به گزارش همشهری آنلاین برنامه کواکس (COVAX) سازمان جهانی بهداشت که برای دسترسی یکسان کشورهای جهان واکسن‌های کرونا ایجاد شده است، قصد دارد دسترسی به دو میلیارد دوز واکسن کرونای بی‌خطر و اثربخش را تا پایان سال ۲۰۲۱ از طریق قراردادهای مستقیم با تولیدکنندگان واکسن فراهم کند.
قرار است دست کم ۱.۳ میلیارد دوز از این دو میلیار دوز این واکسن‌ها به صورت اهدایی به ۹۲ کشور با درآمد پایین و متوسط به پایین اختصاص یابد.
به علاوه، ۸۰ کشور با درآمد بالاتر که خودشان پول تهیه واکسن را می‌پردازد، در کواکس شرکت دارند.
کوواکس همچنین قصد دارد از طریق موافقت‌نامه‌های همکاری در پژوهش و توسعه (R&D) برای کسب حق دسترسی اولیه بالقوه به بیش از یک میلیارد دوز از واکسن‌های بالقوه در سال ۲۰۲۱ را به دست آورد.
از طرف دیگر «اثتلاف ابداعات برای آمادگی در برابر همه‌گیری» یا «سپی» (CEPI) که یکی از سازمان‌های حمایت‌کننده از برنامه کواکس است، قصد دارد سه واکسن بی‌خطر و موثر کرونا را به مرحله تولید برساند تا در نهایت از طریق کواکس در اختیار کشورهای عضو قرار گیرد. «سپی» فعلا ۹ واکسن بالقوه را در دست ارزیابی دارد که شامل دو واکسن از چین، دو واکسن از آمریکا، یک واکسن کره جنوبی، یک واکسن از انگلیس و یک واکسن در دست ساخت با همکاری جهانی چندشرکتی است.
یک شیوه دیگر برای تامین واکسن‌های کرونا درکواکس ایجاد امکان عرضه دوزهای بیشتر واکسن بوسیله کشورهای پردرآمد از طریق قرارداهای دوجانبه است.
هنگامی که واکسن‌های کرونای در اختیار برنامه کواکس مراحل کارآزمایی بالینی و کسب مجوز را گذراندند، این واکسن با میزان‌های مشابه بسته به میزان کل جمعیت کشورها در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
گرچه کشورهایی که پول واکسن‌هایشان را خودشان می‌پردازند، می‌تواند تقاضای مقدار دوز کافی برای واکسینه کردن ۱۰ تا ۵۰ درصد جمعیتشان را بدهند، هیچ کشوری دوزهای لازم برای واکسیناسیون بیش از ۲۰ درصد جمعیتش را دریافت نخواهد کرد تا زمانی که برای همه کشورهایی کم‌درآمدتر که واکسن به آنها اهدا می‌شود، به همین میزان واکسن عرضه شود. کشورهایی که از ابتدا گزینه دریافت واکسن برای کمتر از ۲۰ درصد جمعیتشان را انتخاب کرده‌اند، از این شرط مستثنا هستند.
کواکس تا به حال این توافق‌نامه را با شرکت‌های تولیدکننده واکسن‌های احتمالی کرونا امضا کرده است:
- توافق با انستیتو سرم هند (SII) برای دسترسی به ۲۰۰ میلیون دوز واکسن- به علاوه اختیار برای دسترسی به ۹۰۰ میلیون دوز بیشتر- از واکسن احتمالی آسترازنکا/آکسفورد یا واکسن احتمالی شرکت نوواکس
- امضای تمایل‌نامه‌ای برای خرید ۲۰۰ میلیون دوز واکسن احتمالی سانوفی/جی‌اس‌کی.
- توافق برای پیش‌خرید ۱۷۰ میلیون دوز واکسن آسترازنکا/آکسفورد
- امضای یادداشت تفاهم با شرکت آمریکایی جانسون‌وجانسون برای دسترسی به ۵۰۰ میلیون دوز واکسن احتمالی کرونای ساخت شرکت «جانسن» (شعبه جانسون‌وجانسون در بلژیک) که به عنوان یک واکسن تک‌دوزی در حال آزمایش است.
توافق‌نامه‌های کواکس تا به حال شامل واکسن‌های شرکت‌های آمریکایی فایزر/بیونتک و مدرنا که در چند کشور مجوز مصرف اضطراری گرفته‌اند و برای واکسیناسیون عمومی به کار رفته‌اند، نمی‌شوند.
گرچه تردیدهای درباره موفقیت برنامه کواکس در رساندن واکسن کرونا به کشورهای فقیر ابراز شده است،
کشورهای فقیر ممکن است حتی تا ۲۰۲۴ واکسن کرونا دریافت نکند/آیا برنامه کواکس موفق خواهد شد؟
ضربه‌ای به امید کشورهای فقیر: آزمایش واکسن کرونای شرکت‌های سانوفی و جی‌اس‌کی به تاخیر افتاد
اما سازمان‌های حامی کواکس اطمینان می‌دهند که به این هدف خواهند رسید.
