فیلم زیر نور کم به کارگردانی محمد پرویزی، ساخته سال ۱۳۹۹ که این روزها در پلتفرم‌های نمایش آنلاین درحال نمایش است، روایت زندگی فروپاشیده‌ای است که گرچه تمام شده بر لحظه حال سایه افکنده و در حال فروپاشی زندگی دیگری است.
این فیلم را می توان در یک جمله خلاصه کرد: «خاطرات لعنتی تمام‌شده‌ای که دست از سر زندگی برنمی‌دارند».
از همان ابتدا که نقاشی‌های معصومه مظفری با عنوان «گرمازدگی» به مخاطب نشان داده می شود و با همان نریشن ابتدایی فیلم که قسمتی از رمان چاپ نشده «یک شب بی‌پایان» خوانده می‌شود، می‌توان حدس زد فیلم در رابطه با خاطره و امر سپری نشده است. روایت زنی به نام رویا که روزگاری عاشق نویسنده‌ای در حال مرگ بوده است.
فیلم با این جملات شروع می‌شود:
من از آدم هایی که از زندگی ام رفته اند (تا به امروز) خلاصی ندارم. نمی توانم آنها را جایی رها کنم، چون به شکل های متفاوتی بازمی گردند و با لحظه های خوبِ زندگیم ترکیب می شوند. این درهم تنیدگی آنها گاهی تکان دهنده است. سر زده کسی از راه می رسد دور میزی که نباید باشد حاضر می شود. شده با آنها ساعت ها و یا روزها جای دیگری بوده ام. همین وقت هاست که زندگی ام زیر و رو می شود ... به این خاطر که جایی که هستم، یا باید تاریک تاریک باشه، یا روشن روشن ... من از ماندن «زیر نورِ کم» می ترسم.
رویا (با بازی لیلا زارع) همانند اسمش در رویا زندگی می کند؛ رویای تلخی از گذشته و از دست دادن آدمی که دوستش داشته است را همه جا با خود می برد و این توهم زندگی در گذشته، زندگی حال حاضرش را هم دستخوش مشکلاتی ساخته است؛ همسرش حامد (با بازی صابر ابر) از این توهمات دائمی به تنگ آمده و در تعقیب رویا به دنبال ریشه این موضوع و پیدا کردن سایه‌ای است که بر زندگی مشترکش سنگینی می کند.
موضوعی که به صورت نمادین هم در فیلم مطرح می شود و حامد به شدت با نام گذاری سایه برای دختر هنوز متولد نشده‌اش مخالف است؛ چرا که از حضور سایه زندگی قبلی همسرش بر زندگی فعلی‌اش به شدت دلخور و مستاصل است؛ دلخوری ای که در صحنه مواجهه با رویا در خانه قبلی او با امید (با بازی حمیدرضا آذرنگ) بیرون می ریزد و به برخورد فیزیکی با لیلا منجر می شود.
لیلا در گذشته عاشق امید بوده است؛ امیدی که در کمال ناامیدی به دلیل یک بیماری لاعلاج روز به روز ضعیف تر می شود؛ در یکی از روزها درحالیکه رویا و امید در مسیر لواسان با ماشین حرکت می کردند ناگهان حال امید بد شده و نیاز به آب پیدا می کند. رویا ماشین را کنار جاده نگه داشته و پس از پیاده شدن، از ماشینهای دیگر تقاضای کمک میکند. ولی ناگهان ماشین حرکت کرده و به ته دره می رود و امید می میرد (ظاهرا امید خود موجب سقوط ماشین به دره می شود). همین مساله است که سالها ذهن رویا را درگیر می کند؛ حتی بعد از ازداوج با حامد.
فضای خاکستری و سردی که تقریبا در تمامی فضاهای داخلی و خارجی این فیلم وجود دارد در ترکیب با زمان مجهولی که کارگردان برای روایت خود به کار گرفته، نوعی از دلزدگی را در مخاطب برمی انگیزد که آنچنان که باید مشتاق دنبال کردن داستان نیست؛ در حقیقت سازنده اثر در شکل روایت گذشته و حال به صورتی که برای مخاطب قابل درک و دریافت باشد، موفق نیست و تنها حال را با ترکیبی از روایت گذشته مشوش می سازد.
بر این اساس زیر نور کم در بیان روایت خود الکن است و نمی تواند آنگونه که شایسته است قصه خود را روایت کند و با زمان حالی که دائما با الحاق به گذشته مخدوش می شود، نوعی از سردرگمی را برای مخاطب رقم می زند.
لباس ها، ظاهر و آرایش یکسان لیلا در گذشته و حال باعث گیج شدن مخاطب می شود و این درهم آمیختگی زمان دنبال کردن خط داستانی را برای بیننده سخت و نچسب می سازد.
لیلا زنی است که در زندگی امروز خود مدام در گذشته پرسه می زند و بار عذاب وجدان تصمیمی که خودش نگرفته، لحظه ای دست از سرش بر نمی دارد.
بار اصلی روایت داستان بر عهده شخصیت نقش اول زن داستان یعنی لیلا زارع است؛ اگرچه او به خوبی از پس به تصویرکشیدن ابهامات، توهمات و افسردگی نقش‌اش برآمده است سایر بازیگران به خصوص صابر ابر در تکمیل این نقش و ارائه تصویری از یک زندگی که به بن بست رسیده، ناتوان بوده اند و کارگردان نمی تواند آنان را در قالب نقش هایی باورپذیر به تصویر بکشد.
بازی حمیدرضا آذرنگ در قالب نویسنده بیماری که می داند روزهای آخر زندگی اش را سپری می کند و چون توان مقابله با این رنج را ندارد و به زندگی خود پایان می دهد قابل قبول است اما ایراد این نقش در تعریف او در فیلمنامه و در جایی است که نویسنده از او یک چهره ظاهری ترسیم می کند که هرگز به عمق نمی رود؛ مخاطب هرگز امید را به خوبی نمی شناسند و نمی داند که چرا او برای رویا مهم است چنان که بعد از مرگش هم لحظه ای نمی تواند او را از خاطر ببرد و این رنج مداوم، مدام زندگی‌اش را تیره می سازد.
بهناز جعفری هم که اسمش به‌عنوان یکی از نقش‌های اصلی آورده شده است اصلا نقش کلیدی‌ای ندارد و فقط چند دقیقه در فیلم حضور دارد.
در نهایت همه شخصیت های فیلم در ظاهر و اسم باقی می مانند و به درستی به مخاطب معرفی نمی شوند. به همین دلیل شناختی از این شخصیت ها شکل نمی گیرد و این موضوع در ترکیب با رفت و آمد مشوش فیلم به گذشته و حال باعث می شود که مخاطب در انتها نوعی از بی سر و ته بودن را دریافت کند؛ این فیلم موضوع مهمی را دستمایه روایت قرار داده است: «وقتی گذشته، حال را خراب می کند» اما نمی تواند آنچنان که باید (حتی به رغم استفاده از بازیگران قدرتمند) روایت درست و قابل قبولی از این معضل ارائه دهد.
محمد پرویزی نویسنده و کارگردان این اثر فارغ التحصل رشته سینما (گرایش کارگردانی) هنرمند بینارشته ای (Interdisciplinary artist ) است که فعالیت‌های خود را از سال ۱۳۸۰ آغاز کرده است.
پرویزی همواره در فیلم های خود نویسندگی فیلمنامه را هم برعهده داشته و تجربه کار با بازیگران چهره سینمایی را در کارنامه خود دارد چنانچه در فیلم لابی مجموعه‌ای از بازیگران شناخته‌شده سینما همچون شهاب حسینی، مصطفی زمانی و سحردولتشاهی استفاده کرده است. او در فیلم دیگرش سمفونی تولد هم از ترکیب بازیگران فیلم زیرنورکم (لیلا زارع، صابر ابر، حمیدرضا آذرنگ و بهناز جعفری) استفاده کرده است. فیلم قبلی محمد پرویزی یعنی سمفونی تولد هم مانند آخرین اثرش، در مورد رهایی نیافتن از گذشته است.
احسان رسول‌اف، تهیه‌کننده فیلم زیر نور کم از کارگردانش شناخته‌شده‌تر است. او تهیه‌کننده آثار مهمی از جمله انیمیشن آخرین داستان و فیلم بمب، یک عاشقانه بوده است؛ همکاری احسان رسول‌اف در مقام تهیه‌کننده و به نمایش گذاشتن قسمت‌هایی از گالری محسن و سالن داربست، از نکات فرعی اما قابل توجه فیلم است.
