این شرایط تحمیلی و ناخواسته که برای بخش بسیار با اهمیت، حساس و سرنوشتساز آموزش و پرورش همگانی پیامدهای مخرب و گاه غیرقابل جبرانی دارد حتی نحوه آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۱۴۰۱ را در هالهای از ابهام فرو برده و بر هرگونه تصمیمگیری در خصوص آن سایهای سرد و سنگین افکنده است.
شیوع ویروس همهگیر کرونا که تغییراتی اجباری و گاه تاثیرگذار را در کوتاه مدت و بلند مدت بر همه حوزهها و عرصههای زندگی اجتماعی تحمیل کرده فعالیت در حوزه آموزش و پرورش را نیز به شکلی معنادار لاجرم به سمت استفاده از فضای مجازی و آموزشهای راهدور سوق داده است وضعیتی که ارزیابی پیامدهایش بر کیفیت آموزشپذیری در درازمدت چندان مشخص نیست.
"حفظ سلامت" دانشآموز و معلم به عنوان هدف نخست و مهم در این شرایط، به حرکت دستگاه چندوجهی، حجیم و گسترده آموزش و پرورش در مسیر ناگزیر تعلیم مجازی شتاب داده است.
در پی نزدیک به ۲ سال تحصیلی از به محاق رفتن کلاسهای حضوری و محدود شدن رابطه سازنده چهره به چهره معلم و دانشآموز، ارتباطات لازم انسانی معلم با وجوه تربیتی و اخلاقی آن، با دانشآموزان کمرنگ شده است.
این روند آثار و پیامدهای خاص خود را داشته است آثار و پیامدهایی که شاید مدیریت و برطرف کردن آن از ذهن و رفتار دانش آموزان سالها به طول بینجامد، تبعاتی همچون دوری و قطع ارتباط عاطفی و انسانی دانش آموز با معلم و به تبع آن کاهش اثرگذاری معلم بر دانش آموز، خانهنشینی و کاهش شدید فعالیت بدنی دانش آموزان و در پی آن افزایش وزن و چاقی آنها، افزایش فشار آموزشی بر والدین آن هم در شرایطی که فشار اقتصادی و استرس ناشی از شیوع بیماری بر سرپرستان خانوار بیداد میکند و افت تحصیلی و تبعات جدی ناشی از آن که همه و همه مسالهساز است.
در این میان تا پیش از این جسته و گریخته شنیده می شد که برگزاری سال تحصیلی جدید به خصوص در حوزه آموزش ابتدایی به دلیل اهمیت این دوره به عنوان مقطع بنیادی در آموزش به صورت حضوری خواهد بود و سایر مقاطع نیز با رعایت فاصله گذاری اجتماعی و به صورت شیفت بندی در سر کلاس درس حاضر و بخشی از آموزش را نیز به صورت مجازی دریافت می کنند.
اگرچه آموزش مجازی مزیتهای خاص خود را دارد که از آن جمله میتوان به عدم محدودیت آموزش به زمان و مکان خاص اشاره کرد و نیز فراگیری این نوع از آموزشها اما باید دید ۱۰۰ درصد شدن آموزشها و خلاصه شدن تمامی آموزشها در حوزه مجازی نیز موثر و راهگشاست یا خیر؟
به عقیده صاحبنطران عرصه تعلیم و تربیت ارائه تمامی مطالب و آموزشها به صورت مجازی پسندیده نیست بلکه آموزش مجازی باید به آموزش مکمل تبدیل شود زیرا بسیاری از مباحث آموزشی با حضور دانش آموز در جمع، سر کلاس و تمرکز کامل و جو آموزشی فرا گرفته میشود.
در چنین اوضاعی آغاز واکسیناسیون معلمان و فرهنگیان در سراسر کشور و البته در خراسان رضوی تلاشی برای فراهم سازی زمینه گرایش به سمت آموزش حضوری را رقم زد و اگرچه هنوز واکسنی ویژه دانش آموزان تهیه نشده است اما تلاش موثری کلید خورد.
همه این شرایط و اقدامات در یک طرف و آغاز پنجمین دوره اوجگیری شیوع ویروس کرونا و تبعات چشمگیر آن در ابتلا و مرگ و میر از سوی دیگر یک بار دیگر جریان تعلیم و تربیت را با تنشهای جدی مواجه کرد و در حالی که کمتر از ۲ ماه به آغاز سال تحصیلی مانده هنوز هم اظهار نظرها در خصوص کم و کیف سال تحصیلی پیش رو متفاوت و نامطمئن است.
خراسان رضوی با برخورداری از حدود ۹ درصد جمعیت دانش آموزی و حدود هشت درصد جمعیت فرهنگیان و برخورداری از بیشترین شمار دانش آموزان استثنایی با جمعیتی افزون بر ۱۷ هزار نفر جایگاه مهمی در کشور و حوزه تعلیم و تربیت را داراست و این روزها در مرحله ثبت نام دانش آموزان و کسب آمادگی برای سال تحصیلی پیش روست.
آمادگی آموزش و پرورش خراسان رضوی برای برگزاری مجازی و حضوری آموزشها
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این که در استان هم اکنون آمادگی برگزاری هر ۲ شکل مجازی و حضوری آموزشها وجود دارد گفت: متاسفانه به دلیل شرایط ناپایدار موجود و آغاز پنجمین دوره اوجگیری شیوع بیماری و افزایش نگرانیها و ترسهای ناشی از این وضعیت هنوز هم نمیدانیم به طور دقیق چه شیوه آموزشی برای سال تحصیلی پیش رو خواهیم داشت.
قاسمعلی خدابنده افزود: در حال حاضر با توجه به تعطیلی تمامی فعالیتها در کشور و نیز روند ثبت نام و سنجش سلامت نوآموزان بدو ورود شاهد عقب ماندن در این روندها خواهیم بود اما همچنان نمی توان گفت که چه تصمیمی برای کم و کیف سال تحصیلی جدید گرفته خواهد شد.
وی تاکید کرد: در نحوه برگزاری سال جدید تحصیلی کاملا تابع دستورات ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت آموزش و پرورش هستیم و دراین رابطه کاملا نگرانی والدین را درک میکنیم ضمن این که نیازمند همراهی و همکاری موثر آنها نیز هستیم.
واکسیناسیون ۳۰ هزار معلم با نخستین دوز واکسن کرونا تاکنون
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: انجام واکسیناسیون با هدف قطع زنجیره شیوع بیماری برای فرهنگیان استان از پنجم مرداد ماه آغاز شده است و پیشبینی میشود ۱۳۰ هزار فرهنگی شامل معلمان رسمی، پیمانی، قراردادی، خرید خدمات آموزشی، آموزشیاران نهضت سوادآموزی و پرسنل آموزش و پرورش استان مشمول استفاده از واکسن شوند.
خدابنده با بیان این که تا کنون ٣٠ هزار معلم در این استان نخستین دوز واکسن مقابله با بیماری کووید ۱۹ را دریافت کرده اند افزود: فرآیند واکسیناسیون فرهنگیان استان در ١۸ مرکز تجمیعی که با استانداردهای دانشگاه های علوم پزشکی به صورت کامل تجهیز شده است انجام میشود.
خدابنده ادامه داد: فعالیت این پایگاهها تا نیمه شهریور ماه ادامه مییابد تا قشر فرهنگی دغدغهای برای آغاز سال تحصیلی جدید نداشته باشند و طبق برنامهریزی صورت گرفته تمامی معلمان تا ۱۵ شهریور واکسن دوم خود را نیز دریافت میکنند.
دانش آموزان واکسن ندارند
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این که همچنان نگرانی ما و خانوادهها برای دانش آموزان وجود دارد گفت: این نگرانی از این جهت است که هنوز واکسن مناسبی برای افراد زیر ۱۸ سال معرفی نشده است.
خدابنده افزود: امیدواریم این مشکل به صورت کشوری یا جهانی حل شود و تا آغاز سال تحصیلی جدید شاهد ایجاد امکان واکسیناسیون دانش آموزان هم باشیم.
وی اضافه کرد: تلاش می شود تا همه افراد در تماس با دانش آموزان از جمله فرهنگیان و رانندگان سرویس مدارس را در برابر بیماری کووید۱۹ واکسینه کنیم اما واکسیناسیون دانش آموزان لازمه قطع زنجیره شیوع بیماری و البته رفع نگرانی والدین است.
آموزش حضوری در گرو واکسیناسیون دانشآموزان
رییس ستاد ثبت نام آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: خوشبختانه روند واکسیناسیون معلمان با سرعت خوبی در حال انجام است اما برگزاری حضوری سال تحصیلی جدید در صورت تصمیم گیری ستاد کرونا در این زمینه مستلزم استقبال والدین برای فرستادن فرزندانشان به مدرسه است.
ابوالحسن حقیقی افزود: اگر هرچه زودتر تمهیدی اندیشیده شود که دانش آموزان و کادر در ارتباط با آنها تا پایان شهریورماه در برابر ویروس کرونا واکسینه شوند احتمال برگزاری حضوری سال تحصیلی جدید قوت میگیرد.
وی تاکید کرد: هرگونه تصمیم گیری و اعلام نظر در این زمینه باید از سوی وزارت آموزش و پرورش و ستاد ملی مقابله با کرونا انجام شود.
رییس ستاد ثبت نام آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: باید توجه داشت که همچنان نگرانی حاد در بین خانوادهها وجود دارد و به نظر میرسد بسته به شرایط در اواخر شهریور ماه تصمیمگیری قطعی و نهایی در این زمینه انجام میشود.
حقیقی با بیان این که متاسفانه افت تحصیلی دربین دانشآموزان رواج یافته است ارائه هر گونه آمار در این زمینه را موکول به برگزاری امتحانات شهریور ماه دانست.
افزایش شمار کلاس اولیهای خراسان رضوی
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی هم گفت: شمار دانشآموزان کلاس اولی استان در سال تحصیلی آینده نسبت به امسال حدود سه هزار نفر افزایش دارد.
حقیقی افزود: پارسال ۱۴۳ هزار نوآموز در خراسان رضوی تحت پوشش طرح سنجش سلامت قرار گرفتند و با دریافت شناسنامه سلامت در پایه اول ابتدایی ثبتنام شدند که امسال پیش بینی میشود این شمار به حدود ۱۴۶ هزار نفر افزایش یابد.
وی ادامه داد: امسال تعداد ۷۲ پایگاه سنجش سلامت در خراسان رضوی فعالیت دارد که از این تعداد ۶۷ پایگاه عادی و تعداد پنج پایگاه تخصصی است.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت:بر این اساس از ابتدای آغاز طرح سنجش سلامت تا کنون تعداد ۱۱۰ هزار نوآموز در این طرح ثبت نام کردهاند که نیمی از آنها موفق به طی مراحل سنجش سلامت شدهاند و تا کنون ۵۵ هزار نوآموز بدو ورود به دبستان در این استان پس از طی مراحل سنجش سلامت موفق به دریافت "شناسنامه سلامت" شدهاند.
حقیقی افزود: سنجش سلامت نوآموزان بر اساس نوبتگیری انجام شده و تعیین وقت قبلی و با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی انجام میشود البته از هفته گذشته فعالیت پایگاههای مذکور به دلیل شدت شیوع بیماری تا اطلاع ثانوی تعطیل شده است.