مرتضی پدریان در گفت وگو با ایسنا، با ابراز این عقیده که پایبند نبودن برخی از مردم جامعه نسبت به پروتکل های بهداشتی، قطعا دلایل مختلفی دارد، با اشاره به مناسب نبودن زیرساخت های اقتصادی کشور، تورم، بیکاری و مشکلات معیشتی بخش زیادی از افراد جامعه که در بحران کرونا تشدید شد، گفت: این دغدغه های مردم در جامعه ما بر پایبندی به پروتکل های بهداشتی غلبه کرده است.
وقتی مسائل بهداشتی به حاشیه می رود
این استاد جامعه شناسی دانشگاه اصفهان افزود: در شرایط کنونی، مردم نسبت به تامین هزینه های روزمره زندگی خود با مشکلات زیادی روبرو هستند و نگرانی آنها نسبت به مسائل اقتصادی بیشتر از مسائل بهداشتی است. در واقع مردم از پیامدهای ناگوار بی توجهی به پروتکل های بهداشتی و ابتلا به بیماری کووید آگاه هستند، ولی مسائل معیشتی این موضوع را تحت شعاع قرار داده و از اولویت خارج کرده است.
وی تصریح کرد: با وجود اینکه توصیه ها و سفارش های رهبر معظم انقلاب را در بحران کرونا داریم، ولی بخشی از نهادها به این بیانات و دستورات راهگشا توجه لازم را ندارند، این تعارض است که سردرگمی برای مردم به وجود می آورد و رعایت پروتکل های بهداشتی را با مشکل مواجه می کند.
این جامعه شناس در ادامه، حوزه باورهای مردم نسبت به زیست اجتماعی را در رعایت پروتکل های بهداشتی موثر برشمرد و توضیح داد: نوع زندگی مردم به شکل سنتی یا مدرن در جامعه اهمیت دارد، این درحالی است که هنوز برخی اعضای جامعه ما با ساختارهای سنتی زندگی می کنند. در جامعه سنتی، اعضای جامعه نگاه تقدیرگرایانه دارند و معتقدند سرنوشت ما از قبل مشخص شده و آنچه که خواست خدا باشد همان اتفاق خواهد افتد و... در نتیجه حساسیت لازم را برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس ندارند.
پدریان با یادآوری اینکه شاید یکی از دلایل بی توجهی مردم به پروتکل های بهداشتی و اهمیت پیشگیری این است که هنوز در دایره روابط نزدیکشان موردی از ابتلا به بیماری را ندیده اند، گفت: این افراد زمانی که در دایره روابط نزدیک شان با موردی از ابتلا به بیماری و یا مرگ و میر روبرو شوند دست از این باور بر می دارند.
مناسکی که تعیین کننده کنش ها و رفتارهای اجتماعی ما هستند
به گفته این استاد جامعه شناسی، علت دیگر بی توجهی به پروتکل های بهداشتی به حوزه مناسک و آداب و رسوم جامعه برمی گردد و توضیح داد: جامعه ما مناسک گراست و اهمیت مناسک برای ما پررنگ تر از اعتقادات ما در زیست اجتماعی است، در حقیقت این مناسک هستند که تعیین کننده کنش ها و رفتارهای اجتماعی ما هستند؛ تا جایی که برای مثال برگزاری مناسک عروسی، عزاداری و ... برای ما اولویت و اهمیت بیشتری نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی دارد.
وی خاطرنشان کرد: در جامعه ما به این دلیل که مناسک به شدت با حوزه باورها گره خورده و ارتباط تنگاتنگی دارد، هر نوع دوری از مناسک به عنوان گناه یا عقوبت درنظر گرفته می شود، در نتیجه برگزاری مناسک اولویت پیدا می کند، نتیجه آن هم تجمع افراد به عنوان یکی از عوامل اصلی استمرار چرخه انتقال ویروس در جامعه است.
این پژوهشگر اجتماعی گریزی نیز به اطلاع رسانی در جامعه زد و یکی از دلایل دیگر عدم رعایت پروتکل های بهداشتی را ضعف آموزش صحیح و اصولی مردم دانست و توضیح داد: در جامعه ما عوامل تاثیرگذار مثل مدرسه، خانواده و رسانه جمعی کارایی زیادی در بالابردن آگاهی مردم دارند، درحالی که اطلاع رسانی این نهادها به درستی انجام نشده و زمانی هم که آموزش داده شده، به خاطر پایین بودن میزان اعتماد مردم نسبت به رسانه جمعی، مخاطب زیادی نداشته است.
استفاده از تجربه کشورهای دیگر در بحران کرونا
پدریان در ادامه بر لزوم استفاده از تجربه کشورهای دیگر در این دوران تاکید کرد و گفت: در جامعه ما بلافاصله بعد از این که فرد مبتلا به بیماری کووید ۱۹ می شود باید به پزشک مراجعه کند، درحالی که در برخی کشورها به جای اینکه درمان را به مراکز درمانی مثل بیمارستان ها ارجاع بدهند به خانه ها منتقل کرده اند. در این شرایط به مردم نحوه مراقبت، تغذیه و نگهداری از بیمار آموزش داده شده و به تبع میزان حساسیت آنها بالا رفته است، درحالی که وقتی فرد وارد بیمارستان می شود، میزان حساسیت اعضای خانواده و اطرافیان هم نسبت به بیماری کم می شود.
وی یکی از مسائل مطرح در جامعه شناسی پزشکی را نحوه تعامل با بیمار عنوان و تصریح کرد: ما می توانیم بیمار را به بیمارستان منتقل کنیم، اما اگر بیمار در منزل خودش قرنطینه شود از گسترش بیماری در جامعه و تحمیل هزینه های زیاد مادی و معنوی به بیمار جلوگیری می شود.
بحران کرونا یک پدیده چندوجهی است
پدریان با اعتقاد براینکه بحران کرونا الزاما یک مقوله پزشکی نیست و یک پدیده چندوجهی است، گفت: در واقع هم ساختار بیولوژیک و هم ساختار اقتصادی اجتماعی بر آن تاثیر دارد.
استاد جامعه شناسی دانشگاه اصفهان با اشاره به آمار بالای مرگ و میر بر اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در کشور ما، به ایسنا گفت: شوک هایی که به جامعه ما وارد می شود از لحاظ جامعه شناسی پزشکی از مقاومت افراد جامعه کم می کند، چراکه علاوه بر دارو و درمان، حوزه های خود ساخته و خود درمانگر بدن نیز در مقابله با بیماری ها نقش تعیین کننده ای دارد، این درحالی است که شوک های وارد شده به جامعه، این سیستم خود اصلاح گر را مختل می کند و زمانی که این سیستم مختل شد، بدن توان خود را برای مقابله با بیماری از دست می دهد.
وی مسائل اقتصادی، افزایش قیمت ها، بالا رفتن قیمت ارز و طلا و کمبود کالاهای اساسی را از جمله شوک هایی برشمرد که به جامعه وارد می شود و گفت: امثال این شوک ها سیستم ذهنی و ایمنی افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد.
این جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی آخرین عامل موثر در عدم پایبندی به پروتکل های بهداشتی را ناامیدی عنوان و تصریح کرد: امید عبارت است از انتظار به تحقق رسیدن تلاش ها و کوشش های دیروز و امروز من در آینده. حال اگر این تلاش های فرد نتیجه معکوس بدهد، او دچار ناامیدی می شود.
پدریان در ادامه صحبت هایش در مورد راهکارهای موثر برای پایبندی بیشتر اعضای جامعه به پروتکل های بهداشتی گفت: در گام نخست باید رویه ای واحد در زمینه مقابله با کرونا در پیش گرفته شود و در کنار آن دست از انکار برداشته و واقعیت ها برای مردم بیان شود.
استاد جامعه شناسی دانشگاه اصفهان با تاکید براینکه مدیریت بحران کرونا باید کارآمد باشد، گفت: رسانه های جمعی نیز باید شیوه های علمی مبارزه با این ویروس و پیشگیری از ابتلا به بیماری را به مردم آموزش دهند و در نهایت سیستم درمان به منزل بیماران منتقل شود و تنها بیمارانی به مراکز درمانی بروند که امکان درمان آنها در منزل وجود ندارد تا بار اضافی از دوش سیستم درمان برداشته شده و زنجیره انتقال ویروس در جامعه کمتر شود.
انتهای پیام
