به گزارش ایرنا، سازمان نهضت سوادآموزی، یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دیماه 1358 به فرمان امام راحل تأسیس و تاکنون به حیات خود ادامه داده و در عرصه محرومیت‌زدایی و کاهش بیسوادی در جامعه در چارچوب سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی فعال و موثر ظاهرشده است.
یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی رشد باسوادی در جامعه است و سازمان نهضت سوادآموزی از بدو تاسیس تاکنون با اجرای طرح‌های مختلف از جمله طرح بسیج سوادآموزی توانسته است اهداف کوتاه‌مدت فرمان تاریخی امام (ره) را محقق کند.
به گفته مسوولان آموزش و پرورش استان قزوین، هم اکنون کمتر از ۲ درصد جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال این استان بی‌سواد هستند که سالانه بخشی از این افراد تحت آموزش قرار می‌گیرند.
امروزه مفهوم سواد در بستر زمان تغییر پیداکرده است و سواد صرفا به خواندن و نوشتن محدود نمی‌شود بلکه افراد باید توانایی ارتقا سطح کیفیت زندگی را داشته باشند و در حال حاضر درصد باسوادی استان قزوین از میانگین کشوری بالاتر است و قزوین در ردیف ۱۰ استان برتر کشور است.
خبرگزاری ایرنا مرکز قزوین به مناسبت چهل و یکمین سالروز تشکیل نهضت سوادآموزی با "کبری جعفربگلو" معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین در مورد مسائل سوادآموزان و تشریح عملکرد مراکز یادگیری محلی و نحوه آموزش‌ها در شرایط کرونا به گفت و گو نشسته است.
ایرنا. نرخ باسوادی استان قزوین را در شرایط کنونی چطور ارزیابی می‌کنید و بیشترین رشد سوادآموزی در چه گروهی است؟
نرخ باسوادی گروه سنی ۴۹-۱۰ سال که گروه هدف سوادآموزی است بر اساس سرشماری سال ۹۵ تعداد باسوادان استان ۸۰۸ هزار و ۵۰۳ نفر معادل ۹۶.۳ درصد و تعداد بی‌سوادان ۳۰ هزار و ۷۲۱ نفر معادل ۳.۷ درصد اعلام‌شده است.
میانگین نرخ باسوادی در کشور بر اساس همین آمار ۹۴ درصد است که بالاتر بودن میزان باسوادی در این استان باعث شده تا قزوین یکی از ۱۰ استان باسواد کشور شناخته شود.
با توجه به فعالیت‌های انجام شده از سال ۹۵ تاکنون، نرخ باسوادی در استان قزوین به 98/9 درصد رسیده است و در بین شهرستان استان قزوین نیز، البرز به عنوان باسوادترین شهرستان شناخته شده و تجمع افراد بی‌سواد در مرکز استان قزوین بیشتر است.
نرخ باسوادی گروه سنی ۶ سال و بالاتر درسال ۹۹ به ۹۱ درصد افزایش یافته و نرخ باسوادی گروه سنی ۱۰ سال و بالاتر و همچنین نرخ باسوادی گروه سنی ۱۵ سال و بالاتر در سال ۹۹ به ۹۰ درصد و نرخ باسوادی گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال درسال ۹۹ به ۹۸/۹ درصد افزایش یافته است
بر اساس آمار سرشماری سال ۹۵ دوسوم جمعیت بی‌سواد استان قزوین را زنان و یک‌سوم مردان تشکیل می‌دهند و به منظور رعایت عدالت آموزشی ۹۵ درصد کلاس‌های تشکیل شده در سوادآموزی استان مختص زنان است و چون درصد بیسوادی زنان نسبت به مردان بیشتر است از این‌رو طرح ارتقای سطح سواد زنان و دختران روستایی با مشارکت اداره کل امور بانوان و خانواده استانداری در اولویت طرح‌های معاونت سوادآموزی استان قرار دارد.
ایرنا. چه دوره‌های آموزشی در نهضت سوادآموزی وجود دارد؟
مرحله آموزش و پرورش بزرگ‌سالان شامل سه دوره‌ی سوادآموزی، تحکیم و انتقال است، که نخستین دوره سوادآموزی نام دارد که در این دوره فرد بی‌سواد ۴۰۰ ساعت آموزشی را با هدف کسب مهارت‌های اولیه خواندن، نوشتن و درک مطلب و همچنین روخوانی قرآن کریم می‌گذراند و در این دوره چهار کتاب درسی شامل ریاضی، فارسی، قرآن کریم و دیکته تدریس می‌شود و مدرک کسی که در امتحانات دوره سوادآموزی قبول شود، معادل سوم ابتدایی است.
دومین دوره آموزشی دوره تحکیم سواد آموزی است که این دوره شامل ۲۰۰ ساعت آموزش با اهدافی از جمله پیشگیری از بازگشت بیسوادی، یادگیری مهارت‌های اصلی زندگی و زمینه سازی برای تثبیت و تحکیم و تعمیق آموخته‌های برگزار می‌شود.
افرادی که دوره مقدمانی را طی کرده و در پایه سوم ابتدایی قبول می‌شوند، می‌توانند وارد دوره تحکیم و انتقال شوند اما اگر فرد وارد دوره تحکیم شد در همان سال نمی‌تواند وارد دوره انتقال شود.
سومین دوره آموزشی نهضت سوادآموزی دوره انتقال که معادل چهارم تا ششم ابتدایی برای سوادآموزان است، دوره‌ای که فرصت ادامه تحصیل برای کسانی که دوره سوادآموزی را گذرانده‌اند و یا کسانی که فاقد شرایط ادامه تحصیل در نظام آموزش و پرورش رسمی هستند، فراهم می‌سازد.
دوره انتقال شامل ۸۰۰ ساعت آموزش است که ۲۰۰ ساعت آن به‌صورت خودآموز و غیرحضوری طراحی و اجرا می‌شود.
ایرنا. عملکرد نهت سوادآموزی استان در افزایش سطح سواد جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به اینکه میانگین باسوادی کشوری در محدوده سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در حال حاضر ۹۶ درصد است استان قزوین با میانگین باسوادی ۹۸.۹ درصد جز ۱۰ استان برتر کشور در حوزه سوادآموزی محسوب می‌شود.
ایرنا. برای کاهش بیسوادی چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
یکی از معضلات سوادآموزی بازگشت به بیسوادی است به همین دلیل حوزه سوادآموزی استان قزوین برای تثبیت آموخته‌ها ، آموزش دهندگان را ملزم به تشکیل کلاس‌های تحکیم در کنار سایر دوره‌های سوادآموزی کرده است.
برگزاری دوره‌های مهارتی در مراکز یادگیری محلی نیز با هدف کاربردی کردن آن و تثبیت آموخته‌ها صورت گرفته است و اقدام بعدی انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری با اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان در راستای اشاعه فرهنگ کتاب‌خوانی و مطالعه و تجهیز کتابخانه مراکز یادگیری محلی و شرکت در پویش نذر کتاب و اهدای چهار هزار جلد کتاب ویژه سوادآموزان برای تجهیز قفسه نو سوادان کتابخانه‌های عمومی در سطح استان از انجام داده است.
ایرنا. در خصوص سوادآموزی اتباع خارجی و کودکان کار چه اقداماتی انجام‌شده است؟
یکی از طرح‌های سوادآموزی به آموزش اتباع و کمیساریای عالی پناهندگان اختصاص دارد که همه ساله بر اساس حجم ابلاغی از سوی سازمان نسبت به جذب و آموزش در مناطق دارای مجوز تردد (نواحی ۱ و ۲ قزوین) اجرا می‌شود.
در مورد جذب کودکان کار و بازمانده از تحصیل نشست‌هایی با مسوولان ۲ دستگاه اداره کل بهزیستی و اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی برگزارشده و با انعقاد تفاهم نامه‌های همکاری درصدد جذب حداکثری این گروه از اقشار آسیب‌دیده هستیم.
ایرنا. با توجه به شیوع کرونا آموزش سوادآموزان در سایه این بحران چگونه است؟
همزمان باشیوع کرونا در حوزه سوادآموزی نیز با راه اندازی پویش سوادآموزی "همه وقت همه‌جا" در راستای شعار آموزش تعطیل نیست با تشکیل گروه‌های مجازی در کلاس‌های دوره‌های سه‌گانه سوادآموزی آموزش در سال گذشته شروع شده و در سال جاری نیز این پویش ادامه دارد ،همچنین در صورت بهبود شرایط کرونا کلاس‌های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار می‌شود.
با توجه به این شرایط روش‌های آموزش فرد به فرد و خودآموز در دستور کار معاونت سوادآموزی قرار دارد و با رونق بخشیدن به آنها از ظرفیت دانش آموزان و افراد باسواد خانواده‌ها استفاده می‌شود و در طرح خودآموز اعضای با سواد خانواده به عنوان پشتیبان انتخاب شده و در صورت با سوادکردن فرد بی‌سواد مبلغ سرانه قبولی به حساب فرد بی‌سواد واریز خواهد شد.
ایرنا. جایگاه و اهمیت مراکز یادگیری در استان چگونه است؟
مراکز یادگیری به عنوان پایگاه تخصصی ارائه‌کننده خدمات آموزشی و فرهنگی ویژه بی‌سوادان و کم‌سوادان بزرگسال از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است.
در این مراکز با ایجاد و توسعه فرصت‌های یادگیری جدید تقویت مشارکت محلی تعامل اثر بخش و ارائه آموزش‌های آینده‌نگر سوادآموزان به سطحی از توانمندی و مهارت‌های پایه برای بهتر زیستن دست می‌یابند.
مراکز یادگیری با آموزش ۴۰ مهارت اساسی با هدف توانمندسازی اقشار آسیب‌دیده و محروم از نعمت سواد و با شعار هر سواد آموز یک مهارت در سطح استان در همه مناطق شهری و روستایی و خصوصا در مناطق غیر برخوردار می‌تواند نقش و رسالت مهمی در رسیدن به اهداف توسعه فرهنگی اجتماعی داشته باشد.
راه اندازی مراکز یادگیری محلی از سال ۹۵ با ایجاد ۲ مرکز شروع شده و با افزایش در سال ۹۸ به پنج مرکز و در سال ۹۹ به هفت مرکز رسیده است.
مرکز یادگیری محلی شهید حاج قاسم سلیمانی شهرستان آبیک به عنوان فعال‌ترین مرکز به عنوان مجری بسته تحولی پیوند سواد و زندگی با هدف تحقق شعار سال (جهش تولید) و اشتغالزایی برای افراد بزرگسال تحت پوشش مرکز انتخاب شده است.
ایرنا. میزان همکاری نهادها و ارگان‌های دگر جامعه برای کمک به استمرار باسوادی در جامعه چگونه است؟
با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری که فرمودند: برای گسترش سواد و زدودن بیسوادی همه دستگاه‌ها و کل نظام باید حرکت و احساس مسوولیت کنند بیش از ۱۲ نشست با مسوولان و مدیران دستگاه‌های اجرایی صورت گرفته و پنج تفاهم‌نامه همکاری با ادارات کل فنی و حرفه‌ای ،بهزیستی، کمیته امداد، امور زندان‌ها و کتابخانه‌ها در راستای نیل به اهداف سوادآموزی منعقد شده است و برنامه‌ریزی لازم برای انعقاد تفاهم‌نامه با بسیج سازندگی ،میراث فرهنگی و اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی در دست اقدام است.
همچنین با برگزاری سه جلسه شورای پشتیبانی استان با ریاست استاندار قزوین و اخذ ۱۱ مصوبه در خصوص مشارکت دستگاه‌ها ، مسوولان استانی و شهرستانی به منظور شناسایی، معرفی، جذب، تشویق و ترغیب و حمایت از مراکز یادگیری محلی به تصویب رسید.
شورای پشتیبانی شهرستان‌ها نیز با همین اهداف با حضور فرمانداران و بخشداران و مسوولان محلی برگزار شده است و سوادآموزی به عنوان فرصت دوم آموختن از حقوق اولیه‌ی بی‌سوادان و از عوامل مهم توسعه انسانی است.
از آنجایی که سوادآموزی به لحاظ عرضه محور بودن در کل کشور و از جمله در استان قزوین که دارای نرخ باسوادی بالایی است از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین فعالیت‌ها محسوب می‌شود و تحقق اهداف سوادآموزی به تنهایی بر عهده آموزش وپرورش نبوده و برای رسیدن به حداکثر باسوادی نیازمند مشارکت دستگاه‌ها نهادها و سازمان‌ها و اقشار مردم است.
