به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، طی هفته های اخیر قیمت برنج برای دومین بار از ابتدای سال دستخوش تغییر و تحولاتی قرار گرفت که هر یک از مسئولان دلایل خاص خود را برای این گرانی ها مطرح کردند، اما نکته مهم این است که در این شرایط بسیاری از اقشار پایین جامعه توان خرید برنج با نرخ هر کیلو ۵۰ هزار تومان و بعضا بالاتر را ندارند.
بررسی ها از سطح بازار نشان می دهد که قیمت هر کیلو برنج ایرانی با ۴۲ هزار تا ۵۰ هزار تومان و برنج خارجی ۲۳ هزار تا ۲۸ هزار تومان است که نسبت به ابتدای سال تغییر محسوسی داشته است . بسیاری از مغازه داران عواملی همچون خشکسالی، کاهش واردات و هزینه های بالای تولید را علت این گرانی می دانند که با توجه به آغاز فصل برداشت و عرضه برنج سال گذشته مانده در انبارها، مسائلی همچون خشکسالی و گرانی هزینه های تولید بهانه ای بیش نیست و دستگاه های مسئول با اعمال نظارت دقیق بر سطح بازار باید از گران فروشی جلوگیری کنند.
آمارها نشان می دهد که سالیانه ۳ میلیون تن برنج در کشور مورد استفاده قرار می گیرد که سال گذشته ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن از این میزان در داخل تولید شد . امسال به سبب شرایط خشکسالی و کم بارشی پیش بینی می شود که تولید به ۲ میلیون تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برسد که بنابر واردات در ماه های اخیر، کسری چندانی در تامین نیاز کشور وجود ندارد که بخواهد بر التهاب بازار اثر بگذارد، اما متاسفانه موضوع گرانی برنج از هفته های گذشته آغاز شده است، هر چند مسئولان انتقاداتی نسبت به اختلاف قیمت کنونی برنج در استان های شمالی با بازار تهران دارند و قیمت های فعلی در بازار را کاذب می دانند.
بنابر اذعان دبیر انجمن واردکنندگان برنج ، واردات برنج نسبت به سال های قبل ۶۰ تا ۸۰ درصد کاهش یافته است که این موضوع خود می تواند یکی از علل گرانی در بازار باشد، هر چند برخی فعالان و دست اندرکاران بازار اذعان می کنند که برنج خارجی به حدی در انبارها موجود است که در ماه های گذشته همراه با روغن عرضه می شده است.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین علل گرانی برنج در بازار، میزان واردات و تاثیر خشکسالی بر تولید و قیمت با خبر شویم:
علی اکبریان عضو هیئت مدیره انجمن برنج کشور در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی باشگاه خبرنگاران جوان، در واکنش به قیمت بالای برنج در تهران اظهار کرد: با توجه به حباب قیمت برنج در بازار، سازمان تعزیرات با اعمال نظارت باید جلوی افزایش قیمت را بگیرد چرا که قیمت برنج در مازندران تفاوت محسوسی با تهران دارد.
وی قیمت کنونی هر کیلو برنج ندا در استان های شمالی را ۲۶ هزار تا ۲۷ هزار تومان، شیرودی را ۲۸ هزار تومان، فجر را ۲۹ تا ۳۰ هزار تومان و طارم را ۳۵ هزار تومان اعلام کرد و افزود: حباب کاذب قیمت برنج در بازار تهران تاثیر پذیر از دیگر مولفه های اقتصادی است که این موضوع هیچ ارتباطی به تولیدکننده ندارد.
اکبریان ادامه داد: با حذف یارانه سم و کود، هزینه برداشت برنج به ۴۰ هزار تومان رسیده است، اما با همه این تفاسیر اختلاف قیمت بسیار چشمگیر است که دستگاه های نظارتی باید موضوع را بررسی کنند.
این مقام مسئول جو روانی بازار را یکی از عوامل گرانی برنج در بازار برشمرد و گفت: با افزایش قیمت برنج، مصرف غلات در سفره خانوار کاهش می یابد، درحالیکه با وجود وضعیت مناسب واردات و تولید، گرانی های اخیر توجیهی ندارد.
وی در واکنش به کمبود واردات برنج بیان کرد: آمارها نشان می دهد که روزانه ۲ هزار و ۵۰۰ تن برنج از بنادر ترخیص می شود که این امر نشان می دهد که برنج خارجی در بازار وجود دارد.
عضو هئیت مدیره انجمن برنج درباره آخرین وضعیت تولید برنج گفت: امسال کشت برنج در مازندران به موقع انجام شد و تنها بواسطه خشکسالی، کشت در استان گلستان ۱۵ تا ۲۰ درصد کمتر بود که این موضوع در ابتدای فصل برداشت نمی تواند تاثیر بگذارد و به عبارت دیگر اثر خود را در ۴ سال آینده نشان می دهد.
وی هزینه برداشت هر کیلو برنج را ۴۰ تا ۴۲ هزار تومان اعلام کرد و افزود: با آزادسازی قیمت سموم، کود، نشا و کمباین، هزینه تولید افزایش یافته است که این امر می تواند یکی دیگر از دلایل گرانی برنج در بازار باشد.
اکبریان با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه برنج نداریم، بیان کرد: امسال تولید برنج کمتر از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن نخواهد بود، ضمن آنکه در شرایط کنونی، برنج در کارخانجات مازندران دپو شده و خریداری وجود ندارد.
این مقام مسئول ادامه داد: با توجه به نرخ بالای برنج در بازار تهران، انجمن هم معترض است، اما این گرانی ارتباطی به کشاورز ندارد و حمایت دولتمردان را رفع این بحران می طلبد.
قاسمعلی حسنی دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی باشگاه خبرنگاران جوان، از افزایش قیمت برنج در بازار خبر داد و گفت: از ابتدای سال تاکنون قیمت هر کیلو برنج ایرانی با رشد ۳۸ درصدی از ۳۱ هزار به ۴۳ هزار تومان رسیده است.
وی افزود: با توجه به پایان فصل سال گذشته و آغاز برداشت برنج در فصل جدید باید منتظر ماند و دید که تولید در چه وضعیتی قرار می گیرد.
حسنی افزایش هزینه های کارگری و نهاده های تولید همچون سم و کود را از علل گرانی برنج برشمرد و گفت: هم اکنون کمبودی در عرضه برنج ایرانی و خارجی وجود ندارد، به هر میزانی که مغازه داران برنج بخواهند، در اختیارشان قرار دهیم.
دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی قیمت هر کیلو برنج خارجی را ۱۹ هزار و ۵۰۰ تا ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد.
وی درباره آینده بازار برنج بیان کرد: بنابر به بخشنامه سال های اخیر مبنی بر ممنوعیت واردات از ۵/۱ تا ۱۰/۱ به دلیل حمایت تولید داخل، واردات این محصول ممنوع است که در این مدت امکان سوء استفاده وجود دارد، اما تا ۲ ماه پیش به دلیل نبود تقاضا، برنج خارجی با روغن عرضه می شد.
حسنی نرخ هر کیلو برنج خارجی تحویل بندرعباس را ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: خیلی از واردکنندگان با ضرر کالای خود را فروختند به طوریکه سودی عایدشان نشد و در شرایط فعلی هم به دلیل آنکه کالا چند ماه ناشی از نبود تقاضا در انبارها بود، سودش کم شده است.
دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی ادامه داد: برنج به عنوان یکی از محصولات استراتژیک و نیاز روزانه مردم است که دولت نمی گذارد کمبودی در این بخش ایجاد شود و انتظار می رود بحث انتقال ارز برداشته شود تا نیازمند دستورالعمل های بانک‌مرکزی نباشیم.
محمد جواد خاکزاد مشاور نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه افت تولید برنج محسوس نیست، اظهار کرد: با توجه به بارش‌های مناسب در سال گذشته، انبارهای کارخانه شالیکوبی و کشاورزان خالی نیست که با این وجود نگرانی از حیث تامین نیاز کشور نداریم.
به گفته وی، علی رغم شرایط خشکسالی افت تولید برنج در حدی نیست که بتواند بر بازار و قیمت اثر بگذارد.
خاکزاد مشکلات سیستم توزیع را علت اصلی افزایش قیمت برنج در بازار برشمرد و گفت: برآوردها حاکی از آن است که امسال ۲ میلیون و ۲۰۰ تا ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج در کشور تولید می‌شود که با احتساب مصرف سالیانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن کسری نیاز داخل باید از طریق واردات تامین شود.
این مقام مسئول ادامه داد: در یک ماهه نخست برداشت، دلال و واسطه پس از خرید محصول اقدام به ذخیره سازی، احتکار در انبارها و سپس عرضه با قیمت‌های بالا در بازار می‌کنند که این چالش در دیگر بخش‌های کشاورزی هم وجود دارد.
خاکزاد در پایان با اشاره به اینکه ۱۲۰۰ واحد شالیکوبی در مازندران تعیین کننده قیمت برنج در استان‌های شمالی هستند، تصریح کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو برنج در استان‌های شمالی ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان است که با احتساب هزینه حمل و سود خرده فروش حداکثر ۳۲ هزار تومان باید عرضه شود.
بر این اساس برنج یکی از اصلی ترین اقلام سبد خانوار محسوب می شود که افزایش قیمت آن فشار مالی زیادی بر اقشار کم درآمد جامعه وارد می سازد. در خصوص گرانی این محصول دلایلی همچون ممنوعیت واردات ۵ ماهه، دپوی کالا در گمرکات و کاهش تولید ناشی از خشکسالی عنوان می شود. در شرایط فعلی اولویت مسئولان جدید حوزه کشاورزی و تنظیم بازار باید تامین کالاهای اساسی و رفع موانع موجود باشد تا مردم حداقل در تامین اقلام اصلی مورد نیاز خود مشکلی نداشته باشند.
