هوش سیال با هوش متبلور که شامل استفاده از مهارت‌ها، دانش و تجربه است ، تضاد دارد. این تفاوت‌ها با وجود اندازه نسبتا کوچک مردمک چشم با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است.
مردمک‌ها، قسمت سیاه در مرکز چشم هستند. آن‌ها در پاسخ به میزان نور وارد شده باز و بسته می‌شوند.
محققان می‌گویند از دهه ۱۹۶۰ برای روانشناسان آشکار شد که اندازه مردمک چشم بیشتر از میزان ورود نور به چشم و نشان‌دهنده فرآیند‌های ذهنی داخلی است.
برای مثال، در یک کار ساده در زمینه حافظه، اندازه مردمک دقیقا تغییرات بار حافظه را ردیابی می‌کند، با هر مورد جدیدی که در حافظه نگهداری می‌شود، گشاد می‌شود و با یادآوری مجدد هر مورد منقبض می‌شود.
مردمک‌های گشاد شده وقتی مغز یک فرد با اطلاعات بیش از حد پر می‌شود، نشان می‌دهند که شخص چقدر به آنچه به او گفته می‌شود علاقه‌مند است و مشخص کننده درد یا موارد بیشتر دیگری است.
برای انجام این مطالعه اندازه مردمک اولیه ۴۰ نفر اندازه‌گیری شد، طبق این بررسی ها نیمی از آنان از نظر هوش در چارک بالا و نیمی دیگر در چارک پایینی بودند.
اندازه مردمک اولیه زمانی اندازه‌گیری شد که فرد نشسته بود و زیاد کار نمی‌کرد.
محققان گفتند: ما نشان داده‌ایم که تفاوت‌های بزرگی در اندازه پایه مردمک حتی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، بین افراد دارای توانایی شناختی بالا و پایین که در یک کار شناختی سخت کار می‌کنند، تفاوت وجود دارد و نمی‌توان آن‌ها را با تفاوت در تلاش ذهنی توضیح داد.
