خبرگزاری فارس-نسیم راوند: صنایع دستی در استان کهگیلویه و بویراحمد قدمت دیرینه‌ای دارد و همواره تولیدات دستی و سنتی روستائیان و عشایر بیانگر سنت‌ها مردم این استان ایلی و عشایری بوده است.
کامل به خاطر دارم در زندگی قدیمی روستایی که داشتیم از خورجین بر روی چهارپایه‌ها و حمل وسایل خانه یا حتی محصولات کشاورزی استفاده می‌شد یا کیسه بزرگ نمک‌دانی داشتیم که به شکل کاملا سنتی درست شده یا گلیم‌های زیبایی که هنوز در خانه از آنها است.
همه این صنایع دستی و سایر دست‌بافت را نه تنها در خانه ما بلکه در خانه هر کهگیلویه و بویراحمد می‌توانستید مشاهده کنید ولی متاسفانه جلوتر که آمدیم زندگی‌ها که پیشرفت کرد دیگر نه از خورجین خبری بود نه نمک‌دان یا جاجیم.همه این هنرهای به دست فراموشی سپرده شد تا خاطره‌ای شوند در ذهنمان!
جاجیم، گلیم نقش برجسته بویراحمدی، سیاه چادر و نی‌چیت بافی، نمک‌دان بافی، خورجین، کلاه نمدی، لباس سنتی مردان، گلیم مشته و چند مورد دیگر همه هنرهای صنایع دستی مردمی است که به مرور زمان به دست فراموشی سپرده شد، گاهی دلتنگ می‌شویم برای نی چیت‌بافی که پدر می‌بافت و گاهی بر روی آنها کِلِگ( نان بلوط) درست می‌گردیم یا خورجین که بچه بودیم لای آن قایم می‌شدیم.
دلتنگ این هنرها و خاطرات دهه ۷۰ بودیم که شنیدیم برخی از صنایع دستی منسوخ شده به همت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد احیاء شده است.
داریوش بهروزی کارشناس صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با ما به گفت‌وگو نشست و از احیاء چند رشته فراموش شده خبر داد و گفت: طی سال‌های اخیر رشته‌هایی مانند گلیم و جاجیم نقش برجسته بویراحمدی، سیاه چادر و نی‌چیت‌بافی که کاملا به دست فراموشی سپرده شده بودند را احیاء کردیم البته برای تداوم این رشته‌ها نیازمند حمایت هستیم.
دلایل فراموشی این رشته‌ها را از این کارشناس خبره صنایع دستی پرسیدیم که در جواب به ما گفت: مهاجرت روستائیان و عشایر به شهر را می‌توان عمده دلیل از بین رفتن هنرهای دستی گذشته دانست، در گذشته جمعیت عشایری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد بیشتر بود و کار اغلب زنان و دختران تولید صنایع دستی بود اما با افزایش مهاجرت‌ها تولید دست‌بافت‌ها کاهش یافت. زنان و دختران جوان هم استقبالی از این تولیدات نکردند در نتیجه به فراموشی سپرده شدند.
بهروزی به تلاش‌ها برای احیاء این هنرها اشاره کرد و افزود: با برگزاری کلاس‌های آموزشی، اختصاص تسهیلات و همینطور برگزاری نمایشگاه‌ها در افراد ایجاد انگیزه شد و کسانی که در شهرها زندگی می‌کردند به هنرهای دستی سنتی علاقمند شده و به سمت هنرها و صنایع دستی سنتی روی آوردند، حتی جاجیم‌هایی که در گذشته بود برای تولید کیف و کوله‌پشتی دختران مورد استفاده قرار گرفت و زیبایی در طرح و نقش این آثار موجب شد رشته‌های منسوخ شده احیاء شود.
این کارشناس صنایع دستی از برنامه‌ریزی برای حمایت از این رشته‌ها اشاره کرد و افزود: مجددا برای علاقمندان این رشته کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کنیم حتی فعالان را برای دریافت تسهیلات به بانک معرفی می‌کنیم، البته انتظار می‌رود با اختصاص اعتبار بیشتر توسط دولت، شاهد افزایش پرداختی بانک‌ها به متقاضیان صنایع دستی باشیم که تاکنون همکاری بانک‌ها خوب بوده است.
وی ابراز امیدواری کرد در صورت همکاری بانک‌ها بتوانیم متقاضیان بیشتری برای بهره‌مندی از این تسهیلات معرفی کنیم که تعداد کسانی که سال جاری از تسهیلات بهره‌مند شدند ناچیز است.
از کارشناس صنایع دستی میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد در خصوص رقم تسهیلات پرسیدم و وی در جواب گفت: برای مشاغل خانگی ۱۵ میلیون تومان و برای افراد دارای پروانه تولیدی ۳۰ تا ۵۰ میلیون که مشمول بیمه می‌شوند در نظر گرفته شده است، البته افرادی که به صورت کارگاهی در سطح شهر فعالیت دارند می‌توانند به ازای هر نفر کارگر ۵۰ میلیون و در روستاها ۳۵ میلیون دریافت کنند البته ظاهرا این قانون دچار تغییراتی شده است.
کارشناس صنایع دستی در پاسخ به سوالی مبنی بر بازار فروش برای تولیدکنندگان این صنایع دستی گفت: برای فروش محصولات نمایشگاه برگزار می‌شد اما از زمان شیوع کرونا نمایشگاه‌ها تعطیل شده به همین دلیل بازاریابی و فروش به صورت عام نداشتیم، ضمن اینکه بازارچه‌ای در پاساژ طوس خیابان فردوسی یاسوج برای عرضه محصولات صنایع دستی در نظر گرفته شد، وزارتخانه هم نمایشگاه مجازی پیش‌بینی کرده که تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند، امیدواریم ویروس کرونا هر چه سریعتر از بین برود و زندگی به حالت عادی باز‌گردد تا به مانند گذشته نمایشگاه برگزار کنیم.
بهروزی به رشته‌های منسوخ شده هم اشاره‌ای کرد و گفت: گلیم مشته که بیشتر در حوزه درغک شهرستان دیشموک کهگیلویه بود، نمک‌دان بافی، خورجین( شله یا حور) که برای برداشت گندم و جو بوده، لباس سنتی مردان، کلاه نمدی و گلیم سوزنی( گچساران) رشته‌هایی است که منسوخ شده یا تولید آنها در حال کم شدن است، در تلاش هستیم این رشته‌ها احیاء شوند و از اساتید شهرهای بهبهان یا سایر شهرها برای احیاء این هنرها از جمله تولید کلاه نمدی استفاده کنیم.
این کارشناس با بیان اینکه احیاء این رشته‌ها در ایجاد اشتغال نقش بسزایی دارد، عنوان کرد: در صورتی که کارگاه تکمیلی راه‌اندازی شود می‌توانیم با اطمینان از اشتغالزایی در این زمینه حرف بزنیم چرا که بسیاری از کسانی که در خانه هستند زنان و دختران بیکاری هستند که دنبال شغل‌اند وضعیت کار اداری در استان هم که مناسب نیست اگر بتوانیم کارگاه‌های تکمیلی راه‌اندازی کنیم شغل و درآمد ایجاد کرده‌ایم.
وی به تعریفی از کارگاه‌های تکمیلی پرداخت و گفت: کارگاه تکمیلی مانند ریسندگی، رنگرزی، شور پرداخت و دارکشی همه در محدود دست بافت‌های داری است که با ایجاد روستای صنایع دستی در حوزه میمند، سادات محمودی، الگن کهگیلویه و چهار بیشه گچساران بتوانیم کارگاه‌ها تکمیلی از پشم‌چینی، ریسندگی، رنگرزی، آماده نخ، بافت و شور پرداخت و دارکشی را با کیفیت خوبی انجام و به بیرون ارائه کنیم و برندسازی و بسته‌بندی خوبی داشته باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا محصولات احیاء شده صنایع دستی قابلیت صادرات را دارند خاطرنشان کرد: جاجیم و گلیم نقش برجسته بویراحمدی در صورتی که انبوه و با کیفیت بالا تولید شود قابلیت صادرات به خارج از کشور را دارند. تولید کیف از جاجیم یکی از این هنرها است که می‌تواند در سبد صادرات محصولات استان نقش و جایگاهی داشته باشد.
انتهای پیام/۸۲۰۲۴/ر
