به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، سید عزتالله ضرغامی که از سوی آیتالله سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری به عنوان وزیر پیشنهادی میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به قوه مقننه معرفی شده بود، عصر امروز چهارشنبه (سوم شهریورماه) با ۲۶۲ رای موافق و ۱۳ رای مخالف و ۶ رای ممتنع، به عنوان دومین وزیر این وزارتخانه انتخاب شد.
سید عزتالله ضرغامی، متولد سال ۱۳۳۸ تهران، دانشآموخته مهندسی عمران از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، کارشناس ارشد مدیریت صنعتی است و در حال حاضر دانشجوی دکترای ارتباطات است.
او با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی دو دوره پنجساله (۱۳۹۳-۱۳۸۳) ریاست سازمان صدا و سیما و در احکام جداگانه دیگری از سوی رهبر معظم انقلاب، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین عضو شورای عالی فضای مجازی بوده است.
در دوران مدیریت ضرغامی در صداوسیما شبکههای سراسری مانند نسیم، پویا، نمایش، آی فیلم فارسی و عربی، ورزش، تماشا، سلامت، قرآن، آموزش، مستند و شبکههای تخصصی دیگری راهاندازی شد.
تبدیل همه شبکههای آنالوگ به دیجیتال و راهاندازی برخی شبکههای باکیفیت اچ.دی/ HD طوری که مردم بدون استفاده از آنتنهای قدیمی قادر به دریافت شبکهها شدند، از دستاوردهای دوران کاری او بود.
ضرغامی همچنین معاون امور مجلس و استانهای صدا و سیما (۱۳۸۳-۱۳۷۹)، معاون امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۷۶-۱۳۷۴)، معاون امور مجلس و استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۷۲-۱۳۷۱) و معاون امور مجلس وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (۱۳۷۹-۱۳۷۶)، رئیس کارخانجات صنعتی شهید حسن باقری، معاون فرهنگی و عضو شورای مرکزی جهاد دانشگاهی دانشگاه امیر کبیر را در سوابق و کارنامه مدیریتی و اجرایی خود دارد.
او اکنون به عنوان دومین وزیر سکاندار وزارتخانهای است که گردشگری به عنوان یکی از حوزههای مهم آن در ۱۸ ماه گذشته و شیوع کرونا با خسارتی حدود ۳۰ هزار میلیارد تومانی مواجه است، بسیاری از فعالان این صنعت از مدیران دفاتر خدمات تا راهنمایان گردشگری یا خانهنشین شده یا تغییر شغل دادهاند؛ کارگاههای هنرهای سنتی و فروشگاههای صنایعدستی تعطیل و بسیاری از صاحبان مشاغل کاملا بیکار شدهاند.
تاریخچه روند تاسیس وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی
برای اولین بار از سال ۱۳۱۴ ادارهای در وزارت داخله (وزارت کشور) به نام اداره سیاحان خارجی و تبلیغات تأسیس شد که فعالیت آن محدود به چاپ نشریات و کتابچههای راهنمای گردشگری ایران بود و بعد از شهریور ۱۳۲۰، اداره مذکور جای خود را به شورای عالی جهانگردی داد که زیرنظر وزارت کشور بود و در نهایت در سال ۱۳۴۲ هیأت وزیران تأسیس سازمان جلب سیاحان را تصویب و این سازمان رسماً کار خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۳ با الحاق سازمان جلب سیاحان در وزارت اطلاعات این وزارتخانه به عنوان وزارت اطلاعات و جهانگردی تغییر نام یافت.
معاون امور سیاحتی و زیارتی وزارت ارشاد اسلامی
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ وزارت ارشاد اسلامی از ادغام وزارتخانههای اطلاعات و جهانگردی و فرهنگ و هنر تشکیل شد و تمامی وظایف مربوط به امور سیاحتی، زیارتی، ایرانگردی و جهانگردی در قالب معاونت امور سیاحتی و زیارتی در این وزارتخانه سازماندهی شد؛ سپس به موجب مصوبه شورای عالی اداری، تمامی وظایف و مأموریتهای معاونت امور سیاحتی و زیارتی در وزارت ارشاد به سازمان ایرانگردی و جهانگردی منتقل شد تا در قالب سازمان به فعالیت خود ادامه دهد.
سازمان میراث فرهنگی در وزارت فرهنگ و آموزش عالی
در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۶۴ به موجب قانون، سازمان میراث فرهنگی شکل گرفت. براساس این قانون، به وزارت فرهنگ و آموزش عالی اجازه داده شد تا از ادغام ۱۱ واحد پراکنده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سازمان میراث فرهنگی را به صورت سازمانی وابسته به خود تشکیل دهد. این قانون در روز پنجشنبه دهم بهمن ماه ۱۳۶۴ در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۶۴ به تایید شورای نگهبان رسید. و این سازمان میراث بر اساس قانون، به وزارت فرهنگ و آموزش عالی سپرده شد.
در سال ۱۳۷۲ شورای عالی اداری طی جلسه ۱۸ فروردین ۱۳۷۲ به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و به منظور هماهنگی و افزایش کارآیی و اثربخشی سازمان میراثفرهنگی کشور و تمرکز در مدیریت دستگاههای فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی کشور از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منفک و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملحق شد؛ براساس بند ۳ مصوبه مزبور، تمامی اختیارات و مسئولیت های وزیر و وزارت فرهنگ و آموزش عالی در رابطه با موضوع وظایف اجرایی سازمان میراث فرهنگی به وزیر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقال پیدا می کند.
تشکیل سازمان «میراث فرهنگی و گردشگری» زیر نظر ریاست جمهوری
در جلسه علنی ۲۳ دی ماه سال ۸۲ مجلس شورای اسلامی، سازمانهای میراثفرهنگی کشور و ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا و از ادغام آنها سازمان میراثفرهنگی و گردشگری با تمامی اختیارات زیر نظر رییسجمهوری فعالیت خود را آغاز میکند، اما ضلع دیگری به نام سازمان صنایع دستی ایران بود که سه سال بعد به این مجموعه اضافه شد.
سازمان صنایع دستی ایران
در اواخر قرن ۱۹ چند روحانی و تاجر مانند مجدالاسلام کرمانی، سیدجمالالدین واعظ اصفهانی، میرزا نصرالله ملکالمتکلمین و حاج محمد حسین کازرونی انجمنی برای پیشرفت مصرف تولیدات بومی در اصفهان با عنوان انجمن مصرف تولیدات بومی در اصفهان افتتاح کردند. میرزا تقیخان امیرکبیر نیز تعدادی کارگاه محلی برای تولید لباس نظامی، پارچه، سرامیک ، ظروف بلور، درشکه و لوازم مختلف خانگی احداث کرد. با این حال تا پیش از انقلاب مشروطیت هیچ قانونی درباره صنایعدستی تدوین نشد.
در سال ۱۳۲۸ هجری قمری، مجلس شورا قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه را تصویب کرد و بعد از انقلاب مشروطیت نام وزارت معارف به وزرات معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه تغییر کرد. اما پس از آن دوباره همه چیز به دست فراموشی سپرده شد؛ اما در سال ۱۳۴۷ شمسی با تصویب هیات وزیران، مرکز صنایعدستی وابسته به وزارت اقتصاد وظیفه ساماندهی و هماهنگ کردن وضعیت صنایعدستی کشور را به عهده گرفت.
در سال ۱۳۵۴ مرکز مذکور به دو بخش سازمان صنایعدستی و شرکت سهامی فروشگاههای صنایعدستی تقسیم و تحت نظر وزارت صنایع و معادن به فعالیت خود ادامه داد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۰ مجدداً این دو بخش در یکدیگر ادغام و طبق اساسنامه جدید به صورت یک شرکت دولتی زیرنظر وزارت صنایع با عنوان سازمان صنایعدستی ایران قرار گرفت.
در دوران سازندگی در سال ۱۳۶۹ سازمان صنایعدستی فعالیتهای خود را در قالب ۱۰ شرکت منطقهای در سراسر کشور ساماندهی کرد و امور بازرگانی سازمان نیز به شرکتهای مذکور محول شد اما در سال ۱۳۷۶،حدود ۹ شرکت منطقهای منحل شد و یک شرکت به نام شرکت بازرگانی صنایعدستی تمامی فعالیتهای بازرگانی و سازمان را برعهده گرفت و در نهایت در سال ۱۳۸۳ قانون تأسیس سازمان صنایعدستی ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
تشکیل سازمان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی
با تصویب شورای عالی اداری در یکصد وسی امین جلسه مورخ ۱۶/۱/۸۵ به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی کشور و ایجاد هماهنگی با سیاست های توسعه صنعت گردشگری، سازمان صنایع دستی ایران با تمام وظایف، اختیارات، مسوولیت های قانونی، دارایی ها، تعهدات، اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی از وزارت صنایع و معادن منتزع و در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادغام و به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» تغییر نام یافت و پس از دگرگونیهای فراوان در سال ۱۳۸۵، صنایعدستی به عنوان یکی از معاونتهای این سازمان فعالیت خود را آغاز کرد.
تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی
در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۸ شورای نگهبان با لایحه تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مصوب مجلس شورای اسلامی ( ۲۴ تیرماه ۱۳۹۸ ) موافقت کرد. پیش از این شورا دو بار به دلایلی با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی مخالفت کرده بود. نمایندگان مجلس شورای اسلامی لایحه تشکیل این وزارتخانه را اصلاح و برای شورای نگهبان ارسال کرده و با موافقت شورای نگهبان روند اجرایی تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آغاز شد.
در همین چارچوب حجتالاسلاموالمسلیمن حسن روحانی رییس جمهوری پیشین، علیاصغر مونسان آخرین رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری را به در ۱۵ مرداد ۹۸ به عنوان سرپرست وزارتخانه جدید و پس از آن به گزینه پیشنهادی دولت دوازدهم برای مسئولیت در این وزارتخانه معرفی کرد؛ او در ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ با ۱۶۳ رای موافق،۸۷ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از ۲۵۵ رای از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان اولین وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کار خود را آغاز کرد.
رئیسان پیشین «میراثفرهنگی»، «گردشگری» و «صنایعدستی» قبل از ادغام
مهدی حجت (۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰)، اکبر زرگر( ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳)، سراجالدین کازرونی( ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶)، سیدمحمد بهشتی (۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳)، سیدحسین مرعشی (۱۳۸۳تا ۱۳۸۴)، اسفندیار رحیممشایی (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸)، حمیدرضا بقایی ( ۱۳۸۸ تا۱۳۹۰)، روحالله احمدزاده کرمانی (۱۳۹۰ )، میرحسن موسوی (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱)، محمدشریف ملکزاده (۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲)، محمدعلی نجفی (شهریور تا دی ۱۳۹۲)، مسعود سلطانیفر (دی ماه ۱۳۹۲ تا آبان ماه ۱۳۹۵)، زهرا احمدیپور (آبان ماه ۱۳۹۵ تا شهریور ۱۳۹۶) و علیاصغر مونسان از شهریور ۹۶ تا ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ به ترتیب بعد از انقلاب ۱۴رییس ادوار مختلف تفکیک یا ادغام سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بودهاند.
همچنین تا پیش از تشکیل سازمان میراثفرهنگی،صنایعدستی و گردشگری (از ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۵)، حمیدرضا مرتضایی(دو دوره)، مهرداد وقوفی، حسین آروری، عبدالحمید خلیلی رحمانی، دانش منفرد، یدالله طاهرنژاد، عبدالحمید حاجیپور، علی یزدانی، حسین رضاخواه به عنوان رییس سازمان صنایع دستی ایران بودند.