به گزارش ایرنا، مواضع رسانههای مختلف منطقه اعم از عربی و غیر عربی نسبت به اجلاس بغداد به دلیل عدم ذکر قضیه فلسطین به عنوان قضیه اول جهان اسلام و همچنین نپرداختن به مسائل مهم منطقهای از جمله پایان بحران جنگ یمن به عنوان یکی از راههای ثبات و تفاهم منطقه و سایه سنگین غیبت سوریه بر اجلاس، باعث شد که رسانه های فلسطینی منتقد و رسانههای سوری و یمنی نسبت به آن بیتوجه باشند و از پوشش اخبار آن خودداری کنند.
رسانههای محور مقاومت در منطقه و داخل عراق طبیعتا بیش از هر چیز سخنان «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را مورد توجه قرار دادند؛ آنجایی که انگشت بر روی درد اصلی و زخم ناسور منطقه گذاشت و عامل همه مشکلات منطقه را وجود نیروهای بیگانه و در راس آن آمریکا دانست.
برخی از رسانهها نیز بیش از اینکه اخبار اجلاس برایشان مهم باشد، بیشتر اظهارات مقامات کشورهای خود را در اجلاس بغداد پوشش دادند که در این خصوص میتوان به رسانههای ترکیه و پارهای رسانههای عربستان سعودی چون خبرگزاری رسمی این کشور (واس) اشاره کرد.
در عین حال، پوشش رسانههای کشورهای شرکت کننده در اجلاس به ویژه شیخ نشینهای حوزه خلیج فارس که برخوردار از رسانههای بزرگ هستند، توانست بیش از رسانههای منتقد و سکوت کننده، برجستهتر به نظر برسد.
رسانههای کشورهای شرکت کننده همچون «الجزیره» (قطر)، «العربیه»، «العربیه الحدث» و روزنامه «عکاظ» (سعودی)، «الیوم السابع» و «الاهرام» (مصر)، «الرای» (اردن)، «فرانسه ۲۴» (فرانسه) به علاوه رسانههای داخلی عراق همگی اهتمام گستردهای به این اجلاس نشان دادهاند.
برخی از رسانههای اروپایی چون «دویچه وله» آلمان و «اسپوتنیک» روسیه نیز به این اجلاس و پوشش خبری آن اهتمام ویژه نشان دادند.
رسانههای آمریکایی مانند «سی ان ان عربی» یا «الحره» بیش از اینکه به موضوع اصلی اجلاس اهتمام دهند به حاشیههای آن پرداختند.
تلویزیون الجزیره قطر که روز شنبه حضور برجسته ای در کنار دیگر رسانه های شیخ نشین خلیج فارس در مرکز رسانه ای ویژه در بغداد داشت، گزارش ها و مصاحبه های متنوعی با صاحب نظران مختلف عراقی انجام داد.
این شبکه تلویزیونی همچنین در برنامه ویژه «ماوراء خبر» تحت عنوان «آیا عراق تبدیل به پایگاهی برای آرامش برای همسایگان و منطقه شده است؟» با تعدادی از صاحب نظران عربی و عراقی در این خصوص صحبت کرده است.
این رسانه عربی خاطر نشان کرد، میهمانان این برنامه اتفاق نظر دارند که برگزاری اجلاس بغداد برای تفاهمها در منطقه قبل از خروج آمریکا از منطقه ضروری است.
دو رسانه سعودی و اماراتی العربیه و و «اسکای نیوز» نیز به حمایت رییس جمهوری آمریکا از اجلاس بغداد توجه کردند و نوشتند که بایدن از اجلاس حمایت کرده است.
العربیه به نقل از «جو بایدن» نوشته است که اجلاس بغداد در کاهش تنش بین کشورهای منطقه مهم است و اسکای نیوز هم آورده است که کاخ سفید از میزبانی بغداد در اجلاس، ابراز رضایت کرد.
اسکای نیوز در ادامه آورده است که در بیانیه پایانی اجلاس شرکت کنندگان بر ضرورت حمایت از عراق و آرامش در منطقه تاکید کردند.
با این حال، به نظر می رسد رسانه ها و صاحب نظران مصری اهتمام فزاینده تری به اجلاس نشان داده اند.
روزنامه «عکاظ» نزدیک به حاکمیت سعودی نیز در گزارشی از بیانیه پایانی نوشته است که تمامی شرکت کنندگان به حمایت از دولت و ملت عراق و ضرورت وحدت تلاشهای منطقهای و بینالمللی برای ایجاد امنیت و ثبات در منطقه تاکید کردند.
پایگاه خبری الاهرام به نقل از «طارق نصیر» دبیرکل حزب «حماه» مصر آورده است که اجلاس بغداد بر نقش محوری مصر به عنوان حامی کشورهای عربی تاکید کرد.
این نشریه مصری همچنین به بیانیه پایانی اشاره کرده و نوشته است که در اجلاس بغداد بر ضرورت وحدت تلاش ها برای ثبات در امنیت منطقه ای تاکید شد.
«اکرم القصاص» سردبیر روزنامه الیوم السابع نیز در یادداشتی نوشته است که اجلاس بغداد، انعکاسی از موفقیت عراق برای ایجاد ثبات در منطقه بعد از سال ها تنش و کشمکش است.
وی همچنین با اشاره به سخنان رییس جمهور کشورش (مصر) افزوده است که برگزاری انتخابات پارلمانی می تواند در ثبات عراق به عنوان بستری برای توسعه و تقویت ثبات منطقهای حائز اهمیت باشد.
سردبیر روزنامه الرای اردن نیز در یادداشتی نوشته است که بعد از سال ها که منطقه به ویژه کشورهای عربی از جمله خود عراق، سوریه، فلسطین و لیبی درگیر بحران بودهاند، اجلاس بغداد، روزنه امیدی به شمار می رود به شرط اینکه به صورت درستی مورد بهره برداری قرار گیرد.
«خالد الشقران» نوشته است: اگر منافع بزرگ اقتصادی و نقاط مشترک به نحو درستی مورد بهره برداری قرار گیرند می توانند گشایشی در بن بست های سیاسی و تفاهمی بین کشورهای عربی و برخی از قدرت های منطقه ای به وجود آورد.
فرانس ۲۴ نیز با توجه به اینکه «امانوئل مکرون» رییس جمهوری فرانسه یکی از میهمانان حاضر در اجلاس بغداد بوده نوشته است که عراق از طریق این اجلاس، امیدوار است که نقش میانجیگر بحران ها را در خاورمیانه بازی کند.
این رسانه همچنین در برنامهای ویژه ای تحت عنوان «روابط عربستان سعودی و ایران» این سوال را مطرح کرده که آیا تلاشهای عراق در حل اختلافات منطقهای از جمله بین ایران و سعودیها به نتیجه خواهد رسید؟
«نجم قصاب» از صاحب نظران عراقی در این برنامه ویژه گفته است که عراق می تواند بین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی واسطه مناسب باشد و اجلاس بغداد آغازی برای نشست های دیگر و حل و فصل این اختلافات منطقه ای از طریق گفت وگو خواهد بود.
به گفته او، این اجلاس می تواند باعث نزدیکی دیدگاه بین «مصر و ترکیه» و «قطر و عربستان سعودی» و همچنین «عربستان سعودی و ایران» شود و در عین حال فواید اقتصادی برای عراق به دنبال داشته باشد.
«دویچه وله» آلمان هم در گزارشی نوشته است که اجلاس بغداد با اعلام حمایت کامل از دولت عراق به پایان رسید.
اسپوتنیک روسیه نیز با یاد کردن از اجلاس بغداد به عنوان «اجلاس اضداد» نوشته است: این اجلاس در طول ۱۸ سال گذشته از اشغال عراق توسط آمریکا بی سابقه بوده و بغداد توانست کشورهای طرف اختلاف را دور هم جمع کند.
«عبدالملک الحسینی» کارشناس سیاسی عراقی به این خبرگزاری روسی گفته است که اصل برگزاری اجلاس با حضور کشورهای عربی و همجوار عراق در نوع خود تحولی در روند سیاسی عراق به شمار می رود.
رسانه های ترکیه ای به نظر نمی رسد که چندان اهتمام گسترده ای به این اجلاس نشان داده باشند و بیشتر سخنان «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه را بازتاب داده اند.
آنچه جالب توجه است اینکه خبرگزاری «آناتولی» ترکیه، ویدئویی از سخنرانی رییس جمهوری مصر را منتشر کرد و زیر آن نوشت که «عبدالفتاح السیسی» خواهان مرحله جدیدی از همکاری منطقه ای شده است.
قرار گرفتن «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حین عکس یادگاری در صف اول در کنار روسای جمهوری مصر و فرانسه، پادشاه اردن، نخست وزیران عراق و امارات از جمله مسائل حاشیه ای بوده که توجه این رسانه های آمریکایی را معطوف خود کرده است.
سی ان ان عربی نیز علاوه بر این قضیه به موضوع دیدار عبدالفتاح السیسی رییس جمهوری مصر با «شیخ تمیم بن حمد» امیر قطر اهتمام ورزید و از آن به نخستین دیدار بین دو رهبر عربی بعد از چند سال اختلاف یاد کرد.
رسانه های محور مقاومت در منطقه همچون «المیادین» نیز به این کنفرانس اهتمام ویژه نشان دادند و فعالیت این رسانه در مرکز رسانه ای بغداد و پوشش اخبار آن کاملا واضح و آشکار بود.
این رسانه به ادای احترام وزیر امور خارجه ایران در بدو ورود به عراق به مقام شامخ سرداران شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در محل شهادتگاه آنها، برجسته کرد و همچنین دیدار بین برخی از رهبران کشورها در حاشیه اجلاس از جمله دیدار رییس جمهوری مصر با امیر قطر و همچنین امیر قطر با نخست وزیر امارات را مورد توجه قرار داد.
این رسانه در ادامه از قول «فواد حسین» وزیر امور خارجه عراق در خصوص دیدارها بین هیات های ایرانی و سعودی آورده است که این دیدارها و ملاقات ها بین دو طرف ادامه دارد.
رسانه های سوری از جمله خبرگزاری «سانا» سوریه به دلیل دعوت نکردن از دمشق برای حضور در اجلاس بغداد نسبت به آن کاملا بی توجهی نشان داده و در عین حال اظهارات حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران قبل از ترک تهران و ورود امروز او به دمشق را به طور گستردهای پوشش داده است.
رسانههای فلسطینی عموما و برخی از صاحب نظران نزدیک به محور مقاومت نیز از اینکه برای نخستین بار در یک اجلاس عربی و منطقهای، نامی از فلسطین به عنوان قضیه مرکزی جهان اسلام و منطقه برده نشد، از اصل برگزاری اجلاس بغداد و اهداف پشت پرده آن هشدار دادهاند.
این عده ابراز امیدواری کردند که عدم ذکر نام فلسطین در اجلاس بغداد یک اشتباه غیر عمد باشد زیرا برخلاف بسیاری پروندهها، قضیه فلسطین تنها قضیهای است که انتظار نمیرود (درباره ضرورت حل بحران فلسطین) بین کشورهای منطقه بر سر آن اختلاف نظر وجود داشته باشد.
در مجموع، اهتمام گستردهای که رسانههای عربی و غربی به اجلاس یکروزه بغداد نشان دادهاند در نوع خود توجه برانگیز است و بسیاری با اشاره به بیانیه پایانی اجلاس، ابراز امیدواری کردهاند که اینگونه اجلاسها دستکم بتواند روح تفاهم و گفتوگو را بر منطقه به جای اختلاف و کشمکش - به دور از دخالت و اعمال نظر خارجی - حاکم سازد.