خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: گلستان به سبب برخورداری از هزاران هکتار از عرصه های طبیعی مانند جنگل، مرتع و دشت یکی از استان‌های مطرح در حوزه گردشگری طبیعی محسوب می شود.
جنگل‌های هیرکانی همچون منطقه حفاظت شده جهان نما، افراتخته و پارک ملی گلستان در کنار پدیده های منحصر به فردی همچون گل فشان‌ها کانون توجه علاقه مندان به طبیعت بوده اما با وجود بهره مندی استان از تفرجگاه ها و مناطق دیدنی و طبیعی، بهره‌وری محسوسی از این ظرفیت ها انجام نشده و نبود برنامه منسجم برای استفاده حداکثری از اکوسیستم جذاب گلستان مشهود است.
با وجود آبشارهای متعدد، رویشگاه‌های منحصر به فرد همچون سرخدار، وجود طیف گسترده‌ای از حیات وحش مانند مرال و قوچ و میش و روستاهای ییلاقی همچون چه جا، نرسو، چینو و سیاه رودبار و غیره، اهالی این استان از درآمدهای حوزه گردشگری بی بهره هستند.
در شرایطی که خشکسالی آسیب های متعددی به بخش اشتغال کشاورزی و دامپروری استان وارد کرده برای جبران مشاغل از دست رفته و ترمیم اقتصاد روستا راهبردی به جز توجه صنعت گردشگری طبیعی وجود ندارد؛ صنعتی که با حداقل سرمایه گذاری می‌تواند منجر به افزایش سرانه درآمدی مردم و همچنین اشتغال پایدار شود.
حفاظت از ذخایر با توسعه گردشگری
یک کارشناس محیط زیست در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: گردشگری در علم نوین محیط زیست یکی از مولفه‌های حفاظت پایدار از گونه‌های ارزشمند حیات وحش و گونه‌های گیاهی محسوب می‌شود.
یحیی خدیور افزود: برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور، اتکای مطلق به حوزه حفاظت فیزیکی و استفاده از ماموران نتیجه‌بخش نیست و برای حفظ زیستگاه‌ها نیازمند مشارکت جوامع پیرامونی اکوسیستم‌های گلستان مانند پارک ملی و منطقه حفاظت شده جهان نما هستیم و توسعه گردشگری طبیعی می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
وی گفت: وجود فرصت‌هایی همچون تماشای راحت کلونی قوچ و میش و یا گله مرال ها به ویژه در فصل گاوبانگی و حتی گشت و گذار در بین آثار طبیعی مانند سرخدارها چندین هزار ساله می تواند به صنعت گردشگری استان کمک کند تا در یک پروسه چند وجهی ضمن حفظ محیط زیست، در شکل‌گیری اقتصاد پایدار روستایی و معرفی جاذبه‌های استان هم موفق باشیم.
انسجام و توافقی برای استفاده از ظرفیت اکوتوریسم در گلستان شکل نگرفته و هنوز به پختگی و نتیجه بخشی در این زمینه نرسیده ایم خدیور به وجود برخی رخدادهای منحصر به فرد در گلستان مانند گلفشان قارنیارق و نفتلیجه، جزیره آشوراده، آبشارهای پلکانی کردکوی و آبشار تمام خزه ای کبودوال و مانند آن اشاره کرد و افزود: این مناطق با حداقل سرمایه‌گذاری آثار اقتصادی پایداری برای ذی‌نفعان پیرامونی خواهند داشت.
وی اضافه کرد: از دیگر جاذبه های منحصر به فرد گلستان وجود پهنه های آبی متعدد و تالاب‌های بین‌المللی بوده که قابلیت اجرای تورهای پرنده‌نگری در آن مهیا است و می‌تواند به معیشت ساحل نشینان کمک کند.
خدیور با اشاره به وجود برخی از پرندگان منحصر به فرد همچون غازها و شاهین سانان در استان، گفت: اجرای تورهای گردشگری علمی با حضور محققان در معرفی استان اثرگذار است.
گلستان می‌تواند برند گردشگری طبیعی کشور شود
یک کارشناس گردشگری هم به خبرنگار مهر گفت: گلستان از لحاظ اکوتوریسم پتانسیل زیادی همچون پرنده‌نگری، مناطق حفاظت شده با گونه‌های خاص گیاهی و جانوری، تالاب‌ها و غیره داشته که دسترسی به آنها آسان است.
سمیه قدمنان افزود: اکوتوریسم در توسعه پایدار، درآمدزایی، حفظ گونه‌ها و کاهش هزینه‌های نگهداری و اشتغال جوامع محلی موثر بوده و زمانی که جوامع محلی سود ناشی از ماندگاری این گونه‌ها را مشاهده کنند به مسئولان در حفاظت از اکوسیستم کمک خواهند کرد.
وی بیان کرد: بازاریابی، تبلیغات، توافق و مشارکت ارگان‌های مختلف همچون محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و جوامع محلی نقش بسزایی در استفاده از این ظرفیت‌ها دارد.
قدمنان گفت: هنوز انسجام و توافق کلی در زمینه استفاده از پتانسیل های اکوتوریسم در کشور و در گلستان شکل نگرفته و هنوز به پختگی و نتیجه بخشی در این زمینه نرسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه تمام مولفه های لازم اکوتوریسم در گلستان وجود و می‌تواند به برند طبیعت گردی در کشور تبدیل شود، افزود: برنامه ریزی و مشارکت درست و جلب مشارکت نهادهای همراه و مردم در این زمینه اهمیت دارد.
قدمنان اضافه کرد: هر بخشی از اکوتوریسم مخاطب خاص خود را داشته که می توان با برنامه ریزی درست مخاطب داخلی و خارجی را جذب کرده و طی چند سال به نتیجه مثبت در این زمینه برسیم.
وی گفت: بدون شک همراهی و همکاری سمن ها، انجمن‌ها، جوامع گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و صاحبنظران و راهنمایان گردشگری در این زمینه موثر خواهد بود.
تدوین طرح های چندمنظوره برای توسعه گردشگری طبیعی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: مراتع گلستان در فصول خاص جاذبه‌های گردشگری خوبی داشته و هم اکنون هم طرح های چندمنظوره مرتع داری تهیه شده تا علاوه بر تهیه علوفه و نیاز دام‌ها مباحث مربوط به گردشگری در آن لحاظ شود.
عبدالرحیم لطفی افزود: در جنگل‌ها هم شرایط به همین گونه بوده ولی باید دستورالعمل حفاظت از جنگل‌ها را رعایت کرد.
وی با بیان این که گردشگری با ضابطه می‌تواند در درآمدزایی جوامع محلی و حفظ منابع طبیعی موثر باشد، متذکر شد: گردشگری بی‌ضابطه و خارج از چهارچوب به جنگل ها آسیب می رساند و در شرایطی که جنگل‌ها دچار تنش خشکسالی و آفات هستند گردشگری بی حد و حصر و بدون هماهنگی با منابع طبیعی، می‌تواند این آفات را به سایر نقاط گسترش دهد.
پارک ملی گلستان کانون گردشگری است
پارک ملی گلستان یکی از ظرفیت های مهم گردشگری طبیعی استان محسوب می شود لذا برای اطلاع از برنامه ها در این خصوص با رئیس پارک ملی گفتگو کردیم، مهدی تیموری به خبرنگار مهر گفت: پارک ملی گلستان پتانسیل خاص و منحصر به فردی چه از نظر تنوع گیاهی و جانوری و چه از نظر چشم اندازها و اکوسیستم داشته و به عنوان اولین پارک ملی کشور و ذخیره گاه زیست‌کره و یکی از سایت‌های مهم میراث طبیعی جهان مطرح است.
وی بیان کرد: همه این عوامل سبب شده تا پارک ملی گلستان به عنوان کانون گردشگری شناخته شده و می‌تواند زمینه‌ساز جذب گردشگر داخلی و خارجی در زمینه تفریحی، تحقیقی، عکاسی و فیلم سازی و غیره باشد.
تیموری افزود: با توجه به اینکه توسعه گلستان بر پایه گردشگری و کشاورزی تعریف شده، پارک ملی جایگاه ویژه‌ای در این زمینه دارد و یکی از وظایف ما آماده سازی بستر و زیرساخت ها است.
وی به برخی از ظرفیت ها و زیرساخت های پارک اشاره کرد و ادامه داد: مسیر دسترسی به مشهد الرضا (ع)، تجهیز و راه اندازی مرکز بازدیدکنندگان، برگزاری تورهای مجازی، موزه طبیعی، توسعه بوم گردی ها در حاشیه پارک، تنوع قومیتی، چشم اندازها و تنوع زبانی، فرهنگی و صنایع دستی بستری را برای ایجاد اشتغال و درآمد جوامع محلی فراهم کرده است.
تیموری گفت: با توجه به اینکه بیشترین جمعیت مرال‌های کشور در گلستان قرار دارد، برپایی ۴۵ روزه چادر گاوبانگی می تواند ظرفیت خوبی برای گردشگری باشد.
وی عنوان کرد: توسعه گردشگری در پارک ملی گلستان می تواند مدل و الگویی برای سایر نقاط کشور شده و می توانیم این کار را با کمک کارشناسان، راهنمایان گردشگری و بخش خصوصی و میراث فرهنگی رونق دهیم.
راه اندازی کارگروه طبیعت گردی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: اواخر سال گذشته کارگروه طبیعت گردی در استان با حضور نمایندگانی از منابع طبیعی، محیط زیست و بخش خصوصی مانند راهنمایان گردشگری شکل گرفت که هدف از آن معرفی ظرفیت‌های گردشگری طبیعی استان و تعریف مسیرهای جدید گردشگری طبیعی بود که به آنها پرداخته نشده یا شناسایی نشده است.
یاسر قندهاری افزود: یکی از خروجی‌های این کارگروه استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای معرفی پتانسل‌های گردشگری بود تا در شرایط کرونا این تهدید به فرصت تبدیل شود و در پساکرونا بتوانیم بهره‌وری درستی از این ظرفیت‌ها داشته باشیم.
وی با بیان که دستگاه‌های متولی پای کار بوده تا مسیرهای جدید شناسایی و معرفی شوند، گفت: به عنوان مثال گاوبانگی جاذبه نو و جدید و بکری بود که می‌تواند در جذب گردشگر موثر باشد.
قندهاری همچنین به ظرفیت سواحل گلستان و جزیره آشوراده اشاره کرد و گفت: زیرساخت‌هایی در این خصوص فراهم شده اما باید بیشتر توسعه یابد.
گلستان ظرفیت‌های طبیعی بالقوه فراوانی دارد که هر کدام به تنهایی می تواند کانون جذب گردشگر باشد لذا باید مسئولان در این زمینه برنامه ریزی بهتری داشته تا گلستان به برند گردشگری طبیعی کشور تبدیل شود.
