دکتر محمدعلی ملبوبی با تاکید بر اینکه ویروس‌ها به طور کلی جهش پذیر هستند، افزود: هر دو تکثیری که در ویروس صورت می‌گیرد، ما باید بر این تصور باشیم که در آن جهش اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: جهش‌هایی در ویروس مد نظر ما است که در تکثیرهای بعدی باقی می‌ماند و بعد وارد جمعیت انسانی می‌شوند، به این معنا که این ویروس‌ها وارد بدن انسان می‌شوند و از میزبانی به میزبان دیگر مهاجرت می‌کنند که اصطلاحا به آن Circulating virus variant و یا سویه‌های جدیدی هستند که در جمعیت انسانی دست به‌دست می‌شوند.
ملبوبی با بیان اینکه جهش در ویروس‌ها به تعداد زیادی رخ می‌دهد، یادآور شد: زمانی که ویروس کرونا وارد بدن فردی شود، ظرف ۲۴ ساعت ۹۰۰ برابر می‌شود و می‌تواند صورت تصاعدی و به میزان میلیاردی در بدن میزبان تقسیم شود.
معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با بیان اینکه جهش جزئی از زندگی موجودات زنده از جمله ویروس‌ها است و در این جهش تنها تنوع ایجاد می‌شود و معمولا برای انسان بی‌خطر هستند، خاطر نشان کرد: ولی در برخی موارد این جهش برای ویروس مفید است؛ چون توانسته است در جمعیت باقی بماند، ولی ممکن است برای انسان مشکل ایجاد کند.
وی با اشاره به اقدامات این پژوهشگاه در زمینه پایش ویروس کرونا در کشور، یادآور شد: ما در این پایش‌ها متوجه شدیم که جهش‌های جدیدی در ویروس کرونا ایجاد شده است، ولی تاثیر نداشته است.
ملبوبی با اشاره به جهش‌های جدید ویروس کرونا در انگلستان، یادآور شد: در اروپا در ابتدا "هاپلوتایپ" ۳ جهشی به نام E ۶۱۴ رخ داد که بسیار مشهور شد؛ چرا که این ویروس باعث می‌شد که سرعت سرایت از انسانی به انسان دیگر افزایش یابد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک در خصوص دلیل این سرایت بالا، توضیح داد: دلیل اینکه چرا این ویروس در اروپا سرایت زیادی یافت، این است که اتصال این سویه ویروس کرونا به گیرنده‌های سلولی و ورود آن به سلول بهتر صورت می‌گیرد، از این رو تکثیر بیشتری دارد و از آنجایی که تکثیر بالایی دارد، در هر سرفه‌ای که مبتلایان داشتند، تعداد زیادی ویروس به بیرون می‌ریخت؛ از این رو جمعیت بیشتری به این ویروس آلوده می‌شدند.
ملبوبی ادامه داد: علاوه بر آن قدرت آلوده کنندگی این سویه ۷ تا ۹ برابر افزایش یافته بود؛ از این رو این ویروس بیشتر ساکنان اروپا را درگیر کرد.
معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری خاطر نشان کرد: خوشبختانه از آنجایی که رفت و آمد ایرانیان به اروپا محدود است و از سوی دیگر به دلیل تحریمها این ویروس خیلی دیر در کشور ظاهر شد.
وی اضافه کرد: بر اساس آمارهای ما ۲۴ درصد بیماران ایرانی به جهش اول ویروس کرونای اروپا آلوده شدند.
ملبوبی با اشاره به جهش دوم ویروس کرونا در کشورهای اروپایی گفت: در بررسی‌های انجام شده ۹۹ درصد مردم انگلستان آلوده به جهش اول کرونا شدند و ۷۰ درصد مردم نیز آلوده به جهش دوم این ویروس هستند.
به گفته وی در جهش دوم، جهش‌های این ویروس در آن تجمیع و موجب آلوده شدن ۷۰ درصد مردم شده است.
ملبوبی با بیان اینکه این امر نیز مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند، اضافه کرد: درحال‌حاضر حدود ۱۷ جهش در این ویروس تجمیع و منجر به خطرناک شدن این ویروس شده است. وی تاکید کرد: تجمیع جهش‌های این ویروس بسیار خطرناک است.
معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ادامه داد: ما برای پایش جهش‌های این ویروس در این پژوهشگاه با تشکیل تیمی، پاپ لاینی را ایجاد کردند که توسط آن می‌توانیم در مدت ۱۲ ساعت تعداد ۲۰۰ هزار ژنوم را با یکدیگر مقایسه کنیم و این اطلاعات نیز خروجی این مطالعات است.
ملبوبی، تاکید کرد: این داده‌ها به تفکیک ژن و کشور برای عموم قابل دسترسی است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا جهش رخ داده در کشور انگلستان به ایران رسیده است، با تاکید بر اینکه ما در این مطالعات با آن مواجه نشدیم، یادآور شد: زمانی می‌توانیم ورود این ویروس در کشور را تایید کنیم که بتوانیم فراوانی آن را محاسبه کنیم و تاکنون این سویه جدید انگلستان را در کشور مشاهده نکردیم.
ملبوبی با تاکید بر اینکه ما ادعا نمی‌کنیم که در آینده این جهش وارد ایران نخواهد شد، اظهار کرد: با یافته‌هایی که در اختیار ماست، این سویه در ایران مشاهده نشده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با بیان اینکه ما نمی‌توانیم جلوی جهش این ویروس را بگیریم، افزود: هر چه تعداد مبتلایان به این ویروس کمتر شود، جهش‌های این ویروس نیز کاهش می‌یابد، ضمن آنکه هر چه رفت و آمدها کاهش یابد و زنجیره ارتباطات کاهش یابد، احتمال تجمیع در یک ویروس نیز کمتر خواهد شد.
به گفته وی در صورت جهش‌های بیشتر ویروس، تشخیص‌ها نیز دشوارتر خواهد شد و تنها راه کاهش جهش در این ویروس پیشگیری است و مهم‌ترین اقدام پیشگیرانه نیز رعایت فاصله اجتماعی و نرفتن به سفر است تا ویروس را از یک جمعیت به جمعیت دیگر منتقل نکنیم.
معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با اشاره به تولید واکسن کرونا و جهش‌های این ویروس، توضیح داد: سخت‌ترین حالت تولید واکسن برای چنین ویروس‌هایی همانند ویروس آنفلوآنزا است. ما باید برای بیماری آنفلوآنزا واکسن تهیه کنیم، ولی در هر فصلی یک واکسن جدید عرضه می‌شود، چون ویروس در حال تغییر است؛ این واکسن در سال دو بار تغییر می‌کند.
