درد ام اس چگونه است؟

مشکل مولتیپل اسکلروزیس که با نام ام اس شناخته می شود می‌تواند بسیار دردناک باشد. در حقیقت، تخمین زده می‌شود که حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به ام اس در برخی از دوره‌های زندگی خود درد مربوط به این بیماری را تجربه می‌کنند. اِم‌اِس یا گرفتگی بافت‌های گوناگون (Encephalomyelitis Disseminata یا Multiple Sclerosis) که با نام اختصاریِ اِم‌اِس یا MS شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی است که در آن غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند. این آسیب‌دیدگی می‌تواند در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که مسئول ارتباط هستند اختلال ایجاد کند و باعث به وجود آمدنِ علائم و نشانه‌های زیادِ جسمی شود.

درد در ام اس پیچیده است. برای درک بهتر آن، اجازه دهید آن را به سه دسته زیر تقسیم کنیم:

• درد عصبی
• درد اسکلتی - عضلانی یا ثانویه
• درد پاروکسیسم

۱. درد عصبی
درد نوروپاتیک متداول‌ترین نوع درد در MS۲ است و در اثر میلین زدایی ایجاد می‌شود، یعنی از بین رفتن غلاف محافظی که رشته‌های عصبی را می‌پوشاند. در بدن انتهای رشته‌ای عصبی به نام Nociceptors وجود دارد که به طور خاص محرک‌های دردناک را تشخیص می‌دهند. با از بین بردن میلین، ممکن است سیگنال‌های عصبی که در امتداد سلول‌های عصبی هستند، به سمت قسمت‌های مجاور که به اشتباه سیگنال‌های درد را به مغز می‌رسانند، هدایت نشوند.

آلودینیا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در پاسخ به محرکی که معمولاً دردناک نیست، احساس درد کند، مانند لمس یا حتی برخورد لباس یا ملافه‌های تخت و لمس پوست ایجاد شود. این ماده به محرک وابسته است، بنابراین فقط تا زمانی که محرک وجود داشته باشد دوام می‌آورد (وقتی از تماس لباس با پوست جلوگیری می‌شود، احساس درد از بین می‌رود). خبر خوب برای مبتلایان به ام اس این است که آلوودینیا معمولاً یک مشکل کوتاه مدت است.

• تیک دولوروکس (Tic Doloreux): نورالژی ناحیه لثه، که غالباً تیک دولورو (در زبان فرانسوی به معنی ”کشیدگی دردناک”) نامیده می‌شود، شدیدترین علامت مرتبط با ام اس است. درد در صورت (که اغلب با جویدن، نوشیدن یا مسواک زدن فرد ایجاد می‌شود). شدیدترین درد کوتاه مدت است (از چند ثانیه تا دو دقیقه)، اما فرد می‌تواند سوزش یا درد مزمن و مداوم در صورت را نیز تجربه کند.

• ام اس هاگ (MS Hug): مانند بسیاری از علائم MS، ام اس هاگ برای افراد مختلف متفاوت است. همچنین ممکن است در یک فرد در روز‌های مختلف یا در زمان‌های مختلف روز احساس متفاوتی داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از افراد MS Hug را به عنوان یک درد شدید توصیف می‌کنند، در حالی که دیگران آن را با کیفیتی کسل کننده یا نوروپاتیک بیشتر مانند سوزش، قلقلک یا سوزن سوزن شدن شرح می‌دهند. از طرفی، افراد دیگر ممکن است احساس خرد شدن یا انقباض را تجربه کنند.

از نظر ویژگی، MS Hug را می‌توان در هر نقطه از بدن، از کمر تا شانه‌ها احساس کرد و ممکن است موضعی باشد (در یک ناحیه کوچک) یا کل بدن را درگیر کند. همچنین ممکن است درد بیاید و برود یا مداوم و ناخوشایند باشد.

• خواب رفتگی: احساس بی حسی، سوزن، سوزش، خارش شدید، احساس گزگز، وزوز یا لرزش می‌باشد. اگرچه اغلب این مورد بسیار آزار دهنده و ناخوشایند توصیف می‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند بسیار شدید باشد، به طوری با درد بسیار همراه شود.

• سردرد: افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس معمولاً سردرد و میگرن را تجربه می‌کنند.

• التهاب عصب بینایی: اکثر افراد مبتلا به نوریت بینایی هنگام حرکت چشم خود دچار درد می‌شوند. این درد معمولاً پس از دو روز فروکش می‌کند، حتی اگر بینایی همچنان تحت تأثیر قرار گیرد.

۲. درد اسکلتی عضلانی یا ثانویه
این درد nociceptive نیز نامیده می‌شود، این معمولاً در نتیجه علائم بیماری ام اس مانند اسپاستیسیته، ضعف، بی حرکتی یا مشکلات راه رفتن است و نه خود روند بیماری. چند نمونه از این موارد عبارتند از:

• درد مفاصل: بسیاری از مبتلایان به ام اس به دلیل عدم تعادل و تغییر در راه رفتن درد در مفاصل باسن و زانو را احساس می‌کنند.

• سختی و چسبندگی: فرد مبتلا به ام اس به دلیل عدم تحرک ممکن است در پا‌ها، بازو‌ها و باسن خود دچار سختی مفصل شود.

• کمر درد: کمردرد می‌تواند نتیجه یک راه رفتن ناپایدار، عدم تحرک، تلاش برای انطباق با احساس آزار دهنده ام اس هاگ، نشستن به مدت طولانی روی صندلی‌های چرخدار یا هرگونه تنظیم مداوم در حرکت و موقعیت در نتیجه علائم MS باشد.

• درد ناشی از اسپاسم: اسپاسم فلکسور باعث انقباض یا خم شدن اندام بدن می‌شود. این می‌تواند باعث شود که در اندام‌ها احساس گرفتگی مداوم یا درد مبهمی داشته باشید.

۳. درد پاروکسیسم
این به دردی اشاره دارد که یک شروع حاد (یا ناگهانی) دارد، فقط برای چند دقیقه باقی می‌ماند، سپس به سرعت محو می‌شود یا کاملاً ناپدید می‌شود. با این حال، ممکن است درد باقیمانده یا طولانی مدت وجود داشته باشد. علائم پاروکسیسم دردناک شامل موارد زیر است:

• Tic Doloreux: به بالا مراجعه کنید.

• اسپاسم اکستانسور: اسپاسم اکستانسور زمانی رخ می‌دهد که یک اندام، معمولاً یک پا سفت می‌شود و فرد قادر به خم کردن مفصل نیست. این‌ها باعث می‌شود اندام بدون حرکت باشد. اسپاسم‌های اکستانسور معمولاً خیلی دردناک نیستند، اما می‌توانند آنقدر آزار دهنده باشند که باعث استفاده طولانی مدت فرد از ویلچر یا تخت شود.

• L’Hermitte's Sign: نوعی احساس شوک الکتریکی است که وقتی سر به جلو خم می‌شود در ستون فقرات حس می‌شود.

تجربه یک بیمار مبتلا به ام اس
از زمان تشخیص MS، موارد زیر را تجربه کردم:

• درد آزار دهنده "سخت نفس کشیدن" ناشی از ام اس هاگ

• تلاش برای کنترل راه رفتن، درد‌های مبهم و دردناک در پا‌ها 

• آلودینیا کاملاً شدید، از جمله قسمت‌هایی که لباس هایم با پاهایم تماس داشت، مانند نیش حشرات احساس می‌شد

• "ناله‌های ناشی از التهاب اعصاب بینایی" (به معنای واقعی کلمه) درد شدید هنگام حرکت چشم‌ها در طی یک دوره التهاب اعصاب بینایی.

این لیست شامل تمامی مواردی نیست که در طی سال‌ها تجربه کرده ام.

کلام آخر
اگر از درد مربوط به ام اس رنج می‌برید تنها نیستید. خبر خوب این است که روش‌های گوناگونی برای درمان آن وجود دارد، معمولاً از طریق ترکیبی از دارو‌ها، تغییر سبک زندگی و روش‌های درمانی جایگزین مانند یوگا و مدیتیشن. اگر درد دارید با پزشک خود صحبت کنید، زیرا مستحق سلامتی هستید.

منبع: verywellhealth