عاشورا، جام عبرتی برای ما است که از نقشِ خواص و عوام در این ماجرای سوزناک و سترگ درس بگیریم. رهبر معظم انقلاب در تحلیلی جامعه‌شناختی از حادثه عاشورا، به نقش دو گروه عمده خواص و عوام در آن حادثه جان‌سوز اشاره کردند که حسین اسحاقی در کتاب «جام عبرت» عملکرد این دو گروه را با تکیه بر بیانات رهبر معظم انقلاب نگارش کرده است.
در این کتاب در یک تقسیم‌بندی کلی، تاریخ سازان به دو گروه خواص و عوام، پیشرو و دنباله رو، اهل تفکر و تحقیق و تحلیلگر و آنان که اهل تحلیل و تحقیق نیستند تقسیم می‌شوند، گروه عوام در رخدادهای اجتماعی قدرت تحلیل و درک مسائل را ندارند و چون موج بر اثر وزش باد، به سمتی حرکت می‌کنند. به سرعت نظام حاکم بر جوامع را می‌پذیرند و رنگ عوض می‌کنند و صرفاً مقلد و دنباله رو هستند.
گروه دوم، رفتار و اعمال خود را بر اساس تحقیق و آگاهی انتخاب می‌کنند، جهت انتخاب مسیر و علت آن را می‌دانند، بر اساس مطالعه و تصمیم‌گیری می‌کنند و کمتر تابع تبلیغات هستند.
از مهم‌ترین مطالب این کتاب این کلام رهبر معظم انقلاب است که مرز مشخص کننده عوام و خواص «بصیرت» می‌داند و هر که دارای این ویژگی است از خواص، و هر که این ویژگی را ندارد از عوام است.
اهمیت پرداختن به این موضوع
ضرورت پرداختن به این موضوع بسیار زیاد است؛ زیرا گذشته چراغ راه آینده است. گذشته را باید آینه فرداها کرد تا اشتباهات و لغزش‌های پیشینیان تکرار نشود. هرکسی از پیشینیان عبرت می‌آموزد در حقیقت به نوعی در میان آن‌ها زندگی کرده است و باید حوادث تاریخی به ویژه حادثه عاشورا را بررسی کنیم، عوامل و زمینه‌های آن را بیابیم و تلاش کنیم همچون آنان در باتلاق ضلالت و گمراهی نیفتیم.
همچنین تاریخ، شرح زندگی انسان‌ها است، جوامع انسانی نیز تابع اصول و قواعدی است که در هر دوره با حصول شرایطش، قابل تکرار است، زندگی انسان‌ها در ادوار مختلف، اگرچه اشکال منحصر به فردی از نظر فرهنگ، حکومت، اقتصاد، جمعیت، قدرت و... دارد، اما از نظر سنت‌های تاریخی، حاکم بر رفتار و اعمال اجتماعی، سراسر شباهت و همانندی است.
انتهای پیام
