خبرگزاری مهر - گروه جامعه: ۱۵ روز تا اول مهر و آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ باقی است. وزارتخانه آموزش و پرورش همچنان با سرپرست اداره می شود و خبری از معرفی گزینه وزارت آموزش و پرورش به مجلس شورای اسلامی نیست. این روزها بیش از هر چیز همه سخن مسئولان این است که چه تمهیدات و روشی برای بازگشایی مدارس دارند تا تکلیف خانواده ها برای شروع سال تحصیلی روشن شود. یا اینهمه و بعد از گذشت یک سال و نیم تحصیلی در فضای کرونا و آموزش مجازی همه چیز همچنان مبهم است تا جاییکه کمتر مدرسه‌ای با قاطعیت روش آغاز سال تحصیلی را به خانواده ها اعلام کرده است. با اینکه به نظر می رسد شمار خانواده هایی که امسال در صورت حضوری شدن مدارس رغبت بیشتری به فرستادن فرزندانشان به مدرسه دارند اما شاید معلمان همچنان این رغبت را نداشته باشند و ترجیحشان صبر کردن تا دریافت دز دوم واکسن باشد و از سوی دیگر سویه های جدید کرونا خبر از درگیری بیشتر بچه ها به کرونا می دهد و از همه مهمتر این روزها به مدارس که سر بزنید هیچ نشانه‌ای از آب و جارو کردن مدارس و مجهز کردنشان به حداقل های وسایل بهداشتی یا چیدمان کلاس ها برای رعایت پروتکل ها نیست؛ مگر معدود مدارس غیردولتی!
آرزو مهرانگیز مادر ستاره به خبرنگار مهر می گوید: فرزند کلاس اولی است. دخترم نیمه اول ۹۴ به دنیا آمده و پدرش معتقد است بهتر است یک سال دیرتر به مدرسه بفرستیمش. نمی دانم کدام کار درست است. اسم دخترمان را مدرسه نوشته ایم و پول هم واریز کرده ایم ولی می دانم در فضای مجازی چیزی یاد نخواهد گرفت.
وی ادامه داد: باورتان نمی شود هنوز روپوش مدرسه دخترم را سفارش نداده ام و مدرسه هم چندان پیگیر این امور نیست. گروهی برای کلاس اولی ها در واتساپ تشکیل شده ولی الان ۲۰ روز ست پیامی در آن نیامده تا بدانیم روز اول مهر بالاخره فرزندمان یک ساعت هم شده رنگ مدرسه را می بیند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا از حضور فرزندش در مدرسه استقبال می کند گفت: من و پدرش واکسن زده ایم. البته می ترسم برای ابتلای دخترم به کرونا چون زمینه آلرژی دارد و این مدت تقریباً هیچ جایی نرفتیم ولی می دانم از نظر روحی آسیب پذیر شده. نیاز به دیدن همسالانش و بیرون رفتن از خانه دارد. کاش مسئولان بیشتر روی روش های بازگشایی مدارس و تمهیدات بهداشتی می اندیشیدند ولی خودم حس می کنم معلم ها کلاً انگیزه‌ای برای حضور در مدرسه نداند.
پریسا مهرآفرین مادر رکسانا هم به خبرنگار مهر می گوید: من واقعاً از اینهمه بدون فرزندم در خانه کلافه ام. سال قبل دخترم کلاس اولی بود و الان به سختی می تواند بخواند و بنویسد با اینکه همه کلاس ها حاضر بود و من و پدرش هم کمکش کردیم ولی انگار انگیزه لازم را برای یاد گرفتن نداشت. من یک پسر ۴ ساله هم دارم و واقعاً از مدیریت این دو بچه در خانه به صورت شبانه روزی خسته ام.
وی ادامه داد: من نگران کرونا هستم ولی واقعاً یا باید مسئولان این بیماری را کنترل کنند یا اجازه بدهند کمی به زندگی عادی برگردیم. دوستم بچه اش کلاس دهمی است و او را ۶ ماه است نزد مشاور می برد چون به شدت پرخاشگر شده و مشاور می گوید همه اش از اثرات بودن در فضای مجازی و تنهایی است. واقعاً چرا این آسیب خاموش را کسی نمی بیند. میلیون ها بچه در خانه و ارتباطات محدود دارند از بین می روند.
وی بیان کرد: اول شهریور به مدرسه دخترم سری زدم و دیدم هنوز تزئینات دهه فجر روی دیوار و سقف است. یعنی در این مدت حتی یک دستی به سر و گوش مدرسه نکشیده اند. بعد ما می خواهیم مدارس را بازگشایی کنیم و پروتکل هم داشته باشیم. هیچ ناظری اصلاً در این یک سال و نیم به هیچ مدرسه‌ای سر زده که فقط در و دیوار و صندلی ها و کلاس ها را ببیند و یک گزارشی به مسئولان بدهد. مشکل ما همیشه نبود نظارت و نداشتن یک برآورد دقیق است.
پدر امیر رضا که کلاس چهارم می رود نیز به خبرنگار مهر گفت: پسرم کلاس غیردولتی می رود. البته یک غیردولتی معمولی نه از آن لاکچری ها. گفته اند حتماً مدارس را امسال حضوری می کنند. البته سال قبل هم مدتی حضوری شد ولی بعد گفتند به ما ایراد گرفتند و اجبارمان کردند مدارس را تعطیل کنیم. ما راضی بودیم برای باز بودن مدرسه ولی قوانین آموزش و پرورش برای همه است.
وی گفت: من و مادرش هم نگران کرونا هستیم. البته دیگه همه در خانواده ما کرونا را گرفته اند و نگرانی مان کمتر است. امیر رضا هم خفیف گرفت. ولی خب این دلیل نمی شود مدارس را بدون پروتکل باز کنند. در هر صورت به نظرم امسال به هیچ وجهه دیگر نمی شود کلاس ها فقط مجازی باشد. این بچه ها رسماً دارند دیوانه می شوند و یادشان می رود تعامل با همسالانشان چگونه است یا اصلاً چطور باید سر کلاس بنشینند.
این روزها خیلی از کارشناسان از اهمیت بازگشایی مدارس می گویند. در عین حال بر بازگشایی ایمن تاکید دارند. بسیاری معتقدند دیگر نمی توان آموزش را به قبل کرونا برگداند و بخشی از آموزش های مکمل فضای مجازی هست. کارشناسان تربیتی می گویند والدین دیگر نمی توانند دوباره به همان سخت گیری های قبل از کرونا درباره استفاده فرزندانشان از گوشی های هوشمند شوند. مسئولان آموزش و پرورش اما همچنان به تقویت شبکه شاد، آموزش های تلویزیونی و روش های متنوع بازگشایی مدارس روی کاغذ بسنده می کنند و هیچ سخنی از راهکاری جدی و عزمی محکم برای بازگشایی مدارس دیده نمی شود.
حالا دیگر کمتر کسی هم از نبود ابزار هوشمند و عدم دسترسی دانش آموزان بسیاری به اینترنت می گوید چون این اقشار یا فراموش شده اند یا ترک تحصیل کرده اند؛ کرونا بیش از حد انتظار همه ما طول کشیده است.
این یک واقعیت است که در دنیا مدرسه صرفاً یک مکان فیزیکی نیست و آموزش به سمت این رفته که هر مکانی که در آن آموزش در جریان باشد را مدرسه قلمداد کند اما حقیقت این است که ما شیوه سنتی محدود کردن آموزش به یک فضای فیزیکی به اسم مدرسه را هم خوب به سرانجام نرسانده ایم و برای همین در دوران کرونا در بسط دادند حقیقی آن به محیط مجازی و خانه بیشتر وقت ها موفق نبودیم.
در دنیا آخرین جایی که عموماً به دنبال شیوه پیک های کرونا تعطیل می شد مدارس بودند اما شاید کمترین نگرانی هم درباره مدارس بود. مدارسی که بیش از ۵۰ درصد تمرکز معلمان بر رعایت و آموزش پروتکل های بهداشتی کرونا می گذشت و البته واکسیناسیون سریع و گسترده نیز مزید بر علت شد تا کمتر آنها آسیب ببینند هر چند آمار نگران کننده ترک تحصیل کنندگان به دنبال کرونا در دنیا نشان می دهد در این امر کم و زیاد بسیاری از کشورها مثل هم هستند و متاثر از کرونا.
مطالعات جهانی و تجارب نظام‌های آموزشی مختلف نشان می‌دهد که تعطیلی طولانی‌مدت مدارس آسیب‌های جسمی و روحی متعددی را برای دانش‌آموزان داشته و برای همین شنیده می شود که سیاست جدی همگان بازگشایی مدارس است. در کشورمان گرچه معلمان عموماً دز اول واکسن را دریافت کرده اند اما به نظر می رسد حداقل تا آبان ماه خبری از اجبار برای حضوری بودن نباشد تا با واکسینه شدن بیشتر جمعیت بتوان با خیالی راحت تر بچه ها را به مدرسه فرستاد اما سوال اصلی شاید در پسا کرونا هم باقی بماند که چرا آموزش و پرورش طی یک و سال و نیم نتوانست به ایجاد یک حداکثر ظرفیت در رعایت پروتکل ها برای بازگشایی حداقلی مدارس برسد؟
علیرضا کاظمی سرپرست آموزش و پرورش گفته است که «سلامت دانش‌آموزان و معلمان از اولویت‌های اصلی وزارت آموزش و پرورش است. در نتیجه این تصمیم زمانی عملی می‌شود و به اجرا در خواهد آمد که جامعه پذیرای آن باشد. این پذیرش در زمینه‌های مختلف؛ تکمیل فرایند واکسیناسیون، آماده سازی فضای مدرسه برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی، امنیت خاطر خانواده‌ها و تأمین تجهیزات وامکانات لازم مدارس است. با وجود این برای سال تحصیلی آینده وزارت آموزش و پرورش بازگشایی آرام، تدریجی، مطمئن، ایمن و با کیفیت را با ۱۱ برنامه در دستور کار دارد که یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها تداوم آموزش مجازی در بستر شبکه آموزشی دانش‌آموز «شاد» است. بدون تردید با راه‌اندازی «شاد» که امروز بزرگترین پیام‌رسان داخلی کشور است، نظام آموزشی کشور در مسیری جدید و به‌روز گام برداشته است. البته این شبکه دارای نقص‌هایی بوده و در گذر زمان با استفاده از فرصت‌های مغتنم برای ارتقای کاربردهای آموزشی و پرورشی خود اقدام کرده است. اصل تصمیم‌گیری و رویکرد بازگشایی مدارس، ترکیبی از یادگیری حضوری در کلاس درس و آموزش برخط خواهد بود.
با توجه به اینکه در برخی از مناطق آموزشی حسب شرایط و ضرورت‌ها ۱۰۰ هزار کلاس درس کمتر از ۱۵ دانش‌آموز وجود دارد و در توجه به ترکیب جمعیتی دانش‌آموزان در ۵۰ درصد مدارس کامل‌ترین امکان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی و محیطی را دارند، لذا می‌توان با بازگشایی مدارس منطبق با فضا و پروتکل‌ها در این مناطق، دانش‌آموزان را از آموزش حضوری کامل بهره‌مند ساخت. در حالی که امکان حذف کامل خطر انتقال بیماری در مدارس وجود ندارد، شواهد مدارس بازگشایی شده در جوامع دیگر نشان می‌دهد که اقدامات ساده و کاهش دهنده مانند ماسک زدن، فاصله‌گذاری اجتماعی و تهویه در کاهش قابل توجه انتقال از دانش‌آموزان و معلمان مؤثر بوده است.»
این روزها به نظر می رسد اتفاقاً خانواده ها بیشتر از مسئولان آموزش و پرورش به پذیرش برای بازگشایی مدارس رسیده اند چون علیرغم ترس ها و نگرانی هایشان یک نگرانی جدی تری دارند و آن سلامت روانی فرزندانشان است و مهمتر از همه اینکه از ترس کرونا در عقب ماندن از همه برنامه ها آنها را خسته کرده است.
شاید باید این روزها مسئولان آموزش و پرورش به جای اطمینان دادند از ایجاد شرایطی برای رعایت پروتکل ها دقیقاً تمهیدات ایجاد این پروتکل ها را منطقه به منطقه در وسعت کشور بیان می کردند و مدرسه به مدرسه خانواده ها طوری برای بازدید از این تمهیدات می دیدند اما واقعیت میدانی می گوید همه چیز در فضای فیزیکی مدارس در این یک سال و نیم راکد مانده است و گویی همه در فضای مجازی آموزش گم شده اند.
