سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی ایران (GDP) از ۲.۶ درصد در سال ۹۲ به ۶.۸۷ درصد در سال ۹۹ افزایش یافته است. با آن‌که متوسط رشد در این بخش از متوسط رشد در سایر بخش‌های اقتصاد ایران بیشتر بوده، اما هنوز فاصله زیادی تا میانگین ارزش آن در اقتصاد جهان دارد. پیش بینی کارشناسان این است که سهم اقتصاد دیجیتال از GDP تا پایان امسال به ۷.۴۵ درصد برسد.
با وجود تمام مشکلاتی که به واسطه تحریم‌ها برای اقتصاد کشور پیش آمد، اما بالا رفتن سهم اقتصاد دیجیتال به دلایلی از جمله ظرفیت‌های حوزه ICT در ارتقای بهره‌وری، توسعه شفافیت، ارتقای خدمات الکترونیکی دولتی و غیر دولتی، رشد قابل توجه تجارت الکترونیکی و صنعت ICT در حال افزایش است.
براساس داده‌های مرکز آمار، رشد اقتصادی کشور در سال ۹۷ به دلیل تحریم و مشکلات اقتصادی، رقم منفی ۴.۸درصد را نشان می‌داد؛ اما بخش فناوری اطلاعات‌وارتباطات در همین سال رشدی معادل ۱.۷ درصد داشته است.
این میزان رشد در حالی رخ داده است که در سال ۹۷، رشد صنعت منفی ۹.۲ درصد و رشد بخش کشاورزی منفی ۱.۵ درصد بوده و نشانه ظرفیت‌های این حوزه برای سرمایه گذاری و توجه بیشتر به فعالان کسب و کارهای حوزه ICT است.
«عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهادی دولت سیزدهم، در برنامه خود بر توسعه اقتصاد دیجیتال در GDP کشور تاکید کرده است.
بر اساس برنامه ارایه شده، در کشورهای توسعه یافته که به فروش نفت وابسته نیستند، اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی به ۳۰ درصد هم رسیده، اما در ایران، این سهم بین ۳ تا ۶ درصد (طبق گزارش‌های مختلف) است، در حالی که هدف‌گذاری صورت گرفته در اسناد بالا دستی مصوب، سهم ۱۰ درصدی در افق ۱۴۰۴ است.
بر اساس برنامه عیسی زارع‌پور، کشور در توسعه اقتصاد دیجیتال نسبت به کشورهای دیگر بسیاری، عقب است و با چالش‌هایی همچون نبود سند ملی و نقشه راه مصوب توسعه اقتصاد دیجیتال و نگاشت نهادی آن، نبود زیرساخت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در این حوزه، عدم جهت‌دهی پژوهش‌های کاربردی دانشگاه‌ها و عدم توجه به توانمندی‌های داخلی رو به رو است.
زارع‌پور معتقد است، التزام واقعی اپراتورها، بانک‌ها و شرکت‌ها نسبت به اجرای قانون استفاده حداکثری از توان داخلی و دور زدن این قانون توسط آنها و ناهماهنگی نسبی بین وزارت صمت و وزارت ارتباطات و سندیکاهای تولیدی از جمله چالش‌های توسعه اقتصاد دیجیتال است.
نبود سند اولویت‌ها و ظرفیت‌های صادراتی دانش‌بنیان و ضعف کیفی زیرساخت‌های ارتباطی برای ورود به عصر تحول دیجیتال و نگاه سنتی به تنظیم‌گری و صدور مجوز فعالیت برای کسب و کارهای حوزه فناوری اطلاعات نظیر الزام به دریافت مجوزهای متعدد از دیگر چالش‌های مطرح شده از سمت اوست.
زارع‌پور علاوه بر این راهبردها، برای رفع موانع توسعه رشد اقتصاد دیجیتال در کشور نیز برنامه‌هایی دارد که از میان آنها می‌توان به تهیه سند ملی توسعه و نقشه راه و نگاشت نهادی اقتصاد دیجیتال همراه با پیوست فناوری و پیوست جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی، ارتقا امنیت سرمایه‌گذاری با فعالیت‌هایی همچون پیگیری تصویب قوانین و مقررات شفاف، رقابتی و حمایتی و تسهیل صدور مجوز فعالیت‌ها، تلاش برای کاهش نرخ مهاجرت و به موازات آن بازگشت نخبگان ایرانی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات شاغل در کشورها و شرکت‌های خارجی، تسهیل کسب و کارهای دیجیتال از طریق توسعه زیرساخت‌های ارتباطی پرسرعت، امن و با کیفیت و تهیه بسته‌های حمایتی برای رونق کسب و کارهای نوپا و توسعه و تسهیل در ورود قانونی شرکت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات به بورس و جذب سرمایه برای توسعه از این طرق، بسترسازی برای حمایت از توسعه خدمات و محتوای داخلی با کیفیت و فاخر و تسهیل فعالیت شرکت‌ها و هلدینگ‌های داخلی در کشورهای همسایه و همسو به منظور راه‌اندازی سرویس‌ها و پلتفرم‌های ایرانی متناسب با نیازمندی آن کشورها اشاره کرد.
