گاهی دیده‌ایم که برخی افراد به ما می‌گویند به اشتباه مبلغی پول به حسابشان واریز شده است یا این که بلعکس شخصی را می بینیم که در اثر بی‌توجهی، پولی را به حساب فرد دیگری واریز نموده است. در این مطلب قصد داریم که راهکا‌رهای قانونی برخورد با این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.
ابتدا باید گفت هر دارنده حساب بانکی مسولیتی مشخص در قانون دارد که در ابتدای ایجاد یا افتتاح حساب بانکی، این مسئولیت در قراردادی که بین دارنده حساب و بانک منعقد می شود، به دارنده حساب گوشزد شده و از او امضا می‌گیرند. ولی منظور از مسئولیت در اینجا به طور خاص، مسئولیتی نیست که در زمان افتتاح حساب بانکی برای شما به وجود می آید بلکه مسئولیت حقوقی و کیفری دارنده حساب در مواردی که بدون دلیل و حساب و کتاب، به حساب بانکی شخص پول واریز می شود مدنظر است.
اولین مسئولیت دارنده حساب بانکی که برای او پول واریز شده است، احتمال اشتباه فردی است که پول را واریز کرده است. بسیاری از اشخاص هنگام جابجا کردن پول درعابربانک‌ها و حتی در فیش‌های دستی بانکی، ناخواسته مرتکب اشتباه می شوند و پول را به حسابی که مدنظرشان نیست منتقل می‌کنند. عجله، بی‌دقتی، نداشتن سواد کافی ممکن است باعث بروز این اشتباهات باشد.
در اینجا، مسئولیت کسی که پول به حساب او واریز شده است، یک مسئولیت حقوقی است. طبق ماده ی 301 از قانون مدنی ایران باید گفت: چنانچه فردی چیزی را که استحاق دریافت آن را نداشته، عمدا یا به اشتباه دریافت نماید؛ بایستی طبق قانون آن چیز را به مالکش تسلیم نماید. همچنین طبق ماده ی 303 از قانون مدنی، چنانچه شخصی مالی را که مستحق گرفتن آن نبوده است را دریافت نماید، ضامن اصل مال و منافع آن می باشد.
و در همین رابطه طبق ماده ی 265 از قانون مدنی، چنانچه شخصی چیزی را به دیگری بدهد، در حالی که مقروض آن چیز نباشد، می‌تواند آن را استرداد نماید.
حال اگر فرد گیرنده، در این زمان اقدام به برداشت پول نماید، ممکن است حتی به خیانت نمودن در امانت محکوم گردد که البته این تصمیم به عهده ی قاضی دادگاه و قابل تامل خواهد بود.
ممکن است پیامی دریافت کنید که مبلغی به حساب شما واریز شده است و بعد از چندین دقیقه فردی با شما تماس می‌گیرد که مثلا: قرار بوده به حساب برادرم مبلغی را واریز کنم ولی به اشتباه به حساب شما واریز کرده‌ام، لطفا آن مبلغ را به این شماره کارت که می‌خواهند الان پدرم را از بیمارستان مرخص کنند واریز کنید. شما هم پول را به شماره کارت اعلامی واریز می‌کنید وغافل از اینکه او دقایقی قبل، از شخصی پیش پرداخت یک معامله را گرفته و شماره کارت شما را داده است و در حال حاضر داخل یک طلا فروشی، به همان مبلغ واریزی به حساب شما طلا خریده است و از شما می خواهد پول را به این شماره کارت که متعلق به فروشنده طلا هست واریز کنید. حال او مالک طلا شده، اما شما و طلافروش و شخص مال باخته که وسیله و ابزار معاملات او شده‌اید باید در مقابل قانون پاسخگو باشید و فردی که بی دلیل به حسابش پول واریز می شود در معرض اتهام قرار می‌گیرد. در معرض اتهام بودن یعنی اینکه جرمی را به او نسبت می‌دهند و او باید از در این رابطه از خود رفع اتهام کند و فرد باید بی اطلاعی خود را از این جرم اثبات کرده و تبرئه شود و تنها مسئولیت حقوقی پس دادن پول به گردنش بماند.
از همین جهت درصورتی که وجهی به حسابتان آمد و تماس گرفته شد که مبلغ به اشتباه واریز شده است و به فلان شماره کارت عودت دهید ، توصیه می‌شود؛ تا ۴۸ ساعت از هرگونه جابجایی پول خودداری کنید و جهت بازگشت پول، با هماهنگی بانک مربوطه و اطلاع به پلیس، مبلغ را فقط به شماره کارتی که وجه را به حساب شما واریز کرده است عودت نمایید و فیش آن را نزد خود نگاه دارید.
همچنین دیده شده مجرمین برای سو استفاده و یا حتی برای پولشویی، مبلغ پولی را که سرقت کرده‌اند برای اینکه پلیس را گمراه کنند به حساب‌های گوناگون واریز می‌کنند و بعد از مدت زمانی از آن حساب‌ها مبلغ پول را برداشت و در نهایت هم پول را به صورت فیزیکی از بانک خارج می‌کنند
یکی از راه‌هایی که می‌توان از این اقدام کلاهبرداران اینترنتی باخبر شد، فعال کردن اس ام اس بانک است که بعد از هر تراکنش یک پیامک برای صاحب حساب ارسال شود. چرا که از نظر قضائی اگر پول‌های مختلفی به یک حساب مکرر و فوری واریز و برداشت شود مشکوک به پولشویی است و فوراً حساب فرد بلوکه می‌شود و آن شخص را به پلیس فتا احضار می‌کنند و عدم مطلع کردن پلیس یا بانک از این موضوع یعنی شخصی که این مبالغ به حسابش واریز شده در جریان این تراکنش‌ها بوده و از دید پلیس متهم است. لذا بهتر است هر زمانی که صاحب حساب متوجه تراکنش مشکوکی شد سریعاً به بانک اعلام کند تا از نظر قضائی برایش مشکلی به وجود نیاید. البته بعد از اعلام به بانک احتمال اینکه پلیس فتا صاحب حساب را نزد خود فرا بخوانند هم وجود دارد چرا که باید آن فرد به سوالاتی در راستای شفاف شدن آن تراکنش‌ها پاسخ دهد.
امروزه رمز دوم پویا هم دسترسی مجرمین را به حساب های بانکی سخت‌تر می‌کند و تا حد قابل قبولی جلوی جرایم مختلف اینترنتی از جمله پولشویی را می‌گیرد و به همین دلیل فعال کردن رمز دوم پویا بسیار مورد توصیه بوده است. در نهایت اگر پولی به حسابتان واریز و بعد برداشت شد و یا با شما تماس گرفتند که آن پول را عودت دهید، حتما این موضوع را به بانک و پلیس اطلاع دهید چراکه مجرمان با این روش پولشویی می‌کنند و عدم اطلاع رسانی شما ممکن است عواقب قانونی و مشکلاتی را برای شما در پیش داشته باشد.
