به گزارش اقتصادنیوز؛ بن هوبارد، رئیس دفتر نیویورک‌تایمز در بیروت و تحلیلگر برجسته مسائل خاورمیانه و جهان اسلام در مطلبی برای نیویورک تایمز با اشاره به تجربه تصمیم خروج از عراق در سال ۲۰۱۱ به به ظهور داعش و بازگشت آمریکا انجامید، نسبت به تکرار تجربه مشابه در عراق هشدار داده است.
وی در این مطلب نوشته است: رئیس جمهور آمریکا پس از سال ها تماشای جنگیدن طاقت فرسا و کشته شدن نیروهای ایالات متحده در سرزمینی دور، به درخواست رای دهندگان برای بازگرداندن سربازان به خانه پاسخ عملی داد و تصمیم به خروج از افغانستان تا تابستان را اعلام کرد.
چندی بعد از آغاز اجرای طرح خروج، گروهی افراطی به مناطقی که آمریکایی ها ترک کرده بودند ، هجوم بردند، جوانان را کشتند، قدرت را به دست گرفتند و میلیاردها دلار از تلاش های آمریکا برای پشت سر گذاشتن آشفتگی به سوی یک کشور باثبات را از بین بردند.
این دژاووی اتفاقی است که پس از تصمیم باراک اوباما برای خروج نیروهای آمریکایی در عراق در سال 2011 رخ داد: جهادگران داعش یک امارت افراطی ایجاد کردند که باعث شد ایالات متحده ارتش خود را اعزام کند تا دوباره آنها را به بیرون براند.
در حال حاضر این یک سناریوی احتمالی در افغانستان است، جایی که دستور رئیس جمهور بایدن برای تعطیلی طولانی‌ترین جنگ آمریکا منجر به پیشرفت سریع طالبان شده است، همان گروه افراطی که ایالات متحده پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 برای سرنگونی‌شان به افغانستان حمله کرد.
چالش دستیابی به منافع آمریکا در جوامع پیچیده و دور مانند افغانستان و عراق از تقریباً دو دهه پیش یعنی زمان اعلام رئیس جمهور جورج دبلیو بوش برای "جنگ علیه تروریسم"، سیاست گذاران هر دو طرف را دچار مشکل کرده است.
در سال‌های پس از آن ، حتی نحوه تعریف این منافع به طرز وحشتناکی تغییر کرده است، در برخی مواقع با تمایل به گسترش دموکراسی و حقوق بشر تعریف شده و در برخی موارد با خشم و عصبانیت و انتقاد از تلاش های پرهزینه ایالات متحده که نتیجه چندانی نداشته، همراه بوده است.
به گفته برخی تحلیلگران و مقامات سابق ایالات متحده ، این نتیجه‌گیری هم در بین دوستان و هم در بین دشمنان وجود دارد که «شما هرگز نمی توانید تضمین کنید که ایالات متحده تا کی می خواهد بماند».
رایان کروکر، دیپلمات بازنشسته ایالات متحده که به عنوان سفیر در عراق و افغانستان خدمت می کرد ، گفت: «در تجربه من ، ما از صبر استراتژیک به عنوان یک ملت و به عنوان یک دولت برخوردار نیستیم. متأسفانه، در منطقه، دشمنان ما روی این که ما در مسیر خود باقی نمانیم حساب کرده اند».
بایدن در سخنرانی ماه گذشته خود در دفاع از سیاست خروج، استدلال کرد که وظیفه ایالات متحده نیست که کشور دیگری را اصلاح کند. آقای بایدن گفت: «ما برای ملت سازی به افغانستان نرفتیم. این حق و مسئولیت مجدد مردم افغانستان به تنهایی است که درباره آینده خود و نحوه اداره کشورشان تصمیم بگیرند».
این تصمیم در روزهای اخیر تحت فشار قرار گرفته است، زیرا نیروهای طالبان مراکز استان کلیدی را تصرف کرده و ضعف نیروهای افغان که قرار بود پس از اتمام خروج ایالات متحده در پایان ماه، مسئولیت امنیت را بر عهده بگیرند. را به خوبی عیان کرد. هرچند ظاهراً دیر شده است.
طالبان در طول پیشروی خود متهم شده که از ترورها و بمب گذاری ها برای برهم زدن مذاکرات با هدف ایجاد حکومت و تقسیم قدرت استفاده کرده است. فعالان حقوق بشر هراس دارند که مجدداً محدودیت هایی را برای زنان وضع کرده و آنها را از کار و جابجایی دائمی منع کنند.
کارشناسان امنیتی هشدار می دهند که گروه های تروریستی مانند القاعده و دولت اسلامی می توانند از افغانستان برای طراحی حملات جدید در خارج استفاده کنند.
وزیر دفاع لوید جی آستین و چند تن دیگر از مقامات تیم سیاست خارجی بایدن با تصمیم رئیس‌جمهور موافق نبودند و تردیدهای جدی در اینباره داشتند، اما تردید آنها توان اقناع تصمیم قاطع بایدن کافی نبود، همانطور که یادآوری تجربه مشابه در عراق در دوران اوباما نیز نتوانست عزم بایدن را متزلزل کند.
اما آقای بایدن سالهاست که خواستار خروج از افغانستان شده است. در سال 2009 ، هنگامی که به عنوان معاون رئیس جمهور خدمت می کرد ، او برای یک نیروی حداقلی استدلال کرد، اما اوباما او را موظف به افزایش نیروها و سپس عقب نشینی سریع کرد. دوازده سال بعد ، به عنوان رئیس جمهور ، تصمیم به خروج کامل گرفت که یکی از مهمترین تصمیمات ریاست جمهوری او تا کنون بود. و با وجود این احتمال که کاخ سفید در هفته ها و ماه های آینده با تصاویری وحشتناک از رنج و خسارت های انسانی روبرو شود ، آقای بایدن قول داده است که بدون توجه به شرایط موجود ، برای خروج پیش قدم خواهد شد.
با این حال سایه افکندن وحشت و هجوم افغان‌ها برای خروج از کشور، و سابقه شوم تصمیم خروج آقای اوباما از عراق در سال 2011، زمانی که آقای بایدن معاون رئیس جمهور بود، این سیاست را پس می‌زند. در آن زمان، القاعده در عراق تا حد زیادی توسط ایالات متحده و نیروهای عراقی منهدم شد. اما دولت عراق مملو از فساد بود، ارتش آن آمادگی کافی برای اطمینان از امنیت را نداشت و جامعه آن به دلیل فرقه گرایی که توسط گروه‌های سیاسی مورد حمایت ایالات متحده تشدید شده بود، آسیب جدی دید.
دو سال بعد، پس از سوء استفاده از هرج و مرج ناشی از جنگ داخلی سوریه برای استقرار پایگاهی در آن، جهادگران داعش با بازگشت مجدد به عراق ، شهرها را تصرف کردند و به اصطلاح خلافت اسلامی ایجاد کردند. ارتش ایالات متحده که از خشونت این گروه شوکه شده بود و نگران بود که باعث حملات تروریستی در سراسر جهان شود، در رأس یک ائتلاف بین المللی که با نیروهای محلی برای از بین بردن جهادگران کار می کرد، به منطقه بازگشت.
لوید آستین در بهار همراه ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک کارکنان ارتش، هر دو به آقای بایدن در مورد خروج کامل نیروهای آمریکایی هشدار دادند که طالبان قدرت خواهد گرفت. آقای آستین در اشاره به طرح خروج از عراق در دولت اوباما و سپس ظهور داعش، به رئیس خود گفت: «ما قبلاً این فیلم را دیده‌ایم». ایالات متحده به عراق بازگشت و پنج سال حملات هوایی در عراق و سوریه انجام داد تا به نیروهای امنیتی عراق در شکست این گروه شورشی کمک کند.
تاکنون ، بایدن هیچ نشانه ای مبنی بر تغییر مسیر نداده است. نظرسنجی ها نشان می دهد که تعداد زیادی از آمریکایی ها در هر دو حزب از خروج نظامی از افغانستان حمایت می کنند. آقای بایدن با اعلام اینکه ایالات متحده مدتها پیش ماموریت خود مبنی بر نفی تروریست ها در افغانستان را انجام داده است، در آوریل گفت که تمام نیروهای آمریکایی تا 11 سپتامبر این کشور را ترک خواهند کرد، و به پنتاگون و نیروهای افغان فقط یک ماه فرصت داد تا از احتمال تقویت طالبان بکاهد.
پیتر برگن نویسنده کتاب «ظهور و سقوط اسامه بن لادن» و تحلیلگر مسایل امنیت ملی در گفت و گو با سی‌ان‌ان پیش بینی کرد که «بایدن به احتمال زیاد دوباره مجبور خواهد شد به افغانستان بازگردد».
وی با بیان اینکه «بایدن یکبار همین اشتباه را در مقام معاون رییس جمهور در مورد عراق انجام داد» گفت که در کابینه به جز لوید آستین وزیر دفاع، افراد دیگری نیز مخالف این تصمیم بایدن بودند و تردیدهای جدی درباره درستی این تصمیم داشتند اما «او فرمانده است و حرف آخر را او می‌زند».
تاریخ نشان می دهد، تصمیم یک دهه پیش آمریکا برای خروج از عراق راه را برای ظهور داعش باز کرد. آیا خروج از افغانستان همین سناریو را برای طالبان رقم می‌زند؟ و اگر چنین شود، آمریکا باید برای بیرون ماندن از درگیری تقلا کند؟
حارث حسن ، یکی از اعضای ارشد مرکز کارنگی خاورمیانه ، عراق در سال 2011 و افغانستان امروز ، گفت: «شما نمی توانید این دو مورد را با هم مقایسه کنید. با این وجود پیش زمینه‌های زیادی برای ظهور داعش یا مشابه آن در افغانستان وجود دارد». وی افزود که «سیاستگذاران ساده لوح خواهند بود اگر فکر کنند چنین مشکلاتی در نهایت از مرزها سرایت نخواهد کرد».
آقای حسن گفت: «حتی اگر ایالات متحده بخواهد از قدرت خارج شود ، ظهور نیروهایی مانند داعش ، مانند طالبان و نیروهای رادیکال دیگر، قادر به ایجاد بی ثباتی در کل منطقه، و در نهایت تأثیرگذاری بر منافع ایالات متحده هستند».
رایان کروکر ، سفیر سابق آمریکا ، گفت که خروج ایالات متحده پس از مذاکره با طالبان به معنای تسلیم آمریکا است. وی گفت: «طالبان اکنون می توانند خود را برای همراهان بالقوه خود به عنوان جنبش اسلامی معرفی کنند که شیطان بزرگ را شکست داد و این پیام در سطح بین المللی طنین انداز خواهد شد».
