ایران چند سالی است که با بهره‌برداری از طرح‌های پالایشی و همچنین افزایش گازرسانی، توانسته به جمع صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی به ویژه بنزین و گازوئیل وارد شود.
این موضوع آنجا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۹۷ و بازگشت تحریم‌های یک‌جانبه این کشور به اقتصاد ایران، وضعیت صادرات نفت و دسترسی به دلارهای نفتی سخت شد.
با این حال ایران توانست با افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و بعد از آن تجارت فرآورده‌های نفتی به کشورهای همسایه تا حد زیادی از کاهش درآمدهای نفتی را جبران کند.
در این میان سهم بنزین به عنوان پر طرفدارترین فرآورده نفتی بسیار زیاد بوده است.
در پی موفقیت ایران در خودکفایی در تامین بنزین و تولید بنزین با کیفیت روز جهان، صادرات بنزین از سال ۹۸ به یک منبع درآمد مطمئن برای کشور تبدیل شد.
بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۹۸، با توجه به افزایش تولید و کاهش مصرف بنزین، کشور ما که تا سال ۹۷ واردکننده بنزین بود و به‌طور متوسط در سال ۹۷ روزانه ۴.۵ میلیون لیتر بنزین وارد می‌کرد، به صادرکننده بنزین تبدیل شد و در سال ۹۸ به طور میانگین ۳ میلیون لیتر در روز صادرات بنزین داشته است که افزون بر جلوگیری از خروج ارز بابت واردات بنزین، موجب ورود ارز حاصل از صادرات بنزین در سال ۹۸ و هفت ماهه سال ۹۹ به ترتیب حدود ۴۹۰ میلیون دلار و ۱.۴ میلیارد دلار شده است.
روند صادرات بنزین در سه ماهه نخست سال جاری نیز ادامه پیدا کرد و علاوه بر صادرات زمینی به کشورهای همسایه، صادرات دریایی بنزین نیز سهم قابل توجهی از فروش این فرآورده نفتی را به خود اختصاص داد. بررسی‌ها نشان می دهد در ۳ ماهه نخست سال جاری ۷۰۰ میلیون دلار درآمد ناشی از صادرات بنزین کشور بوده است.
با این حال، افزایش مصرف بنزین در هفته‌های گذشته و ثبت مصرف ۱۰۷ میلیون لیتری بنزین تنها در یک روز از تیرماه، نگرانی‌ها را نسبت به تداوم صادرات و همچنین تامین بنزین داخل کشور افزایش داده است.
با این حال، «اسدالله قلی‌زاده» رییس صنف جایگداران کشور، از تامین بنزین مورد نیاز کشور در جایگاه‌های سوخت بدون هیچ محدودیتی خبر داد.
به گفته قلی‌زاده، مصرف در مقایسه با ماه‌های قبل تفاوت چندانی نداشته و فقط در روزهای خاصی از سال به دلیل تعطیلات یا افزایش تردد، مصرف بیشتر بوده است.
وی ادامه‌داد: اکنون با توجه به محدودیت‌های کرونایی و کاهش حضور کارمندان در محل کار، مشکلی در تامین فرآورده‌های نفتی و به‌ویژه بنزین نیست و جایگاه‌ها نیز خلوت است.
قلی‌زاده افزود: فروش بنزین روال سابق را دارد و اتفاق خاصی نیفتاده و کمبودی در هیچ فرآورده‌ای وجود ندارد.
ادامه روند کنونی مصرف در صورت رفع محدودیت‌های کرونا می‌تواند مصرف بنزین در کشور را به شدت افزایش دهد.
موضوعی که ایران را از دایره صادرکنندگان بنزین خارج کرده و حتی تا دو سال آینده دوباره واردکننده بنزین خواهیم شد.
البته با اصلاح الگوی مصرف و افزایش بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد. با این حال در کنار اصلاح الگوی مصرف باید افزایش مصرف سی. ان. جی را نیز در دستور کار قرار داد.
ایران در شرایط کنونی ۴۰ میلیون متر مکعب ظرفیت توزیع روزانه سی. ان. جی دارد که می‌توان با توجه به ظرفیت خالی موجود که حدود ۲۰ میلیون متر مکعب می‌شود، افزایش مصرف بنزین را کنترل کرد.
همچنین ایران که دومین دارنده ذخایر گاز جهان به شمار می‌رود، می‌تواند با تکیه بر این سوخت ملی، در مصرف سوخت مایع صرفه‌جویی کند.
