سرویس جنگ نرم مشرق - اندیشکده شورای آتلانتیک در یادداشتی به قلم متیو کروئینگ استاد رشته حکمرانی در دانشگاه جورج‌تاون و معاون مرکز امنیت و راهبرد اسکوکرافت این اندیشکده آمریکایی و جفری سیمینو دستیار مدیر ابتکار راهبرد اسکوکرافت این مرکز نوشت: در پی سقوط سریع و حیرت‌انگیز کابل به دست طالبان، دولت آمریکا و تحلیلگران خارجی بر روی بحران آنی از جمله خروج ایمن پرسنل آمریکایی متمرکز شده‌اند. با این حال، پس از آنکه گردوخاک‌ها فرو نشیند، مشخص خواهد شد که شکست آمریکا در افغانستان پیامدهای راهبردی مهم‌تر و فراگیرتری به همراه دارد و واشنگتن باید به این پیامدها بپردازد. در حقیقت، عقب‌نشینی آمریکا از افغانستان می‌تواند به چند مورد از مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی رئیس‌جمهور بایدن لطمه وارد کند.
مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
متحدان آمریکا به تعهدات کاخ سفید بدبین شده‌اند
این اندیشکده می‌نویسد: بایدن بر تمایل خود در خصوص ازسرگیری نقش رهبری جهانی آمریکا تأکید کرده و بارها گفته که «آمریکا بازگشته است.» رهبری جهانی آمریکا و ثبات نظام بین‌المللی تا حد زیادی به وعده‌های واشنگتن در خصوص محافظت از دوستان و دفاع در برابر دشمنان بستگی دارد. بیش از ۳۰ متحد در قالب معاهدات رسمی به تضمین‌های امنیتی آمریکا متکی‌اند. این کشورها مجموعاً بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، اگر نتوان به عهد آمریکا اعتماد کرد، در آن صورت متحدان شاید دست به دوراندیشی زده و به دنبال راه‌های دیگری برای محافظت از خود باشند و دشمنان ممکن است چنین چیزی را چراغ سبز تلقی کرده و بدون هرگونه تبعاتی دست به تاخت‌وتاز بزنند.
ضربه سنگین عقب‌نشینی از افغانستان به اعتبار آمریکا
متأسفانه، عقب‌نشینی آمریکا از افغانستان ضربه سنگینی به اعتبار این کشور وارد خواهد کرد. آمریکا به مدت ۲۰ سال وعده داد که یک دولت دموکراتیک خودکفا در افغانستان به وجود می‌آورد، اما در این خصوص ناکام ماند. حالا که آمریکا وعده‌هایی که طی دو دهه به مردم افغانستان داده بود را نقض کرده است، آیا دیگران به وعده‌های این کشور اعتماد خواهند کرد؟ متحدان آمریکا در ناتو که با این کشور در زمینه غلبه بر طالبان و بازسازی افغانستان همکاری کردند نیز از تصمیم بایدن غافلگیر شدند. پیشاپیش سؤالاتی در خصوص اتکاپذیری آمریکا مطرح گردیده‌اند. رقبا در مسکو و پکن پیروزمندانه به تحولات می‌نگرند و حتی نزدیک‌ترین دوستان واشنگتن نگران شده‌اند. توبیاس الوود رئیس کمیته دفاعی پارلمان انگلیس در این باره پرسیده است: «بر سر شعار "آمریکا بازگشته است" چه آمده؟» روری استوارت وزیر سابق توسعه بین‌المللی انگلیس نیز در این باره اظهار داشت: «دموکراسی غربی که به نظر الهام‌بخش دنیا و چراغ راه دنیا بود، رو برگردانده است.»
خیانت آمریکا به شعارهای دموکراسی‌خواهانه خود
در ادامه این گزارش آمده است: علاوه بر از بین رفتن اتکاپذیری، وضعیت دموکراسی جهانی و حقوق بشر نیز این وسط مطرح است. دکترین نوظهور بایدن به دنیا به مثابه «نقطه عطفی» در کشمکش میان دموکراسی‌ها و دیکتاتوری‌ها می‌نگرد. بایدن در این باره گفته است: «ما باید نشان دهیم که دموکراسی‌ها همچنان می‌توانند رهایی‌بخش مردم ما باشند. این رسالت الهام‌بخش ماست.»
اما آمریکا در قالب عقب‌نشینی عجولانه از افغانستان، یک دولت دموکراتیک نوپا را تنها گذاشته و قدرت را تقدیم طالبان کرده است. تجربه دموکراتیک ناموفق آمریکا در کابل به درستی این سؤال را نزد مردم افغانستان و دیگران مطرح می‌سازد که آیا دموکراسی واقعاً می‌تواند نجات‌بخش باشد؟ عقب‌گرد افغانستان به سمت دیکتاتوری نقطه دیگری است در روند نگران‌کننده‌ای که کاهش تعداد دموکراسی‌ها در سطح دنیا طی تک‌تک سال‌ها در طول ۱۵ سال گذشته را نمایان می‌سازد. حاکمیت طالبان پیشاپیش به موارد فاحش نقض حقوق بشر منجر شده و این اعمال و موارد دیگر احتمالاً به یک رویه معمول در افغانستان تبدیل خواهند شد.
خروج آمریکا و تضعیف جایگاه آمریکا در برابر چین
شورای آتلانیتک در بخش دیگری عنوان کرد: در نهایت، دولت بایدن وعده داده که بر روی رقابت با چین در قالب رقابت میان قدرت‌های بزرگ متمرکز خواهد شد و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه این کشور قدرت گیری چین را «بزرگ‌ترین آزمون ژئوپلیتیکی قرن بیست و یکم» برای کشورش خوانده است. برخی از حامیان خروج آمریکا از افغانستان استدلال کرده‌اند که نیروها و منابع در نتیجه این امر آزاد می‌شوند و می‌توان آنها را به سمت رقابت با پکن سوق داد. اما خروج آمریکا در مجموع موجب تضعیف جایگاه آمریکا در برابر چین می‌شود.
روسیه، چین، و ایران خلأ آمریکا را پر می‌کنند
به باور نویسنده لطمه به اعتبار آمریکا که قبلاً به آن اشاره شد، محاسبات چین را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به طرح این سؤال می‌انجامد که آیا آمریکا جرأت آن را دارد که از متحدانش در منطقه هند ـ آرام دفاع کند؟ این امر ممکن است تجاوز به تایوان را نزد چین وسوسه‌انگیزتر سازد. گذشته از این، آمریکا نفوذ چشمگیر خود در آسیای میانه و جنوب آسیا را به هدر داد و دشمنان این کشور شامل روسیه، چین، و ایران خلأ به وجود آمده را پر کرده‌اند و روابط گرمی با دولت جدید طالبان شکل داده‌اند. در نهایت، موضع نظامی آمریکا در قاره آسیا تضعیف می‌شود، چرا که این کشور پایگاه هوایی بگرام و دیگر اماکن نظامی مهم را ترک می‌کند و از گزینه‌های واشنگتن در خصوص آرایش قوا در برابر چین و تهدیدات تروریستی آتی که احتمالاً در افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان دوباره پدیدار می‌شوند، کاسته خواهد شد.
عقب‌نشینی آشفته واشنگتن مایه شرمساری سیاست خارجی آمریکاست
این اندیشکده آمریکایی در پایان تصریح کرد:: سقوط سریع کابل و عقب‌نشینی آشفته آمریکا مایه شرمساری سیاست خارجی آمریکاست، اما جدای از این، رسالت سیاست خارجی رئیس‌جمهور بایدن را به شدت تضعیف می‌کند. دولت بایدن پس از رسیدگی به این بحران آنی باید به سراغ کاستن از پیامدهای راهبردی منفی ناشی از شکست در طولانی‌ترین جنگ آمریکا برود. قصور در این زمینه به رسالت بایدن و جایگاه جهانی آمریکا عملاً لطمه خواهد زد.
