متوسط ​​یا شدید کم خونی مشاهده می شود.

اگر پلک پایین خود را به سمت پایین بکشید ، لایه داخلی آن باید یک رنگ قرمز زنده باشد. اگر این رنگ صورتی یا زرد بسیار کم رنگ باشد ، این ممکن است نشانگر کمبود آهن شما باشد.

3. تنگی نفس

هموگلوبین سلول های قرمز خون شما را قادر می سازد تا اکسیژن را به بدن منتقل کنند.

وقت هموگلوبین در بدن شما در هنگام کمبود آهن کم باشد ، سطح اکسیژن نیز کم خواهد بود. این بدان معناست که عضلات شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیتهای طبیعی مانند راه رفتن دریافت نمی کنند. در نتیجه ، با تلاش بدن برای دریافت اکسیژن بیشتر ، میزان تنفس شما افزایش می یابد.

به همین دلیل تنگی نفس یک علامت شایع است. اگر احساس می کنید که هنگام انجام کارهای عادی و روزمره ، مانند راه رفتن ، بالا رفتن از پله ها یا کار کردن نفس نفس می زنید و احساس تنگی نفس می کنید، کمبود آهن می تواند مقصر باشد.

4. سردرد و سرگیجه

کمبود آهن ممکن است باعث سردرد شود. به نظر می رسد این علامت کمتر از بقیه علایم است و اغلب با سرگیجه همراه است.

در کمبود آهن ، سطح پایین هموگلوبین در گلبول های قرمز به این معنی است که اکسیژن کافی به مغز نمی رسد. در نتیجه ، رگهای خونی در مغز می توانند متورم شوند ، و باعث فشار و سردرد شوند.

 اگرچه دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد ، سردردهای مکرر و دائم و سرگیجه می تواند نشانه کمبود آهن باشد.

5. تپش قلب

ضربان قلب تند، که به آن تپش قلب نیز می گویند ، می تواند یکی دیگر از علائم کم خونی فقر آهن باشد. هموگلوبین پروتئینی در سلولهای قرمز خون است که به انتقال اکسیژن در بدن کمک می کند. در کمبود آهن ، سطح پایین هموگلوبین به این معنی است که قلب مجبور است برای حمل اکسیژن سخت کار کند.

این می تواند منجر به ضربان قلب نامنظم شود ، یا احساس کنید قلب شما به طور غیر طبیعی سریع می تپد. در موارد شدید ، می تواند منجر به بزرگ شدن قلب ، سوفل قلب یا نارسایی قلبی شود. با این حال ، این علائم معمولاً کمتر شایع هستند. برای تجربه طولانی مدت باید از کمبود آهن رنج ببرید.

6. پوست و مو خشک و آسیب دیده

پوست و موهای خشک و آسیب دیده می تواند نشانه کمبود آهن باشد. این به این دلیل است که وقتی بدن شما دچار کمبود آهن است ، اکسیژن محدود خود را به سمت عملکردهای مهمتر مانند اندام ها و سایر بافت های بدن هدایت می کند.

وقتی اکسیژن در پوست و مو کم شود ، می تواند خشک و ضعیف شود. موارد شدیدتر فقر آهن با ریزش مو ارتباط دارد.

ریزش بعضی از موها در حین شستشو و مسواک زدن روزمره کاملاً طبیعی است ، اما اگر در حال از دست دادن خیلی بیشتر از حد طبیعی هستید ، ممکن است به دلیل کمبود آهن باشد.

7. تورم ، درد زبان و دهان

بعضی اوقات فقط نگاه کردن به داخل یا اطراف دهان می تواند نشانه ای از این باشد که آیا از کم خونی فقر آهن رنج می برید یا خیر. 

علائم شامل زمانی است که زبان شما متورم ، ملتهب ، رنگ پریده یا به طرز عجیبی صاف می شود. هموگلوبین کم در کمبود آهن می تواند باعث رنگ پریدگی زبان شود ، در حالی که سطح پایین تری از میوگلوبین باعث زخم شدن ، صاف شدن و متورم شدن آن می شود.

میوگلوبین پروتئینی در گلبول های قرمز خون است که از عضلات شما پشتیبانی می کند ، مانند عضله ای که زبان را تشکیل می دهد. کمبود آهن همچنین می تواند باعث خشکی دهان ، ترک قرمز درد در گوشه های دهان یا زخم های دهان شود.

8. پاهای بی قرار

کمبود آهن با سندرم پای بی قرار مرتبط است. سندرم پای بی قرار یک اصرار شدید برای حرکت دادن پاها در حالت استراحت است. همچنین می تواند باعث خزیدن یا خارش ناخوشایند و عجیب در پاها شود. دلایل سندرم پای بی قرار به طور کامل شناخته نشده است.

با این حال تصور می شود که تا 25٪ از افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار دچار کم خونی فقر آهن هستند و هر چه سطح آهن پایین تر باشد ، علائم بدتر می شوند.

9. ناخن های شکننده یا قاشقی شکل

یک علامت دیگر کمبود آهن ، ناخن های شکننده یا قاشقی شکل ، بیماری به نام کویلونیا  است. این کار اغلب با ناخن های شکننده ای شروع می شود که به راحتی ترک می خورند.

در مراحل بعدی کمبود آهن ، ناخن های قاشقی شکل ایجاد می شوند حالتی که وسط ناخن فرو رفته و لبه های آن بلند شود و مانند قاشق حالت گرد داشته باشد.

با این حال ، این یک عارضه جانبی نادر است و معمولاً فقط در موارد شدید کم خونی فقر آهن دیده می شود.

10. سایر علائم بالقوه کمبود آهن

چندین نشانه دیگر وجود دارد که نشان می دهد آهن بدن شما کم است. این موارد معمولاً شیوع کمتری دارند و به غیر از فقر آهن می توانند به بسیاری از بیماری ها مرتبط باشند.

علائم دیگر کم خونی فقر آهن عبارتند از:

هوس های عجیب و غریب: به خوردن غذاهای عجیب یا غیر غذایی "پیکا" گفته می شود. معمولاً هوس خوردن یخ ، خاک رس ، خاک ، گچ یا کاغذ را در پی دارد و می تواند نشانه کمبود آهن باشد. همچنین می تواند در دوران بارداری رخ دهد. (بیشتر بخوانید: برای کمبود آهن چه بخوریم)

احساس اضطراب: کمبود اکسیژن موجود در بافت های بدن در فقر آهن ممکن است احساس اضطراب ایجاد کند. با این حال ، با اصلاح سطح آهن ، این امر بهبود می یابد یا برطرف می شود.

دست و پای سرد: کمبود آهن به این معنی است که اکسیژن کمتری به دست و پا منتقل می شود. بعضی از افراد ممکن است همیشه دست و پا سرد داشته باشند.

عفونت های مکرر: از آنجا که آهن برای یک سیستم ایمنی سالم مورد نیاز است ، کمبود آن ممکن است باعث شود شما بیش از حد معمول بیمار شوید.

اگر فکر می کنید دچار کم خونی فقر آهن هستید ، توصیه های زیر را در نظر بگیرید.

در مورد کمبود آهن با دکتر خود صحبت کنید

اگر فکر می کنید علائم یا نشانه هایی از کمبود آهن را نشان می دهید ، باید برای ملاقات با پزشک خود وقت بگیرید. یک آزمایش خون ساده تأیید می کند که آیا شما دچار کم خونی فقر آهن هستید یا نه.

اگر پزشک شما کمبود آهن را تأیید کند ، احتمالاً با افزایش دریافت آهن از رژیم غذایی یا مکمل های آهن مانند کپسول فیفول می توانید آن را به راحتی درمان کنید. هدف اصلی درمان این است که سطح هموگلوبین را به حالت طبیعی برگردانده و ذخایر آهن را دوباره پر کند.

سعی کنید اطمینان حاصل کنید که از طریق غذا در رژیم غذایی خود آهن کافی دریافت می کنید. مکمل ها را فقط در صورت توصیه پزشک خود مصرف کنید.

غذاهای غنی از آهن بخورید

اگر دکتر شما فکر می کند کمبود آهن شما ممکن است به دلیل کمبود آهن در رژیم غذایی شما باشد، به فکر مصرف بیشتر غذاهای غنی از آهن باشید ، مانند:

- گوشت قرمز ، گوشت مرغ

- سبزیجات برگ دار و سبز تیره ، مانند اسفناج و کلم پیچ

- میوه های خشک ، مانند کشمش و زردآلو

- نخود فرنگی ، لوبیا و سایر حبوبات

- غذای دریایی

- غذاهای غنی شده با آهن

- دانه ها و آجیل ها

به تقویت جذب آهن کمک کنید

نکته مهم ، خوردن ویتامین C به بدن شما در جذب بهتر آهن کمک می کند . اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی غذاهای غنی از ویتامین C مانند میوه ها و سبزیجات مصرف می کنید.

همچنین ممکن است مفید باشد که از مصرف برخی مواد غذایی که می توانند مانع جذب آهن در هنگام مصرف زیاد شوند خودداری شود. اینها شامل چای و قهوه و غذاهای پر کلسیم مانند لبنیات و غلات کامل است.

در صورت توصیه پزشک از مکمل های آهن استفاده کنید

به طور کلی ، فقط باید مکمل آهن را به عنوان آخرین راه حل و اگر پزشک آن را توصیه می کند ، مصرف کنید. اگر نتوانید سطح آهن خود را فقط از طریق رژیم غذایی بازیابی کنید ، این اتفاق خواهد افتاد.

اگر مکمل آهن مصرف می کنید ، سعی کنید با آن آب پرتقال بنوشید تا جذب آهن را تقویت کند.