بعضی از خانم‌ها فقط در دوره بارداری دچار هموروئید می‌شوند؛ اما عده‌ای نیز ممکن است در زمان‌های دیگری از زندگی خود نیز دچار این عارضه شوند. به هر حال، هموروئید در بارداری شایع‌تر است. تخمین زده می‌شود پنجاه درصد خانم‌های باردار، هموروئید را تجربه می‌کنند.
این عارضه معمولا در سه ماهه دوم بارداری به بعد ایجاد شده و بعد از زایمان نیز همچنان وجود داشته و باعث آزار و اذیت می‌شود که البته خطری برای بارداری ندارد. هموروئید مطمئنا قابل پیشگیری و درمان است.
هموروئید چیست و چه ارتباطی با بارداری دارد؟
هموروئیدها ، رگ‌های خونی متورمی هستند که در ناحیه رکتوم واقع شده و مانند برجستگی‌هایی در مقعد یا انتهای رکتوم دیده می‌شوند؛ توده‌ها یا بافت‌هایی که دارای رگ‌ها و عروق زیادی هستند. این بافت‌ها اندازه‌های گوناگونی دارند و معمولا درد و خارشی ایجاد می‌کنند که طی دفع مدفوع تشدید می‌شود. هموروئیدها معمولا خونریزی هم می‌کنند و ممکن است عاملی برای ایجاد اضطراب در خانم‌های باردار باشند.
هموروئیدها حین نشستن و راه رفتن نیز احساس ناراحتی در فرد ایجاد می‌کنند و حتی ممکن است پیدا کردن یک وضعیت راحت برای خواب هم مشکل باشد. هموروئیدها دو نوع هستند.
افزایش هورمون پروژسترون طی بارداری نیز می‌تواند در ایجاد هموروئید نقش داشته باشد. پروژسترون باعث شُل شدن دیواره‌ی رگ‌ها و عروق شده و بنابراین آن‌ها متورم می‌شوند
انواع هموروئیدها
هموروئیدها می‌توانند داخلی یا خارجی باشند. هموروئید داخلی در داخل مقعد وجود دارد، یعنی جایی که رکتوم شروع می‌شود. هموروئیدهای داخلی در صورتی که بزرگ باشند می‌توانند از مقعد بیرون بزنند که به آن‌ها هموروئیدهای بیرون‌زده می‌گویند.
هموروئیدهای داخلی به جز هموروئیدهای بیرون‌زده معمولا کمتر از هموروئیدهای خارجی درد دارند؛ اما بیشتر خونریزی می‌کنند. هموروئیدهای خارجی در قسمت بیرون مقعد ایجاد شده و معمولا دردناک‌تر و ناراحت‌کننده‌تر هستند.
هموروئیدهای خارجی شبیه برآمدگی‌هایی در اطراف مقعدند و هنگام نشستن، درد و ناراحتی زیادی ایجاد می‌کنند. این نوع هموروئیدها ممکن است خونریزی کنند و در صورتی که تحت فشار قرار بگیرند دردناک‌تر هم می‌شوند.
علت هموروئید در بارداری چیست؟
عوامل متعددی بر ایجاد هموروئیدها در بارداری اثر می‌گذارند. پیش از هر چیز، جنینی که در حال رشد است باعث می‌شود رحم بزرگ شده و در نتیجه فشار بیشتر و بیشتری به رگ‌ها و عورق رکتوم و مقعد وارد شود.
ضمنا، افزایش هورمون پروژسترون طی بارداری نیز می‌تواند در ایجاد هموروئید نقش داشته باشد. پروژسترون باعث شُل شدن دیواره‌ی رگ‌ها و عروق شده و بنابراین آن‌ها متورم می‌شوند.
تقریبا 38 درصد از خانم‌های باردار دچار یبوست می‌شوند که دلیل آن، رحم در حال بزرگ شدنی است که به روده فشار وارد می‌کند. البته مصرف مکمل آهن در بارداری نیز می‌تواند عاملی برای یبوست باشد. همزمان، هورمون‌های بارداری نیز باعث می‌شوند حرکات روده کُند شود. همه‌ی این‌ها با هم، مدفوع را سفت کرده و هنگام دفع، فشار بیشتری به رگ‌های رکتوم وارد می‌کنند. این فشار باعث تورم عروق می‌شود. البته در بیشتر موارد، خانم‌های بارداری که پیش از بارداری نیز هموروئید داشته‌اند حالا در بارداری نیز دچارش می‌شوند.
درمان هموروئید
هموروئیدها گاهی بعد از بارداری و زایمان، خودبه‌خود و بدون درمان خاصی برطرف می‌شوند؛ اما نگه داشتن هموروئید بدون درمان ایده‌ی خوبی نیست، زیرا هموروئیدها می‌توانند بدتر شده و حتی کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند یا مشکلات پیچیده‌تری ایجاد کنند.
معمول است که ابتدا راهکارهای خانگی را برای درمان هموروئید امتحان می‌کنند، زیرا این روش‌ها در بیشتر موارد موثر هستند. در صورتی که درمان‌های خانگی بی‌تاثیر بودند بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسبی را شروع کنید. حالا بهترین راه درمان هموروئید در بارداری چیست؟
درمان هموروئید در خانه
روش‌های زیر احتمالا می‌توانند تورم و علائم ناراحت‌کننده‌ی هموروئید را تسکین دهند:
. مدت زمان طولانی نایستید یا ننشینید و هر یک ساعت کمی راه بروید.
. ورزش روزانه به مدت سی دقیقه می‌تواند جریان خون را افزایش دهد.
. برای نشستن از بالش یا بالشتک‌های مخصوص هموروئید استفاده کنید.
. نشستن در آب گرم چند بار در طول روز به تسکین درد کمک می‌کند.
. کمپرس سرد یا آیس پک روی ناحیه مورد نظر می‌تواند درد و تورم را کاهش دهد.
. به جای دستمال توالت‌های معمولی از دستمال مرطوب استفاده کنید، بهتر است دستمال‌ها بدون عطر باشند.
. به پهلوی چپ دراز کشیدن، بهترین وضعیت است و می‌توانید در طول روز چندین بار این کار را انجام دهید تا احساس ناراحتی‌تان کمتر شود.
. تمرینات کگل نه تنها به زایمان بهتر شما کمک می‌کنند بلکه علائم هموروئید را نیز تسکین می‌دهند.
درمان هموروئید در مطب پزشک
اگر در بارداری خونریزی داشتید به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر کاملا مطمئن هستید خونریزی ناشی از هموروئید است. پزشک متخصص می‌تواند به درمان هموروئیدتان کمک کند. معمولا پزشک برای رفع یبوست، ملین یا شیاف تجویز می‌کند. همچنین ممکن است داروی مسکن یا پمادهایی به شما توصیه کند که مصرفشان طی بارداری مشکلی ندارد.
درمان‌های زیر ممکن است توسط پزشک توصیه شوند:
. بستن رگ با باند لاستیکی: به این صورت است که یک باند لاستیکی به دور هموروئید بسته می‌شود تا ورود جریان خون به آن متوقف شود. در نتیجه توده هموروئید تقریبا بعد از ده تا دوازده روز می‌افتد. اسکاری به جا خواهد ماند تا باعث جلوگیری از عود هموروئید شود.
. اسکلروتراپی: که شامل تزریق ماده‌ای شیمیایی به هموروئیدها می‌شود. این ماده کمک می‌کند هموروئید تحلیل رفته و از بین برود؛ اما ممکن است بعد از مدتی دوباره ظاهر شود.
. هموروئیدکتومی: یک نوع جراحی است که در آن هموروئیدها برداشته می‌شوند. این روش تنها در موارد شدید یا مواردی که عوارض و خطراتی ایجاد شده است توصیه می‌شود.
. استاپلر یا هموروئیدوپکسی: روشی جراحی است که در آن استپل‌ها یا منگنه‌هایی جاگذاری می‌شوند تا هموروئیدهای بیرون زده به سر جای خود یعنی داخل مقعد برگردانده شوند.
پیشگیری از هموروئید در بارداری
رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر و نوشیدن آب و مایعات فراوان به پیشگیری از هموروئید کمک می‌کند. درست مانند هر بیماری و عارضه‌ی دیگری همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بهترین راه پیشگیری از هموروئید، پیشگیری از یبوست است. بنابراین باید زیاد آب بنوشید و رژیم غذایی‌تان پُر از فیبر باشد. در صورت لزوم و با نظر پزشک، مکمل فیبر مصرف کنید.
ضمنا برنامه‌ی غذایی منظم داشته باشید، از خوردن غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند پرهیز کنید، غذا را آهسته و کامل بجوید و به طور منظم ورزش کنید. دیگر نکات مفید شامل موارد زیر می‌شود:
. دورچرخه سواری نکنید.
. تمرینات کگل را مرتبا انجام دهید.
. هر وقت احساس کردید باید به دستشویی بروید تاخیر نکنید.
. مدت زمان طولانی روی توالت ننشینید.
. هنگام دفع زور نزنید.
. مکمل آهن در صورتی که ضرورتی ندارد مصرف نکنید.
. هنگام خواب، تلویزیون تماشا کردن یا مطالعه به پهلو دراز بکشید.
. وزن‌تان را کنترل کنید.
توصیه‌های نهایی
اگر هموروئیدها ظاهر آبی‌مانند پیدا کردند یا علائم بدتر شدند تا جایی که انجام فعالیت‌های روزانه برایتان سخت شد حتما با پزشکتان مشورت کنید. همچنین در صورت خونریزی به پزشک مراجعه کنید.
به هر صورت پیش از امتحان کردن درمان‌های خانگی هموروئید ابتدا از پزشکتان سوال کنید. درمان سریع اهمیت دارد زیرا هموروئیدها در صورت گسترش یافتن می‌توانند دردسرهایی ایجاد کنند. همچنین خانم‌های باردار باید بعد از زایمان، به مراقبت‌های پیشگیرانه خود ادامه دهند.
