به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس در روزهای پایانی سال ۹۸ که صدای پای کرونا به گوش رسید، کسی فکرش را نمی‌کرد که این مهمان ناخوانده قرار است روزها و ماه‌های طولانی ماندگار باشد و بلای جان همگان شود. این بحران ترسناک، نه فقط ایران که همه جای را در بر گرفت و زندگی هزاران هزار انسان را نابود کرد. در این میان به اذعان همه کارشناسان ملی و بین‌المللی اولین و مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و شیوع آن، رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. پروتکل‌هایی که رعایت آن در اماکن عمومی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بر همین اساس آستان قدس رضوی نیز با تدوین و اجرای دستورالعمل‌های لازم در حرم مطهر رضوی، شرایط را برای امکان حضور زائران و انجام زیارت همراه با حفظ سلامت فراهم کرد و این اقدامات تا امروز ادامه دارد.
تشکیل ستاد ویژه برای اتخاذ تصمیمات لازم
در سال ۹۸ و از همان نخستین ساعات شیوع ویروس کرونا در کشور، ستاد ویژه‌ای در آستان قدس رضوی تشکیل شد تا برنامه‌ریزی‌های لازم برای رصد شرایط را انجام دهد. در ادامه و با تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا در کشور، آستان قدس رضوی نیز تدابیر خود در این عرصه را اجرایی و علاوه بر مصوبات این ستاد ملی، دستورالعمل‌های ویژه‌تری را نیز برای حرم مطهر رضوی تدوین کرد.
اسفند ۹۸ تعطیلی موقت حرم مطهر
تعطیلی موقت اماکن زیارتی از جمله حرم مطهر رضوی از جمله مصوبات اولیه ستاد ملی مقابله با کرونا بود که آستان قدس نیز در تبعیت از تصمیمات ملی و پیروی از توصیه‌های رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، اساتید حوزه و دانشگاه و همچنین کارشناسان و متخصصان وزارت بهداشت، با این تصمیم همراهی کرد و با وجود درک دشواری این فراق برای زائران، با هدف حفظ سلامت آنها، حرم مطهر را تعطیل کرد.
استفاده از تعطیلی موقت برای انجام بازسازی حرم
این تعطیلی موقت به مدت ۶۹ روز به طول انجامید. روزهای و شب‌هایی که جای خالی زائران در حرم به خوبی احساس می‌شد و خادمان از اینکه توفیق خدمت به آنها را ندارند دل‌آزرده بودند اما این دوری و فراق سبب تعطیلی خدمت در این آستان مقدس نشد. مدیریت عالی حرم مطهر از این بازه زمانی برای انجام تعمیرات اساسی و بازسازی بخش‌هایی از حرم مطهر که در هنگام حضور زائران امکان انجام آن نبود استفاده کرد و اتفاق بزرگی را رقم زد؛ اتفاقی که مورد توجه رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفت و ایشان از عوامل و دست‌اندرکاران این کار تقدیر کردند. بازآرایی و مرمت اساسی ضریح مطهر، روضه منوره، صحن‌ها و رواق‌های اماکن متبرکه در ایام اعمال محدودیت‌های زیارتی با صرف ۱۹۴ هزار نفرساعت تلاش شبانه‌روزی و تداوم عملیات احداث رواق زیر سطحی شیخ بهایی در راستای افزایش ۱۰ هزار مترمربعی فضاهای زیارتی مسقف، از جمله اقدامات انجام شده در این بازه زمانی بود.
بازگشایی حرم با اجرای دستورالعمل‌های بهداشتی
خردادماه سال ۹۹، زمانی بود که ستاد ملی مقابله با کرونا با ارزیابی‌های خود امکان بازگشایی اماکن زیارتی از جمله حرم مطهر امام رضا (ع) را میسر دانست. تصمیمی که دلیل اصلی اتخاذ آن، عملکرد تحسین برانگیز تولیت آستان قدس و دیگر خادمان این آستان برای تدوین دستورالعمل‌های بهداشتی در داخل حرم مطهر بود و توانست اطمینان خاطر ستاد ملی و وزارت بهداشت را جلب کند.
۲.۱ میلیارد تومان اعتبار ماهانه و حضور ۷ هزار خادم سلامت
یکی از الزامات اجرای این دستورالعملها، تأمین منابع مالی لازم بود که با تاکیدات تولیت آستان قدس، مورد توجه ویژه قرار گرفت و ماهانه ۲.۱ میلیارد تومان اعتبار برای مقابله با کرونا اختصاص یافت. آماده‌باش کامل نیروهای درمانی حرم مطهر رضوی و فعال کردن نوبت‌های خدمتی و استقرار پزشکان متخصص و مقیم به‌صورت ۲۴ ساعته در دارالشفاء امام (ع) و به‌کارگیری ۷ هزار خادم سلامت برای اولین‌بار نیز اقدام مهم دیگری بود که برای نظارت بر روند اجرای پروتکل‌ها در دستور کار قرار گرفت.
توزیع رایگان ماسک و ضدعفونی مکرر صحن‌ها و رواق‌ها
در این ماه‌ها اقدامات گسترده‌ای نیز برای ضدعفونی کردن اماکن حرم مطهر انجام شد. ضدعفونی مکرر اماکن زیارتی و شستشوی روزانه ۳۰۰ هزار متر مربع از صحن‌ها، توزیع رایگان بیش از ۱۰ میلیون ماسک با هزینه بالغ بر ۸ میلیارد تومان، استفاده از ۵۷۰ هزار لیتر مواد ضدعفونی دست و سطوح در حرم مطهر رضوی مجموعاً با صرف ۲۶۴ نفرساعت در هر شبانه‌روز توسط خادمیاران سلامت، تعبیه ۶۰ عدد دستگاه ضدعفونی‌کننده پدالی در ابتدای ورودی‌های حرم مطهر، کنترل سلامت زائران در گیت‌های ورودی با دستگاه‌های تب‌سنج، بسته‌بندی روزانه ۸۰ هزار قطعه مهر نماز، طراحی و ساخت ۵۰۰ جامهری سیار و سجده‌گاه قابل شستشوی اختصاصی برای هر زائر، مفروش کردن موزائیکی صحن‌های حرم مطهر با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، شستشوی مستمر و قرنطینه سه‌روزه فرش‌های حرم و خریداری و استفاده از ۲۰ هزار فرش آبی جدید برای مشخص کردن مسیر تردد زائر، جانمایی و نصب ۱۲۵ سایه‌بان متحرک در راستای تسهیل زیارت و کاهش‌دهی تجمع زائران در فضاهای مسقف، اهدای ۸۰۰ هزار نسخه زیارتنامه و ادعیه تک‌برگ پوشش‌دار به زائران، و تجهیز خودروهای شستشو در حرم به سامانه ضدعفونی و بکارگیری وانت برقی مجهز به واترجت برای گسترش ضدعفونی‌ها از مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در این حوزه بوده است.
تعطیلی برنامه‌ها و اماکن تجمعی
اقدامات آستان قدس رضوی برای رعایت حداکثری پروتکل‌ها در حرم مطهر تنها محدود به موارد ذکر شده نبود و در شیوه انجام فعالیت‌ها و ارائه خدمات به زائران نیز تغییراتی صورت گرفت. تعطیل کردن برخی مکان‌های تجمع زائران همچون شهربازی معارفی، کبوترانه، برنامه‌های گروهی زیارتی و چایخانه حضرت و ایجاد مسیر ویژه تشرف به روضه منوره رضوی پس از بازگشایی حرم به منظور رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از جمله این تغییرات بود.
توسعه زیارت نیابتی و توسعه ارائه خدمت در فضای مجازی
همچنین زیارت نیابتی حرم مطهر تسهیل شد تا خیل ارادتمندان به حضرت رضا (ع) به جای تشرف حضوری به حرم مطهر، از راه دور زیارت خود را انجام دهند. طی این مدت بیش از ۳۳۰ هزار زیارت نیابتی انجام شد. همچنین با توسعه خدمات فضای مجازی شامل پوشش زنده مراسم حرم و خدمت‌رسانی به زائران غیرایرانی در فضای مجازی، شرایط برای بهره‌مندی همه علاقه‌مندان در اقصی نقاط کشور و جهان فراهم شد. برگزاری مراسم در فضای باز و اختصاص ۴ متر مربع فضا به هر زائر، پیش‌بینی ۷۸ هزار مترمربع فضای باز در داخل و خارج از حرم رضوی برای استقرار هیئات مذهبی، برگزاری روضه‌های خانگی بانوان در فضای باز مدرسه خیرات‌خان حرم مطهر، پاسخگویی غیرحضوری به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر، طراحی و چاپ ۵۰۰ پوستر با موضوعات کرونا، تهیه نماهنگ و کلیپ‌های آموزشی صوتی و تصویری جهت پخش در تلویزیون‌های پهن‌پیکر مستقر و سیستم صوتی حرم مطهر، طراحی و برگزاری ۴۰ هفته مراسم استغاثه در حرم مطهر برای رفع بیماری کرونا با هدف احیای فرهنگ استغاثه نیز از اقدامات شاخص در این حوزه بوده است. علاوه بر آن نیز باید به برگزاری‌های برنامه‌هایی همچون تجلیل از ۳۶ هزار مدافعان سلامت و اطعام آنها با غذای متبرک مهمانسرای حضرت اشاره کرد.
افزایش سخت‌گیری‌ها در حرم طی روزهای اخیر
موضوع شدت سخت‌گیری‌ها در حرم طی روزهای اخیر بسیار افزایش یافته و خادمان سلامت و دیگر خدام به محض مشاهده فردی بدون ماسک در حرم رضوی فوراً تذکر داده و ماسک در اختیار او قرار می‌دهند. همچنین موضوع رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی از دیگر موضوعاتی است که این روزها با شدت بیشتری رعایت می‌شود و استقرار چهار نفر در گوشه‌های هر فرش و پهن کردن آنها با فاصله هنگام اقامه نماز و مفروش کردن به صورت شطرنجی در دیگر زمان‌های حرم با دقت انجام می‌شود.
نتیجه همه این اقدامات و فعالیت‌ها این بوده که طبق ارزیابی وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا، حرم مطهر رضوی یک الگوی ملی و جهانی در شیوه رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی بوده و میزان این رعایت‌ها بالای ۹۰ درصد تخمین زده شده است. با این وجود تولیت آستان قدس رضوی چند روز قبل در دستوری هشت ماده‌ای مسولان حرم و خادمان را مکلف کرد که میزان رعایت دستورالعملها در حرم را از ۹۰ به ۱۰۰ درصد برسانند.
انتهای پیام/
