به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم عصر چهارشنبه سوم شهریور از مجلس یازدهم رای اعتماد گرفتند، نخستین جلسه هیات دولت صبح روز پنجشنبه چهارم شهریور تشکیل شد و صبح روز جمعه پنجم شهریور آیت الله «سیدابراهیم رییسی» رییس جمهوری در نخستین سفر استانی خود به همراه وزرا راهی خوزستان پرچالش شد. بازدیدهای سرزده از حوزه‌های مختلف استان، نشستن پای درد و دل مردم و بررسی مستقیم مشکلات موجود، سبب شد که این سفر بازتاب‌هایی داشته و مورد استقبال قرار گیرد. اقدامی که با تایید و تحسین رهبر انقلاب اسلامی در نخستین دیدار اعضای هیات دولت همراه شد و ایشان تصریح کردند: «این حرکت بسیار خوب و مستحسنی که دیروز جناب آقای رییسی انجام دادند که رفتند خوزستان در میان مردم با مردم، از آنها شنیدند، با آنها حرف زدند، این یک جلوه‌ای از مردمی بودن است که بسیار کار خوبی است.»
وزرای کابینه هم مانند رییس جمهوری از همان روزهای ابتدای آغاز فعالیت خود میان مردم حضور یافتند و از نزدیک پیگیر مشکلات شدند. رییس جمهوری پیش از این هم با حضور سرزده در بیمارستان‌ها و داروخانه‌هایی که با کمبود دارو مواجه بودند، بی‌واسطه با بیماران و خانواده‌های آنها سخن گفت. حضور بی‌واسطه میان مردم و شنیدن رنج‌های آنان هم از تاکیدات رهبر معظم انقلاب و هم از وعده‌های رییس جمهوری زمان انتخابات بوده است و اکنون زمان عمل به آن تاکید و این وعده رسیده است. این حضور سرزده، بی‌واسطه و شنیدن مشکلات از زبان مردم و گره زدن این حضور به حل چالش‌ها در عمل، همان مسیری است که می‌تواند اعتماد و امید مردم را ترمیم کرده و شرایط کشور را بهبود بخشد. در عین حال اعضای کابینه نهایت تلاش خود را برای پرهیز از افتادن در دام تله‌های سیاسی و عوامفریبانه به کار خواهند گرفت تا تجربه‌های بی نتیجه گذشته تکرار نشود.
مزایای سخن بی‌واسطه با مردم
حضور مسئولان میان مردم و گفت و گوی مستقیم با آنها در بسیاری از کشورهای مردم سالار مرسوم است این مهم در جغرافیای ایران و با توجه به شرایط دشوار این روزها که رنج‌های تحریم و دشواری معیشت از یک سو و بحران کرونا از سوی دیگر، روان مردم را بیش از هر زمان دیگری آزار داده، اهمیت ویژه می‌یابد. این حضور حتی اگر با عصبانیت در بیان و انتقادات تند هم همراه باشد، می‌تواند بار روانی بسیاری از روی دوش مردم بردارد. بُعد دیگر حضور مسئولان در میان مردم بازتاب سیاسی آن هم در داخل و هم خارج از مرزهاست و زمانی اهمیت ویژه می‌یابد که نظرسنجی‌ها و نتایج انتخابات دو سال گذشته از کاهش سطح اعتماد سیاسی مردم به دولت‌ها حکایت می‌کنند. موضوعی که رهبر معظم انقلاب هم در نخستین دیدار خود با اعضای هیات دولت سیزدهم به آن اشاره و راهکارهایی برای ترمیم آن ارائه کردند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در دیدار با اعضای هیات دولت راه ترمیم اعتماد آسیب دیده را «یکی شدن حرف و عمل مسئولان» دانستند و تصریح کردند: «باید در صحبت‌ها بسیار مراقب بود و اگر وعده‌ای داده شد، حتماً به آن عمل شود زیرا دادن وعده و عمل نکردن به آن موجب سلب اعتماد مردم خواهد شد.» یکی از مهمترین این راهکارها تلاش اعضای دولت برای مردمی بودن و یکی از مهمترین جلوه های این مردمی بودن حضور بی‌واسطه میان مردم است. این حضور در عرصه بین‌الملل هم نشان خواهد داد که برخلاف تمام سیاه نمایی‌ها و یاس آفرینی های پمپاژ شده از سوی رسانه‌های خارجی، اعتماد میان مردم و دولت قابل بازیابی است و مسئولان در برج عاج خود نمانده و از شرایط مردم به صورت مستقیم باخبر هستند.
این حضور و گفت و گوی مستقیم با مردم شاید در کوتاه مدت منجر به نتیجه قابل انتظار نشود اما با لمس مستقیم مشکل و رنج مردم مسیرهای رفع و بهبود آن به اولویت نخست مسئولان تبدیل خواهد شد، کما اینکه دستورات رییس جمهوری در سفر اخیر به استان خوزستان مشکلات متعدد این استان به ویژه در حوزه آب و فاضلاب مشخص و در اولویت وزارتخانه های مختلف قرار داد.
همانگونه که اشاره شد وزرای دولت هم از همان روزهای نخست کاری تلاش کردند ارتباطی بی‌واسطه را با مردم تجربه کنند. به نظر می‌رسد عمده دیدگاه میان کابینه دولت سیزدهم، این سخنان؛ «احمد وحیدی» وزیر کشور باشد که تصریح کرده است: «خیلی مهم است که مردم احساس کنند مسئولان با همه توان در خدمت آنها هستند و لازمه این احساس، ارتباط نزدیک مسئولان با مردم است، چون اعتماد از مسیر ارتباط می‌گذرد و نوع ارتباط هم باید صمیمی، اعتماد برانگیز و موثر باشد.» «روح الله متفکر آزاد» عضو هیات رییسه مجلس هم نظری مشابه وزیر کشور درباره سفرهای استانی و دیدارهای دولت سیزدهم با مردم داشته و تصریح کرده است: «در صورتی که دولت مردمی مشکلات آنان را از نزدیک لمس کند و با مردم ارتباط مستمر داشته باشد، قطعاً ثمرات آن را هم در حل مشکلات مردم و هم در تقویت پیوند ناگسستنی بین نظام و مردم شاهد خواهیم بود.» این تاکیدات عضو هیات رییسه مجلس و نیز وزیر کشور، نشان دهنده اشتراک نظر میان دو قوه در رسیدگی به مشکلات مردم است که می تواند اجرای آن را با کمترین چالش و اصطکاکی همراه کند.
اقدام مستمر، راه گریز از تله عوام‌فریبی
همزمان با آغاز سفرهای استانی کابینه و حضور بی‌واسطه رییس جمهوری میان مردم، برخی منتقدان به انتقاد از این اقدام پرداختند. گرچه شرایط این روزهای کشور و نیاز مردم به درک مشکلات و چالش های آنها مهترین دلیل دولت برای گفت و گوی بی واسطه با مردم است؛ اساسی ترین نقطه تمایز میان این حضور با حضورهای مشابه در دولت های گذشته (که اساس قیاس منتقدان است) عملکرد و اقداماتی است که دولت پس از شنیدن و لمس مستقیم مشکلات از زبان مردم انجام خواهد داد.
رویکرد دولت در راستای عمل به شعار مردمی بودن زمانی می‌تواند از تله عوام‌فریبی بگریزد که توام با آغاز هرچه سریعتر اقدامات اجرایی باشد؛ مانند آنچه در موضوع واکسیناسیون اتفاق افتاد. گفت و گوی بی‌واسطه رییس جمهوری در بیمارستان ها و داروخانه ها با مردم، میزان درگیری آن ها با بیماری کشنده کرونا را ملموس‌تر از گزارش های اغلب ملاحظه‌کارانه ارسالی به دفتر رییس جمهوری نشان کرد و رسیدگی به این رنج سرعت بیشتری بخشید تا واردات واکسن شتاب گیرد. گرچه در عرف کشورداری و شرایط عادی رییس جمهوری، وزرا و مسئولان ضرورت و نیازی برای چنین گفت وگوی مستقیمی با مردم نداشته و رسانه‌های حرفه‌ای پل انتقال دغدغه‌های مردم به مسئولان هستند اما وضعیت پیچیده کنونی و بار روانی، اقتصادی و سیاسی که مردم بر دوش خود احساس می کنند، تماس بی واسطه با این چالش‌ها را ضروری می‌سازد.
تداوم این روند و پیوند آن با اقدامات سریع و تاثیرگذار می‌تواند تیغ انتقادات به دولت در این زمینه را کند کرده و زمینه همراهی دولت و مردم را فراهم کند.
