پا ازعضای بسیار مهم و پرکار بدن است. بیماری های مربوط به پا زیاد است. ازجمله درد کف پا که در بسیاری از افراد دیده می شود. درد کف پا را باید جدی گرفت. درمان به موقع درد کف پا در بهبود حال شما بسیار موثر است.
می تواند در نتیجه عوامل مختلف ایجاد شود. انحنای کف پا کنترل نحوه توزیع فشار در ناحیه پا را در هنگام انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن بر عهده دارد. در صورتی که انحنای کف پا یا بافت های نرم اطراف آن دچار مشکل شوند، امکان احساس درد در همه نقاط پا، زانو، یا پایین کمر وجود دارد. درد کف پا همچنین هنگام ایستادن یا راه رفتن برای دوره های طولانی ایجاد می گردد. این شرایط اغلب به خاطر ضعف و سفتی عضلات و تاندون هایی که انحنای کف پا را حفظ می کنند، ایجاد می شوند. در این مقاله ما به بحث علل درد کف پا و درمان آن می پردازیم.
انحنای کف پا
در ناحیه پای انسان 26 استخوان وجود دارد. استخوان های قوزک و کف پا در ناحیه میان پا به یکدیگر متصل شده و با رباط ها، مفاصل و تاندون ها برای ایجاد انحنا در کف پا، حمایت می شوند. دو انحنای اصلی در ناحیه پا وجود دارد که عبارت از انحنای طولی کف پا که در طول پا امتداد پیدا کرده و انحنای عرضی کف پا که در عرض پا کشیده شده، می باشد.
انحنای طولی را می توان به دو بخش تفکیک کرده که عبارت از انحنای طولی میانی که در ناحیه داخلی پا وجود دارد و انحنای طولی طرفی است که در سمت خارجی پا قرار گرفته است. توجه داشته باشید همه شرایطی که بر وضعیت انحنای کف پا تاثیر می گذارند، می توانند باعث درد کف پا شوند.
علت ها و دلایل معمول
10 دلیل رایج و متداول برای درد کف پا و علت های ایجاد آن مورد بررسی قرار گرفته اند که عبارتند از:
1. مشکلات فاسیای کف پا
فاسیای کف پا یک نوار فیبری ضخیم است که در امتداد کف پا امتداد دارد. فاسیا به حفظ انحنای کف پا و انتقال نیرو در هنگام حرکت کردن در ناحیه پا کمک موثر می کند.
مشکلات فاسیای کف پا
رایج ترین مشکل ایجاد شده در این رابطه فاسئیت کف پا است. در صورتی که کشیدگی بیش از حد برای فاسیای کف پا ایجاد شود (برای مثال به دلیل ایستادن طولانی مدت بر روی پاها، افزایش یکباره سطح فعالیت یا تغییر در وضعیت قرار گرفتن پا بر روی زمین)، فاسیای کف پا ملتهب شده و متورم می شود. این شرایط اغلب با ایجاد خار پاشنه پا همراه است. در واقع، خار پاشنه به معنی رشد بیش از حد استخوان به خاطر کشیدگی مکرر در ناحیه اتصال فاشیای کف پا به استخوان می باشد. اگر با گذشت زمان، نوار فاسیتپلانتار در کف پا به طور مداوم به استخوان پاشنه فشار بیاورد، نهایتا یک زائده استخوانی در محل اتصال این دو به یکدیگر تشکیل میشود. وارد شدن فشار به استخوان پاشنه توسط نوار فاسیتپلانتار عمدتا به خاطر عملکرد غیرطبیعی پا و یا به خاطر وضعیت بد قرارگیری پا (در هنگام ایستادن یا راه رفتن و ..) است. در واقع همان دلایلی که موجب التهاب فاسیت پلانتار (و درد خار پاشنه ) میشوند، نهایتا به شکل گیری خار پاشنه و پاشنه درد نیز منجر میشوند.
فاسئیت کف پا یکی از رایج ترین علت های درد کف پا است. این شرایط معمولاً پس از انجام فعالیت یا استراحت طولانی همچون هنگام بیدار شدن از خواب مشاهده شده و باعث ایجاد درد کف پا می شود. برای اطلاع از نحوه درمان و پیش گیری از این شرایط، مطالب ارائه شده در بخش فاسئیت کف پا را مطالعه نمایید.
یک مشکل کمتر معمول در ارتباط با فاسیای کف پا که باعث درد می شود، فیبروماتوز کف پا است. این شرایط زمانی ایجاد می شود که یک برآمدگی در ناحیه فاسیای کف پا ایجاد شود. این برآمدگی معمولاً در قسمت میانی انحنای کف پا ایجاد می شود. این شرایط اغلب باعث ایجاد درد در هنگام راه رفتن می شود که علت آن وارد شدن فشار به کف پا به خاطر برآمدگی می باشد. برای اطلاع بیشتر از دلایل، علائم و روش های درمان، بخش فیبروماتوز کف پا را مطالعه نمایید.
2.شکستگی ناشی از فشار
یکی از علت های معمول دیگر برای درد انگشتان پا وکف پا، ایجاد شکستگی ناشی از فشار است. این شکستگی ها معمولاً به خاطر وارد کردن فشار بیش از حد به یکی از استخوان های پا در نتیجه فعالیت هایی همچون پریدن و دویدن ایجاد شده و بطور خاص در فعالیت های تکراری و نیز زمانی مشاهده می شود که فرد به صورت یکباره سطح فعالیت خود را افزایش می دهد. با وجودی که در این حالت شکستگی استخوان ممکن است بسیار کوچک باشد، اما درد ناشی از آن بسیار زیاد است.
شکستگی ناشی از فشار استخوان های کف پا یا استخوان ناوی می تواند باعث ایجاد درد خفیف تا شدید در ناحیه کف پا شود.
3.تاندونیت تیبیال خلفی
عضله ساقی خلفی نقش بسیار مهم در حمایت از انحنای میانی کف پا دارد. مشکل تاندونیت تیبیال خلفی معمولاً به خاطر استفاده زیاد از این عضله در هنگام انجام فعالیت هایی مثل ورزش های دارای سطح تماس بالا همچون فوتبال یا تنیس یا در نتیجه آسیب دیدگی هایی مثل زمین خوردن ایجاد می شود. این شرایط باعث التهاب تاندون یا حتی پارگی آن می شود و می تواند باعث درد در ناحیه کف پا شود. این درد معمولاً با انجام فعالیت یا در هنگام ایستادن به مدت طولانی تشدید می شود. در صورتی که این مشکل ادامه داشته باشد، بخش داخلی پا ( انحنا یا قوس میانی کف پا ) به تدریج انحنای خود را از دست می دهد و این شرایط در نهایت باعث صاف شدن کف پا خواهد شد.
یک آزمایش ساده برای تشخیص این شرایط ایستادن بر روی یک پا و بلند کردن بدن بر روی سر انگشتان است. در صورتی که فرد نتواند این کار را انجام دهد، احتمالاً به مشکل تاندونیت تیبیال خلفی دچار شده است. روش های درمان قابل استفاده در این حالت معمولاً شامل استراحت، یخ درمانی، تمرین های حرکتی، استفاده از کفش و کفی طبی و فیزیوتراپی است.
4.سندرم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال زمانی ایجاد می شود که به عصب تیبیال در هنگام عبور از تونل تارسال در بخش میانی استخوان قوزک فشار وارد شود. این شرایط می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا و نیز ایجاد احساس گز گز شود. در این حالت بی حسی ایجاد شده در پاشنه پا اغلب به سمت انگشت شست و سه انگشت مجاور آن کشیده می شود. علاوه بر این، ممکن است این شرایط باعث ایجاد احساس گرما و سرما در امتداد ناحیه کف پا شود.
سندرم تونل تارسال در نتیجه همه مسائلی ایجاد می شود که باعث محدود شدن فضا در ناحیه تونل تارسال می شود. برای مثال در این رابطه می توان از تشکیل کیست، برآمدگی، زائده های استخوانی، و ورم در ناحیه قوزک به خاطر آسیب دیدگی یا تومور نام برد.
هدف اصلی روش های درمان مورد استفاده برای درد کف پا، کاهش درد در ناحیه کف پا است. برای مثال به منظور درمان درد کف پا می توان از تمرین های تقویتی و کششی، بانداژ محکم و تزریق استروئید در این رابطه استفاده کرد. در صورتی که درد در ناحیه کف پا با وجود استفاده از این روش های درمانی ادامه داشته باشد، ممکن است انجام عمل جراحی بر روی بیمار الزامی شود.
6.گرفتگی پا
گرفتگی پا در نتیجه اسپاسم غیر قابل کنترل و یکباره عضلات پا ایجاد می شود. این شرایط معمول ترین علت های درد کف پا است، اما می تواند در هر نقطه از کف پا یا پایین زانو احساس شود. معمولاً، این درد فقط برای چند ثانیه ادامه دارد، اما در مواردی که مشکل جدی تر باشد، درد ممکن است به مدت طولانی ادامه داشته باشد.
گاهی اوقات، هیچ دلیل مشخصی برای گرفتگی پا وجود ندارد، اما دلایل احتمالی می تواند شامل رژیم غذایی، سفت و ضعیف شدن عضلات، از دست دادن آب، کاهش چرخش خون و خستگی باشد. گاهی اوقات، این شرایط می تواند نشانه ای از ابتلا به بیماری های جدی تر باشد. به همین خاطر در صورتی که به طور مکرر با این مشکل مواجه شدید، با پزشک درباره آن ملاقات کنید.
بعضی از بهترین روش ها برای کاهش دفعات وقوع درد کف پای ناشی از گرفتگی انجام تمرین های ورزشی، گرما درمانی، نوشیدن مقدار زیاد آب، استفاده از استرچر انگشتان پا و اطمینان از پوشیدن کفش های مناسب است.
7.پای ورزشکار
مشکل پای ورزشکار در نتیجه یک عفونت قارچی ایجاد می شود که در اکثر مواقع علت آن عدم رعایت بهداشت مناسب پا یا قرار دادن طولانی مدت آن در شرایط مرطوب می باشد. این شرایط می تواند در بخش های مختلف پا باعث ایجاد خشکی، پوسته شدن و خارش شده و درد کف پا را به همراه داشته باشد. مشکل پای ورزشکار را معمولاً می توان با راه رفتن با پای برهنه برای چند روز و نیز رعایت مناسب بهداشت پا درمان کرد. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای بیمار داروهای ضد قارچ نیز تجویز کند.
8. کف پای صاف
کف پای صاف که به آن صافی کف پا نیز گرفته می شود، زمانی مشاهده می گردد که انحنای کف پا بطور کامل از بین رفته و کل ناحیه کف پا بر روی زمین قرار گیرد. کودکان با کف پای صاف متولد می شوند، اما با رشد کردن آنها، انحنای کف پا به تدریج شکل می گیرد. به هر حال، انحنا یا قوس کف پا در حدود 30 درصد افراد هیچگاه ایجاد نمی شود. این مشکل همچنین می تواند در سنین بالاتر به خاطر بیماری، بارداری، آسیب دیدگی، وارد شدن فشار بیش از حد به پا یا به عنوان بخشی از فرآیند افزایش سن نیز ایجاد شود.
کف پای صاف
بسیاری از افرادی که کف پای صاف دارند، علائم و ناراحتی خاص در این رابطه احساس نمی کنند، اما بعضی افراد به خاطر این مشکل با درد کف پا و مشکلاتی همچون درد زانو یا درد کمر مواجه می شوند. این افراد ممکن است با خستگی سریع پای خود در هنگام ایستادن یا راه رفتن مواجه شوند و بلند شدن بر روی سر انگشتان برای آنها دشوار است. افرادی که به خاطر کف پای صاف با مشکل درد کف پا مواجه می شوند، معمولاً می توانند با انجام تمرین های حرکتی یا استفاده از کفش های طبی (که دارای کفی های مخصوص برای اصلاح وضعیت پا است) و نیز راه رفتن با پای برهنه به جای پوشیدن کفش، مشکل خود را بر طرف نمایند.
یک آزمایش سریع برای تشخیص صافی کف پا، قرار دادن پا در یک سینه آب و سپس قرار دادن آن بر روی یک سطح هموار همچون کاغذ ضخیم است. به این ترتیب فرد می تواند یک تصویر از جای پای خود داشته باشد. در این حالت هر چه بخش بزرگتری از کف پا در تصویر قابل مشاهده باشد، صافی کف پای فرد نیز بیشتر است.
9.بیماری های خاص
تعدادی از بیماری ها می توانند باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا شوند. برای مثال در این زمینه می توان از دیابت، آرتروز و چاقی نام برد. این شرایط می تواند بر وضعیت و قدرت استخوان ها، عضلات، رباط ها و تاندون ها تاثیر گذاشته و باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا شوند.
10.پوشیدن کفش های نامناسب
مشخص است که کفش نقش مهمی در احساس ایجاد شده در پاها دارد. معمولاً علت درد کف پا می تواند به خاطر پوشیدن کفش های نامناسب و به خصوص کفش هایی که سطح حمایت کمتر از انحنای کف پا دارند یا پوشیدن کفش هایی که بسیار تنگ هستند، باشد.
کفش زمانی اهمیت پیدا می کند که فرد مدت زمان طولانی بر روی پاهای خود ایستاده یا فعالیت های ورزشی مثل پریدن انجام دهد. کفش هایی که استفاده می کنیم، باید از پا حفاظت کرده، راحت و نرم باشند. همچنین کفش می بایست دارای سطح مناسب قوس به منظور حمایت از انحنای کف پا بوده و عرض مناسب داشته باشد.
درمان
نحوه درمان درد کف پا بستگی به علت ایجاد درد دارد. در این حالت تشخیص علت درد در مراحل اولیه آن نقش تعیین کننده در انتخاب بهترین روش درمانی برای آن دارد. در صورتی که درد خفیف تا متوسط باشد، بهبود شرایط کفش می تواند به کاهش علائم ایجاد شده کمک کند. علاوه بر این، گاهی اوقات می توان از داروهای ضد التهاب و مسکن به منظور درمان درد کف پا استفاده کرد. برای مواردی که مشکل ایجاد شده جدی تر باشد، می توان از تزریق استروئید و شوک ویو تراپی به منظور کاهش درد و ورم ایجاد شده و نیز بهبود علت ایجاد درد استفاده کرد.
بسیاری از افراد هستند که از داغی کف پاهای خود رنج می برند. این مشکل زمان استراحت نیز بیشتر احساس می شود. داغ شدن کف پا ممکن است دلایل زیادی از جمله کمبود مواد مغذی، عفونت قارچی و بارداری داشته باشد.
به طور کلی برخی از علت های اصلی داغ شدن کف پا می تواند شامل مواردی چون، کمبود مواد مغذی، نوروپاتی دیابتی،بارداری ،یائسگی، سندرم تونل تارسال،عفونت قارچی ،شیمی درمانی ، کم کاری تیروئید، سندرم گیلین باره ، عوامل سبک زندگی و بسیاری علل دیگر باشد که باعث بروز چنین مشکلی یا شدت گرفتن آن باشد.
تشخیص علت اصلی داغ شدن کف پا و درمان زودهنگام در پیش آگهی آن موثر است و برای پیشگیری از بروز عوارض جانبی و پیش آگهی خوب سعی کنید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. افرادی که داغ شدن کف پا را در طولانی مدت گرم تجربه می کنند و یا علائم آن ها شدید است باید به پزشک مراجعه کنند.
همچنین افراد در صورت بروز شرایط زیر بهتر است با پزشک مشورت کنند:
شدیدتر شدن احساس داغ شدن کف پا
داغ شدن کف پا که بیش از دو یا سه روز طول بکشد
احساس داغی یا سوزش کف پا که به طور ناگهانی به وجود آمده
داغ شدن کف پا یا هرگونه علائم دیگر ناشی از قرار گرفتن در معرض سموم
همراه بودن داغ شدن کف پا با بی حسی در کف و یا انگشتان پا
پای انسان همواره در معرض مشکلات و بیماریهای مختلف قرار دارد. مشکلاتی که ممکن است جنبه ارثی داشته باشند یا بر اثر تاثیرات محیطی و سبک نادرست زندگی بهوجود آیند. در هر حال نادیده گرفتن این مشکلات از سوی فرد و عدم درمان به موقع آنها، میتواند در درازمدت عوارض جدی و جبرانناپذیری را ایجاد کند و متاسفانه بسیاری از مردم کشور ما توجه چندانی به مشکلات پای خود ندارند و این موضوع موجب شده تا مشکلات پا در ایرانیان بسیار شایع باشد.
بهطور کلی ۱۲ مشکل شایعی که پای ایرانیان را تهدید میکند شامل این موارد هستند:
۱. پادرد
۲. صافی کف پا
۳. خار پاشنه
۴. زخم پای دیابتی
۵. بیماریهای پوستی
۶. هالوسوالگوس
۷. سیاتیک
۸. انگشت و ناخن
۹. پیچخوردگی و دررفتگی
۱۰. نقرس
۱۱. واریس
۱۲. زانودرد
۱. پادرد
درد قوس کف پا یا در اصطلاح عامیانه همان پادرد، به دلیل ایجاد التهاب در وسط (یا قسمت میانی) بافت کف پا اتفاق میافتد که موجب کشیدگی حدفاصل انگشتان تا پاشنه در کف پا میشود.
این مشکل غالبا در افرادی که انواع مشکلات ساختاری مانند کف پای صاف دارند رایج است. در صافی کف پا بافتهای کف پا به خاطر کاهش قوس کف پا تحت کشش دائم قرار میگیرد و به خاطر این کشیدگی دچار آسیبهای میکروسکوپی درد در این ناحیه میشود.
۲. صافی کف پا
کف پای صاف عارضهای است که در آن بیماران فاقد قوسهای استاندارد درکف پا هستند و میتواند ارثی یا اکتسابی باشد.
قوسهای کف پا در افراد عادی، بخشی از نیروهایی که از طرف زمین به بدن اعمال میشود را کاهش میدهد اما در افراد با کف پای صاف میزان زیادی از این نیروها به دلیل فقدان قوس پا، به بدن وارد شده و در درازمدت منجر به بروز عوارض در مفاصل بدن میشود.
کف پای صاف اکتسابی میتواند به دلایل مختلفی مثل چاقی، آسیبها و ضربات مختلف به پا یا مچ پا، التهاب مفصلی روماتیسمی، دیابت، شکستگی و یا دررفتگی، بعضی ار بیماری ها نظیر آرتریت روماتوئید، مشکلات عصبی، افزایش سن و بارداری ایجاد شود.
در اهمیت توجه به این مشکل همین بس که بدانیم نتایج تحقیقات نشان میدهد ۹۵درصد افرادی که نیاز به تعویض کامل مفصل زانو پیدا میکنند و همچنین ۹۰درصد بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض کامل مفصل ران قرار میگیرند دچار صافی کف پا بودهاند.
۳. خار پاشنه
این عارضه هنگامی ایجاد میشود که فاشیای کف پا (که از پاشنه به سمت انگشتان امتداد دارد) در محل اتصال با پاشنه دچار پارگی میشود. چون خونرسانی در این ناحیه بسیار کم است، احتمال درمان و التیام آن نیز کاهش مییابد. بنابراین درصورت بروز و عدمدرمان بهموقع، این مشکل توسعه مییابد و شدت درد و پارگی بیشتر میشود و فرد احساس ناراحتی و درد در قسمت پاشنه بهویژه بعد از استراحت و اوایل صبح دارد. عدم توجه به علایم این بیماری، موجب تشدید آن و افزایش درد خواهد شد.
۴. زخم پای دیابتی
زخم پای دیابتی در افراد مبتلا به دیابت بسیار شایع است و در اکثر مواقع به خاطر توزیع نامناسب فشار در پا ایجاد میشود. پوست نواحی تحت فشار زیاد در پا آسیب میبیند و درصورت پارگی پوست لایههای زیرین تحت تماس با آلودگیها قرار میگیرد و باعث ایجاد عفونت در بافتها و استخوان میشود.
البته مراقبت از پا میتواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند. درمان زخم پای دیابتی و درد پا در دیابت بسیار متنوع است و بستگی به علت ایجاد آن دارد. در این مورد حتما باید با پزشک مشورت کنید زیرا زخم پای دیابتی و وجود هرگونه آلودگی در زخم، میتواند احتمال قطع عضو یا اندام را در پی داشته باشد.
۵. بیماریهای پوستی
بیشترین مواردی که در مورد بیماریهای پوستی پا گزارش شدهاند، مربوط به پینه و میخچه هستند.
میخچه ظاهری سفید، توسی، زرد یا قهوهای دارد، در مرکز سفتتر هستند و و اندازه آنها کوچکتر از پینه است. این عارضه معمولا دردناک نیست و بیشتر در کف پا به ویژه در سینه پا و پاشنه ایجاد میشود. علائم آن شامل درد، ورم اطراف میخچه و احساس ناراحتی هنگام فشار مستقیم است و بیشتر در بانوانی که از کفشهای تنگ استفاده میکنند شایع است.
پینهها هم که از دیگر بیماریهای پوستی پا هستند، معمولا در کف پا بهویژه در سینه پا و پاشنه ایجاد میشوند. پینهها سایز و اشکال مختلفی دارند، از میخچه بزرگتر و معمولا بدون درد هستند.
۶. هالوسوالگوس
این اختلال که با عنوان انحراف یا کجی شست پا نیز شناخته میشود، یک ناهنجاری استخوانی در مفصل شست پا است که در بیشتر موارد به علت اختلالات ساختاری و بیومکانیکی در پا ایجاد میشود. در گذشته استفاده از کفشهای نامناسب (پنجه باریک) را علت ایجاد این اختلال میدانستند اما امروزه ثابت شده است که اختلالات ساختاری پا به ویژه پرونیشن (صافی کف پا) نیز باعث بروز این اختلال میشود.
زاویه شست پا در این بیماران به طرف دیگر انگشتان پا متمایل میشود و مرور باعث درد و محدودیت حرکتی میشود و حتی روی سایر انگشتان هم تاثیر منفی میگذارد و باعث ایجاد بدشکلیها و دفورمیتیهایی در انگشتان میشود.
۷. سیاتیک
درد سیاتیک بهدلیل تحریک عصب سیاتیک که طویلترین عصب بدن است ایجاد میشود و اغلب در قسمت تحتانی کمر، پشت ران و گاهی پشت ساق احساس میشود. این درد میتواند از یک درد خفیف تا درد تیرکشنده متفاوت باشد.
سیاتیک معمولا هنگامی ایجاد میشود که عصب در طول مسیر خود تحت فشار و یا گیرافتادگی باشد. بیرون زدگی دیسک، رشد خار استخوانی در مهرهها و بیماریهای زمینهای مانند دیابت از عوامل مهم بروز آن هستند و عواملی مانند سن، چاقی، شغل و اختلالات ساختاری در ایجاد آن موثرند.
درمان سیاتیک بستگی به علت ایجاد و شدت درگیری دارد و در بیشتر موارد با روشهای غیرجراحی (استراحت، کفش طبی و...) درمانپذیر است اما در افراد دچار عدمکنترل دفع با ضعف در اندام تحتانی، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
۸. مشکلات انگشت و ناخن
مهمترین مشکل انگشت و ناخن که بسیاری افراد از آن شکایت دارند بیماریای موسوم به ناخن فرورفته در گوشت است که معمولا بهدلیل خرد شدن ناخن یا فشردگی ناخن در پوست ایجاد میشود. علایم این عارضه دردناک که معمولا در انگشت بزرگ پا ایجاد میشود، با پوشیدن کفشهای تنگ بیشتر میشود و در موارد حاد با عفونت همراه است.
۹. پیچخوردگی و دررفتگی
پیچخوردگی و شکستگی مچ پا یکی از شایعترین آسیبهای ناحیه مچ پا هستند. مکانیسم پیچخوردگی مچ پا، چرخش مچ به داخل یا خارج در حین راه رفتن یا دویدن است که میتواند منجر به آسیب بافتهای نرم و رباطهای مچ پا شود. البته اگر فرد بتواند روی پای آسیبدیده راه برود احتمال آسیب جدی کمتراست اما حتی در این صورت هم نباید به فعالیت خود ادامه دهد و باید به پزشک مراجعه کند.
شکستگی نیز همانطور که از نام آن پیداست به معنای آسیب ساختاری استخوان است و از یک ترکخوردگی ساده تا شکستگیهای پیچیده را شامل میشود. شکستگیها بر اثر ضربه، نیرو یا فشار بیش از حد ایجاد میشوند و قدرت استخوان در بروز شکستگی و شدت آن بسیار موثر است.
۱۰. نقرس
نقرس التهاب و درد در مفصل به دلیل افزایش اوریک اسید است که میتواند قسمتهایی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. شایعترین محل درگیری انگشت بزرگ در پا و گاهی زانو است. این عارضه میتواند ارثی یا اکتسابی باشد، در مردان بیش از زنان اتفاق میافتد، در سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی رایجتر است و معمولا با تجویز مناسب دارو، بهطور کامل درمان میشود.
مصرف بیش از حد مواد پروتئینی، آسیبدیدگیهای خفیف پا و همچنین چاقی، استرس و استفاده بیش از حد الکل در بروز این عارضه موثر است.
۱۱. واریس
واریس هنگامی رخ میدهد که دریچههای کنترلکننده جریان خون در سیاهرگها دچار نارسایی شوند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. در این حالت دیواره سیاهرگها دچار تورم و برآمدگیهای پیازمانند میشوند. واریس بهطورعمده در دیواره وریدهای قسمت تحتانی ساق پا دیده میشود. علت اصلی زمینه در این عارضه، افزایش فشار سیاهرگی است که در شرایطی مانند سرپا ایستادنهای طولانی، بارداری و ضربه میتوانند فرد را در معرض ابتلا قرار دهند که البته زمینه ارثی و نقایص دیواره عروقی نیز در ایجاد آن موثر هستند.
روشهای درمانی متداول برای این بیماری شامل استفاده از جورابها یا بانداژهای طبی، اسکلروتراپی، درمان با لیزر و درمانهای جراحی هستند.
اقسام دیگری از واریس مانند واریس مری و واریکوسل نیز وجود دارند که مکانیسم مشابهی دارند.
۱۲. زانودرد
زانودرد یا در اصطلاح پزشکی آرتروز (استئوآرتریت) که بر اثر از بین رفتن لایه غضروفی مفاصل ایجاد میشود، یک بیماری پیشرونده است که به مرور زمان و با افزایش سن ایجاد میشود و معمولا با درد، ورم، سفتی، محدودیت حرکتی واحساس داغی در مفصل همراه است. سابقه آسیب، چاقی، جنسیت، اختلالات ساختاری و... میتواند در ایجاد آن تاثیرگذار باشد. این عارضه که به مرور بیشتر میشود.
روشهای درمانی متداول برای کاهش درد و درمان این عارضه شامل کاهش وزن، استفاده از کفی طبی و کفش مناسب، استفاده از زانو بند، مصرف داروهای ضد التهاب، تزریق کورتون، تزریقPRP، فیزیوتراپی و کاردرمانی و در موارد حادتر روشهای درمانی جراحی آرتروسکوپی، استئوتومی و تعویض مفصل است.
اگر شما مبتلا به بیماری دیابت باشید، ممکن است با مشکلاتی در کف پا و ساق پا روبرو شوید که مشکلات در این دو قسمت از بدن، جزء عوارض شایع بیماری دیابت است. دیابت ، بیماران را در خطر بسیار زیادی برای ابتلا به پینه ، میخچه ، تاول و زخم قرار می دهد و قند خون بالا باعث می شود که این آسیب های جزئی و تغییرات پتانسیل ابتلا به عفونت های تضعیف کننده را بالا ببرد .
اما شما می توانید با انجام چند مرحله، پاهای خود را در شکل مناسب نگه دارید که به عنوان مثال می توان به پوشیدن کفش های تخصصی ، انجام آزمایش های منظم و انجام حرکت های ورزشی مناسب اشاره کرد.
و اما چرا این گونه عوارض ایجاد می شوند؟ در وهله اول، باید بدانید که قند خون بالا باعث آسیب عصب می شود. محققان به طور کامل نمی دانند که این آسیب چگونه ایجاد می شود اما طبق تحقیقات صورت گرفته در مرکز دیابت جاسلین، محققان بر این باورند که قند خون می تواند اثر منفی بر روی آنزیم ها و سلول های سیستم عصبی داشته باشد. این عصب های آسیب دیده می توانند منجر به نوروپاتی دیابتی شوند که در این حالت ، بیمار دست یا پای خود را نمی تواند احساس کند.
با توجه به موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیه، نوروپاتی در حدود 70 درصد افراد مبتلا به دیابت اتفاق می افتد و علائم آن می تواند منجر به عفونت های شدید شود. در این صورت، اگر شما احساسی در پاهای خود نداشته باشید ، قادر نخواهید بود که زخم های احتمالی در پای خود تشخیص دهید و اگر نتوانید این زخم ها و درد ها را احساس کنید ممکن است منجر به عفونت شوند و عفونت درمان نشده منجر به فاسد شدگی و در نهایت قطع عضو می شود .
نوروپاتی علت خشکی پوست است که بسیاری از افراد مبتلا به دیابت آن را تجربه می کند: اعصاب غیر فعال در پاهای شما نمیتوانند پیام مغزی را برای عرق کردن دریافت کنند . ترک های خشک پا باعث می شوند که میکروب ها به راحتی وارد بدن شوند. آسیب عصبی همچنین می تواند باعث تغییراتی در شکل پا شما شود و پوشیدن کفش را برای شما دشوار خواهد کرد. اصطکاک هایی که ایجاد می شوند می توانند منجر به پینه شوند که پوست را در معرض آسیب جدی قرار خواهند داد. علاوه بر این، دیابت می تواند منجر به سخت شدگی و انقباض رگ های خونی شود و مقابله با عفونت را مشکل ساز کند .
به گفته انجمن دیابت آمریکا، برای کمک به مدیریت این علائم، می توانید با خیال راحت از لوسیون استفاده کنید اما باید مطمئن شوید که اثری از آن در بین انگشتان پای خود به جا نگذارید چرا که رطوبت اضافه در یک فضای کم برای بیماران مبتلا به دیابت ، ایده خوبی نیست. این اتفاق حتی می تواند پوست را در برابر عفونت حساس تر و شکننده تر کند.
در ادامه ، 12 مورد از بهترین راه حل ها برای مراقبت از پا آورده شده است که به کمک آن می توان با قدرت و اعتماد به نفس کامل در طول بیماری از زخم های احتمالی پا مراقبت کنید.
بررسی روزانه پا برای جلوگیری از زخم ، جراحت و ترک
آسیب عصبی یکی از عوارضی از دیابت است که باعث می شود در هنگام ایجاد زخم یا ترک ، بیمار احساس درد نداشته باشد . پروفسور استیون تیلت متخصص پا در پورتلد، اورگن می گوید : " بیماران مبتلا به دیابت به دنبال هر گونه تغییراتی در رنگ، زخم و خشکی پوست در قسمت پا هستند. " برای مراقبت و جلوگیری از ایجاد هر گونه زخم ، آینه ای بر روی زمین قرار دهید و پاهای خود را روزانه بررسی کنید و یا از یکی از دوستان نزدیک خود بخواهید که تمام نقاط پای شما را به دقت بررسی کند تا در صورت وجود زخم مطلع شوید.
از پاهای خود برای تست آب گرم استفاده نکنید
زمانی که افراد مبتلا به دیابت دچار آسیب عصبی یا نوروپاتی می شوند، نمی توانند به خوبی تشخیص دهند که آیا آب گرم است یا نه. دکتر تیلت می گوید : " آن ها متوجه داغی آب نمی شوند و ممکن است پوست خود را بسوزانند. " قرار گرفتن در آب داغ بدون چک کردن دما می تواند منجر به آسیب های جدی به پا شود چرا که سوختگی و تاول بسیار سریع می توانند تبدیل به عفونت شوند. از آرنج خود استفاده کنید تا قبل از ورود به حمام یا وان، دمای آن را چک کنید.
از پا های خود با کفش ها و جوراب های مناسب دیابت مراقبت کنید
خرید کفش برای بیماران مبتلا به دیابت نیاز به توجه بیشتری دارد. تیلت توصیه می کند که بیماران مبتلا به دیابت باید به دنبال کفش هایی باشند که در قسمت پنجه عمق بیشتری داشته باشند و همبستگی خوبی بین پاشنه و پنجه داشته باشند. همچنین آن ها باید توجه داشته باشند که کفش هیچ گونه درزی در قسمت داخلی نداشته باشند چرا که ممکن است باعث بریدگی پا شود. علاوه بر این ، برای انتخاب جوراب هم باید دقت داشته باشند که جورابی را انتخاب کنند که دارای مقدار کافی نخ باشد تا رطوبت پا را کنترل کند و همچنین جوراب انتخابی باید تمام پا را بپوشاند و هیچ گونه درزی نداشته باشد .
همیشه کفش یا دمپایی به پا داشته باشید و هیچ کجا پا برهنه راه نروید
پوشیدن کفش مناسب در بیرون خانه، پاها را در برابر هرگونه زخم محافظت می کند اما حتی در داخل خانه هم پا برهنه راه رفتن ممکن است خطر ایجاد بریدگی کوچک توسط نفوذ خرده شیشه ، سوزن و یا حتی پونز را به همراه داشته باشد. اگر شما مبتلا به نوروپاتی باشید ممکن است متوجه این آسیب های خطرناک نشوید و آن ها عفونت کنند. بهترین حالت آن است که در همه جا ، چه خارج و یا چه داخل خانه ، کفش یا دمپایی به پا داشته باشید.
پاهای خود را خشک نگه دارید تا از عفونت جلوگیری کنید
باید توجه داشته باشید که خشک کردن پاها برای بیماران مبتلا به دیابت بخشی از روال بهداشتی است . تیلت می گوید پوست مرطوب منجر به عفونت می شود و فاصله بین انگشت ها مستعد ترین مکان برای عفونت هستند . به همین دلیل بعد از هر بار شستن پا های خود، آن ها را به خوبی خشک کنید و جوراب و کفش های خود را زود به زود تعویض کنید . همانطور که قبلاً گفته شد می توانید برای جلوگیری از خشکی پا از مرطوب کننده استفاده کنید اما به خاطر داشته باشید که هیچ گونه موادی را بین انگشتان خود باقی نگذارید.
مراجعه به متخصص پا به طور منظم برای درمان مشکلات پا
تیلت یاد آور شده است که حتی وجود پینه های بسیار کوچک هم ممکن است در صورت نادیده گرفتن، مشکلات شدیدی را ایجاد کنند. در هنگام تنظیم تیمی برای درمان زخم های دیابت حتما یک متخصص پا را هم اضافه کنید و به جای استفاده خودسرانه داروهایی برای درمان زخم یا استفاده از پانسمان زخم ، از اون مشاوره بگیرید. چرا که برخی از این دارو ها اگرچه زخم، میخچه و پینه را درمان می کنند اما ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نباشد و بیماری آن ها را تشدید کند و حتی در برخی موارد منجر به عفونت شوند.
ثابت کردن پا با کفش های طبی
از آنجا که پوشیدن کفش های مناسب بسیار مهم است، کفش های طبی سرمایه گذاری خوبی در حفاظت و آسایش برای بیماران مبتلا به دیابت است. کفش های طبی که برای این بیماران ایجاد تولید می شوند، در فروشگاه تجهیزات پزشکی وجود دارند که از آن جا می توان خریداری کرد که می توان با گرفتن مشاوره از متخصص پا یک مدل از آنها را انتخاب کرد. متخصص پا در صورتی که بیمار دچار زخم یا جراحت غیر قابل درمان باشد، این نوع کفش ها را پیشنهاد می دهد .
انجام ورزش های سبک با پا های خود
ورزش کردن برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است اما باید توجه ویژه ای به نوع ورزش انتخابی کرد. باید توجه داشته باشید که ورزش هایی مانند ایروبیک که بسیار قدرتی و متحرک است و دارای پرش های متوالی است برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست . مخصوصا در صورتی که شما مبتلا به نوروپاتی هستید چرا که ممکن است از ناحیه پا دچار جراحت شوید و خود متوجه این جراحت نشوید. این بیماران بهتر است که ورزش هایی مانند پیاده روی آرام و شنا را انجام دهند تا فشار کمی بر پاهای خود بیاورند. با این حال، توجه به انتخاب کفش مناسب برای هر گونه فعالیت انتخابی نکته اساسی می باشد.
مصرف دخانیات را ترک کنید تا گردش خون در پاهای شما بهبود یابد
کشیدن سیگار خطر های بسیاری برای تمام نقاط بدن شما دارد. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، رگ های خونی را دچار مشکل می کند و آن ها را محدود می کند. و آن به این معنی است که در صورت مصرف سیگار ، پاهای شما از مواد مغذی ، اکسیژن و خون کافی محروم می شوند و در نتیجه نمی توانند در برابر عفونت به خوبی مقابله کنند و سالم بمانند . تیلت می گوید : "بیماران مبتلا به دیابت دچار فاکتور های خطری هستند که رگ های خونی آن ها را تهدید می کنند." هیچ زمانی برای ترک سیگار دیر نیست.
قند خون خود را کنترل کنید تا دچار نوروپاتی دیابتی نشوید
تیلت می گوید بین سطح قند خون و آسیب سلول های عصبی رابطه مستقیمی وجود دارد . عدم کنترل قند خون می تواند منجر به نوروپاتی شود و هر چه بهتر بتوانید سطح قند خون خود را کنترل کنید پا های شما سالم تر می مانند. به یاد داشته باشید که اگر شما دچار عفونت شده باشید سطح بالای قند خون می تواند مقابله با عفونت را سخت تر کند .
از تیم مراقبتی کمک بیشتری بگیرید
پزشک و تیم مراقبتی شما بهترین منابع اطلاعات هستند بنابراین برای مراقبت از پا های خود ، ترک سیگار ، و حداقل و حداکثر ها مانند وزن، قند خون و فشار خون می توانید از آن ها کمک بگیرید. البته توجه داشته باشید در صورتی که تغییری را در این موارد مشاهده کردید قبل از بررسی بعدی خود توسط تیم مراقبتی، سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
استفاده همیشگی از کرم های محافظ یا بریر
کرم های محافظ به صورت لایه ای بسیار مقاوم در برابر نفوذ آب روی پوست پوشش ایجاد می کنند و ضمن تامین رطوبت مورد نیاز پوست، به تنظیم PH پوست نیز کمک می کنند معمولاً بعد از بهبود یافتن زخم ها یا مشکلاتی برای پا اتفاق می افتد کاربرد دارد.