«پیرمحمد ملازهی»، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص اهداف سفر الکاظمی به تهران اظهار کرد: واقعیت این است که عراق با دو هویت روبرو بوده، یکی هویت مذهبی شیعی که با ایران نزدیک است یکی هویت عربی که عراق را به دنیای عرب اتصال می دهد. بنابراین عراق همواره به دنبال این بوده که یک تعادلی بین این دو هویت مذهبی و هویت ملی عربی خود به وجود بیاورد.
او تصریح کرد: الکاظمی اتفاقا از آن انسان هایی است که از همان ابتدا که انتخاب شد به دنبال یکی از مشکلاتی که منطقه با آن روبرو است و آن هم، رقابت های ایدئولوژیک بین ایران و عربستان سعودی شکل گرفته، رفت. بر همین اساس تصور وی این بود که می تواند به عنوان یک واسطه عمل کند و دو کشور ایران و عربستان را از لحاظ دیدگاهی به هم نزدیک کند تا بتوانند دست از آن رقابت ها بردارند و حداقل رقابت ها را کاهش بدهند که بشود کل منطقه را در یک مسیر جدیدی قرار داد.
او افزود: چون این مسیری که در آن قرار داریم به نفع هیچ کس نیست نه به نفع ایران و نه به نفع عربستان و نه به نفع منطقه است. بنابراین من فکر می کنم آقای الکاظمی به دنبال این مسئله است که یک راه حل برای از سرگیری مناسبات بین ایران و عربستان پیدا کند به نظر من در آن چارچوب بوده که قبلا سفر کرده است و الان هم سفر می کند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص پول های حبس شده ایران در عراق گفت: بدهی هایی که آنجا وجود دارد به تحریم ها برمی گردد، یعنی عراق یک سری معذوریت ها دارد اینطوری نیست که نخواهد پول ایران را بدهد. عراق به برق ایران و مناسبات دوستانه با ایران نیاز دارد، منتهی اگر بخواهد پول های ایران را خارج از آن چارچوب تحریم ها پرداخت کند به نفعشان نیست و آنها ارزیابی منافع ملی خود را دارند و با آمریکایی ها مشکل پیدا می کنند.
او متذکر شد: در این شرایطی که هست آنها ناچار هستند یک سری ملاحظات را در این زمینه داشته باشند، ولی نهایتا پول ایران را خواهند داد ولی اینکه چه زمانی بدهند بستگی دارد به اینکه مذاکرات وین پیش برود. اگر پیش برود زمینه باز می شود که پول ایران را بدهند ولی اگر زمینه باز نباشد به نظرم که دستشان باز نیست که پول ایران را بدهند.
ملازهی با اشاره به انتخابات عراق و نقش ایران در این زمینه گفت: ایران به عنوان یک واقعیت در بخش شیعه مذهب عراق نفوذ دارد و هر کسی که بخواهد در انتخابات برنده شود نیاز به حمایت ایران دارد. ولی باید توجه داشته باشیم که این میزان نفوذ تا چه اندازه می تواند به نفع الکاظمی عمل کند. واقعیت این است که الکاظمی خیلی مورد توجه آن بخشی از نیروهایی که با ایران نزدیک هستند قرار ندارد. یعنی به آن معنا که الکاظمی را یک نیروی صد در صد در راستای منافع خودشان نمی بینند از این زوایه ممکن است که خیلی هم تمایل نداشته باشند که به او رای بدهند چون آنها محاسبات خود را دارند و آنگونه نیست که هرچه ایران بگوید آنها عمل کنند و آنها هم یک سری نیروهایی هستند ولی این نزدیکی به آن معنا نیست که ایران بتواند همه آن گروه ها را یا همه آن جریانات شیعی را هدایت کند که به چه کسی رای بدهند و یا به چه کسی رای ندهند.
او ادامه داد: ممکن است یک سری گروه هایی باشند که آنقدر با ایران نزدیک باشند که حرف ایران را قبول کنند ولی جمعیت شیعی آنجا از لحاظ فقهی از نزدیکان مقلدین آیت الله سیستانی در عراق هستند بنابراین آنها خیلی کم از ایران تاثیر می پذیرند و اینگونه نیست که هر چه ایران فکر کند همان عملیاتی می شود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره همکاری های ایران و عراق در حوزه انرژی عنوان کرد: ایران فروشنده سوخت است. عراق هنوز بعد از حمله آمریکایی ها نتوانست صنایع الکترونیک خود را راه اندازی کند که نیاز به برق و سوخت نداشته باشد. همه امکانات پالایشگاه آنها در جنگ از بین رفت بنابراین ایران ارزانترین و مناسب ترین مسیری است که می تواند عراق نیازهای خود را تامین کند. حالا تا چه اندازه عراقی ها بتوانند در آینده نزدیک خودشان نیازهای سوختی خود را برآورده کنند آن یک بحث دیگری است ولی اینکه جنبه سیاسی صرف در این قضیه دارند به نظر من اینگونه نیست. ممکن است در یک بخش هایی از آن، نگاه سیاسی اثر داشته باشد ولی واقعیت این است که نیاز عراق است و ایران هم از این راه تجارت می کند و سود می برد و یک منافع متقابلی و پاسخگویی به نیازهای متقابل است. 6
