امسال موعد اجرای برنامه ششم توسعه به پایان می‌رسد و از سال دیگر باید برنامه هفتم اجرایی شود لذا سازمان مدیریت و برنامهریزی و وزارتخانه‌ها در تلاش هستند هرچه زودتر برنامه هفتم توسعه را تهیه کنند تا دولت آن را قبل از لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده و لایحه بودجه براساس برنامه هفتم مورد بررسی قرار گیرد. سال ۱۴۰۱ اولین سال برنامه پنج ساله هفتم است و طبیعتا بودجه ۱۴۰۱ نیز باید براساس آن تدوین، بررسی و تصویب شود. در این راستا ایمیدرو نیز برنامه‌های خود را تهیه کرده و در حال هماهنگی با سازمان مدیریت و برنامهریزی است. به سراغ مهندس سمیه خلوصی مدیر برنامهریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو رفتیم تا از جرئیات این برنامه بیشتر بدانیم.
سمیه خلوصی در این رابطه گفت: محورهای مرتبط با تدوین برنامه هفتم توسعه تا حدودی مشخص شده اند. یکی از محورهای موردنظر در برنامه توسعه هفتم سوق دادن شرکتها به سمت دیجیتالسازی و استقرار صنعت نسل چهارم و نسل پنج در شرکتهای زیرمجموعه است. فولاد مبارکه از شرکتهایی است که در این خصوص پیشرو است، برنامه ریزی کرده و قرار است بعد از ۴ سال عضو "فانوس دریایی" بشود. فولاد مبارکه پروژه های دیجیتالسازی خود را طبق برنامه و پلن تعریف شده، آغاز کرده و چادرملو نیز در حال طراحی استقرار این سیستم است.
مدیر برنامه ریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو اظهار داشت: در این میان سازمان ایمیدرو نیز ۲ اقدام در این زمینه در دست انجام دارد؛ از جمله: تعیین استانداردها و سیاست‌های مورد نیاز برای استقرار این صنعت و دیگر ارزیابی بلوغ شرکتها برای دستیابی به یک الگوی مناسب و مشخص برای سایر شرکتها. ما مشخصا درباره دیجیتالسازی در صنایع، بماده قانونی را در برنامه توسعه هفتم پیشنهاد خواهیم داد.
وی در خصوص شناسایی ذخایر معدنی نیز اضافه کرد: در این برنامه به موضوع اکتشاف توجه خاصی خواهد شد. شناسایی ذخایر معدنی کشور ابتدای زنجیره قرار دارد و رکن مهمی در ابتدای زنجیره و پاشنه آشیل تولید است. از آنجایی که اکتشاف یک اقدام بلندمدت است، لازم است برای افق ۱۵ سال آینده که ممکن است در تأمین برخی از ذخایر معدنی با مشکل مواجه شویم، برنامهریزی مناسبی انجام دهیم تا بتوانیم به ذخایر قابل‌قبول برسیم.
خلوصی افزود: انجام ژئوفیزیک هوایی توسط سازمان زمین‌شناسی با حمایت ایمیدرو جزو مواردی است که در این برنامه پیشنهاد خواهد شد و همچنین در زمینه تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی نیز ایمیدرو آماده همکاری با سازمان زمین‌شناسی می‌باشد.
مدیر برنامه ریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو با بیان اینکه افزایش عمق حفاریها جزو دیگر برنامه‌های ایمیدرو در برنامه هفتم توسعه است گفت: با این هدف که بتوانیم حداقل عمق حفاریها را برای دستیابی به ذخایر عمیق و پنهان کشور بیشتر کنیم. همچنین افزایش عمر معادن و جلوگیری از پرعیارخوری از دیگر مواردی است که در برنامه هفتم هدف‌گذاری خواهد شد. برنامه‌ای طراحی‌شده تا به سمت کاهش عیار تولید و متناسب‌سازی با عیار حد پیش‌برویم. از دیگر برنامه‌های پیشنهادی، افزایش تولید از منابع ثانویه است که درحال هدف‌گذاری است.
خلوصی در مورد تأمین مواد معدنی از خارج کشور به عنوان یکی از برنامه های مدنظر در برنامه هفتم نیز گفت: سرمایه‌گذاری‌های خوبی در معدن و صنایع معدنی شده اما به طور مثال در مورد بوکسیت ذخایر قابل اتکایی در کشور نداریم. ایمیدرو به سمت تولید آلومینا از نفلین سینیت هم رفته است اما همچنان ریسک تولید زنجیره آلومینیوم ما بالاست. غیر از بوکسیت در زمینه سنگ‌آهن نیز به واردات نیاز خواهیم داشت چرا که زنجیره پایین‌دست آن در کشور به‌خوبی توسعه پیدا کرده و در تأمین بلندمدت مواد اولیه نیاز دارد اطمینان خاطری حاصل شود. البته اگر خارج از کشور ذخایر معدنی قابل قبول و توانایی سرمایه‌گذاری روی آن را داشته باشیم و بتوانیم ارزش‌افزوده‌ای برای داخل کشور ایجاد کنیم، مطمئناً ایمیدرو برای آن در برنامه هفتم پلنی را تعریف خواهدکرد.
وی افزود: فارغ از فلزات اساسی روی بحث عناصر استراتژیک و عناصر نادر خاکی هم مطالعه‌ای داشتیم که اقتصاد کشور به آنها وابسته است. امریکا و اتحادیه اروپا به صورت دوره ای فهرست عناصر استراتژیک و حیاتی خود را بهروز میکنند. ایمیدرو هم در این زمینه مطالعات و شناسایی عناصر استراتژیک و حیاتی را آغاز کرده و در نحوه تامین آن از داخل و حتی خارج کشور برنامهریزی می‌کند و این یک بند از برنامه هفتم است.
مدیر برنامه ریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو ادامه داد: در بحث تکمیل زنجیره ارزش فلزات نیز باید بگوییم ما تا مرحله تولید شمش در فولاد خیلی خوب پیش رفتیم و در واقع الآن دهمین تولیدکننده فولاد جهان هستیم اما برای زنجیره پایین‌دست فولاد باید یک برنامه مشخص منطبق با توسعه صنایع پایین‌دست داشته باشیم مثلاً خودروسازان ما ممکن است به سمت تولید خودروهای سبک بروند که نیازمند ورق‌های خاصی است و ما منطبق بر خواسته‌ها و نیاز آنان باید زنجیره پایین‌دست را توسعه دهیم. همین‌طور در تولید ورق‌های خاص مثل ورق الکتریکی و ورق گالوانیزه تولید محصولات پایین‌دست مس، آلومینیوم، سرب و روی و حوزه فلزاتی که در اختیار سازمان است برای ایجاد ارزش‌افزوده باید اقداماتی داشته باشیم که در قانون هفتم خواهیم گنجاند.
خلوصی در رابطه با ارتقای کیفیت تولید محصولات فعلی کشور تصریح کرد: ایمیدرو برنامه‌ای به مفهوم بالا بردن کیفیت محصولات تجاری فولاد قابل‌عرضه در کشور و تولید محصولات با استانداردهای مناسب صادراتی در نظر دارد اگرچه هم‌اکنون درصد بسیار زیادی از محصولات صادراتی ما دارای این سطح کیفیت هستند اما برای بقیه واحدهایی که در این حد کالا تولید نمی‌کنند برنامه‌هایی خواهیم داشت.
وی به جایگاه مبحث بومی سازی و ساخت داخل در برنامه هفتم اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مواردی که در شرایط تحریم به کشور ما آسیب زیادی وارد کرد بحث کمبود امکان تامین فناوری و ساخت داخل بود که ایمیدرو حتماً روی این موضوعات متمرکز خواهد شد چنانکه هم در حوزه بومی‌سازی فناوری و ساخت داخلی قطعات و هم تجهیزات مورد نیاز تلاش خواهیم کرد تقویت بشویم.
مدیر برنامهریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو گفت: در رابطه با زیرساخت‌های مورد نیاز، ماده قانونی مشخصی را در برنامه هفتم پیشنهاد می‌دهیم همانطور که اخیرا شاهد بروز مشکلاتی در زیرساخت برق هستیم. هم‌اکنون ایمیدرو و شرکتهای زیرمجموعه دارند رأساً در خصوص برق، آب و جاده و ریل سرمایه‌گذاری میکنند اما باز هم برای عملیاتی کردن پروژه‌ها احتیاج به حمایت وزارتخانه‌های مرتبط داریم.
خلوصی به مبحث صادرات به عنوان یکی از مهمترین مباحث مرتبط با معدن و صنایع معدنی اشاره کرد و گفت: حتما در برنامه هفتم مواد قانونی را در نظر میگیریم که کشور به سمت صادرات محصولات صنایع معدنی با ارزش افزوده بالاتر برود. جلساتی را در این زمینه با سازمان برنامه برگزار خواهیم کرد و گزارش‌ها را به این سازمان می‌دهیم انشالله که برنامه‌ای مدون و مناسب برای بخش معدن و صنایع معدنی تدوین کنیم.
خلوصی در خصوص نظام کنترل ایمیدرو نیز اظهار داشت: استقرار نظام کنترل شرکتها چندین وجه دارد از جمله جلسات کنترل مدیریت که در آن شرکتهای خصوصی بورسی که ایمیدرو در آن سهم دارد را دعوت می‌کنیم و در فرمت خاصی از آنها برنامه و عملکرد می‌خواهیم. نظام کنترل مدیریتی فرایند مشخص خودش را دارد، جلسات با حضور ریاست هیات عامل تشکیل و مصوبات پیگیری می‌شود. این جلسات در راستای ایجاد هم‌افزایی بین شرکتهای زیرمجموعه است مثلا شرکتهای چادرملو و گل گهر و فولاد مبارکه را دعوت کرده و خواسته‌ها و نیازهایشان را برای تکمیل زنجیره ارزش افزوده تک به تک بررسی و سیاست‌گذاری می‌کنیم.
مدیر برنامهریزی و نظارت راهبردی ایمیدرو همچنین افزود: بحث دیگر نظام کنترل مدیریت پروژه از سطح هلدینگ تا سطح طرح‌های زیرمجموعه و در سه تیپ پروژه فهرست بهایی و زیربنایی، پروژه‌هایEPC و پروژه‌های اکتشافی است که کار را با همکاری انجمن مدیریت پروژه ایران شروع کردیم. طراحی دو پروژه اول تمام شده و پروژه اکتشافی نیز در دست طراحی است و امیدواریم این نظام را به‌طور کامل مستقر کنیم و در مسیر سیستمی کردن آن گام برداریم. در این راستا یک شرکت نرم‌افزاری هم انتخاب کردیم تا این سیستم را طراحی کند. به جز آن خود ایمیدرو یک نظام متمرکز برنامهریزی و ارزیابی عملکرد دارد که سالانه برنامه تمام واحدهای زیرمجموعه را با بودجه نقدی دریافت و برنامه‌هایشان را ابلاغ می‌کند و ارزیابی‌شان را سه‌ماهه انجام می‌دهد.
