سمیه گلابگیریان-همشهری آنلاین:
نتایج طرح آمارگیری نیروی کار ازسوی مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد استان یزد با ۸/۲۸ درصد، همچنان در صدر نرخ بیکاری زنان در کشور است. براین اساس همچنین نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده دانشگاهی استان یزد در سال ۱۳۹۹ به ۳۷ درصد رسیده، درحالی‌که این رقم در میانگین کشوری ۲۳ درصد است.
به این ترتیب می‌توان گفت دراین سال‌ها فرصت‌های شغلی مناسبی برای اشتغال بانوان ایجاد نشده یا تقاضای بانوان یزدی برای اشتغال افزایش یافته‌است. البته باید درنظر گرفت که فرهنگ یزدی‌ها برای اشتغال بانوان نیز آنان را از اشتغال در برخی از فرصت‌های شغلی باز می‌دارد.
آمارها سخن می‌گویند
براساس آمارهای ارائه شده ازسوی مرکز آمار ایران درباره شاخص‌های عمده بازارکار جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در استان یزد در بهار ۱۴۰۰ نرخ بیکاری ۱۴ درصد بوده که این میزان در بهار ۱۳۹۹ حدود ۷ درصد برآورد شده‌است. این درحالی‌است که میانگین نرخ بیکاری کشور در بهار سال‌جاری ۸/۸ درصد و در بهار سال‌گذشته ۸/۹ درصد بوده‌است.
با توجه به این آمارها می‌توان گفت نرخ بیکاری استان یزد در بهار امسال نسبت به مدت‌مشابه سال‌گذشته تقریبا ۲ برابر شده‌است؛ موضوعی که به‌گفته مسئولان بخش مهمی از آن ناشی از افزایش تقاضای کار ازسوی بانوان است. این‌درحالی‌است که مسئولان مدعی هستند در حوزه ایجاد اشتغال برای مردان استان شاهد رشد آمارها در استان یزد هستیم.
آنچه مسلم است شرایط اقتصادی، بسیاری از بانوان استان، به‌ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را متقاضی کار کرده‌است و با توجه به مقتضیات فرهنگی موجود دراستان، بانوان به‌دنبال شغلی در شأن تحصیلات خود هستند؛ از این رو شاید فرصت‌های شغلی ایجاد شده برای بانوان، آن‌چنان که باید مورداستقبال قرارنگیرد.
مطالبه‌های بانوان جویای کار
یک بانوی یزدی دراین باره به خبرنگارهمشهری می‌گوید: با شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، نه‌تنها بانوان متأهل، بلکه دختران مجرد نیز به درآمدزایی نیاز دارند. از این رو همگی دنبال کار مناسبی هستند، اما بسیار سخت است فردی که تحصیلات دانشگاهی را حتی در مقطع تحصیلات تکمیلی گذرانده‌است، در شغلی نامتناسب با تحصیلات خود، آن‌هم با حقوق حداقلی و بدون مزایای قانون کار، فعالیت کند.
«زهرا موسوی» می‌افزاید: بسیاری از بانوان جویای کار به فروشندگی روی آورده‌اند، درصورتی‌که می‌توان شرایط کارآفرینی را برای بانوان فارغ‌التحصیل فراهم کرد تا هم خودشان و هم بانوان دیگر را به کار گیرند.
یکی دیگر از بانوان یزد هم به ضرورت اشتغال بانوان در کنار مردان خانواده، حتی برای تأمین معاش اشاره می‌کند و می‌افزاید: درحال‌حاضر واقعا «یک دست صدا ندارد» و زنان باید در کنار مردان‌شان کار کنند، اما شغل مناسبی، با توجه به فرهنگ مردم یزد، در جامعه وجود ندارد.
«مهناز مشتاقیون» ادامه می‌دهد: بیشتر اشتغالی که در استان ایجاد می‌شود، مربوط به کارخانه‌هایی است که نیروی مرد می‌خواهند. به‌نظر می‌رسد جایگاه زنان در ایجاد فرصت‌های شغلی در جامعه چندان که باید موردتوجه قرار نگرفته‌است و باید برای رفع این مشکل راهکارهای موثری اندیشیده شود.
پایین بودن نرخ بیکاری مردان استان
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد دراین زمینه با بیان اینکه براساس آمارهای موجود، میانگین بیکاری مردان دراستان یزد از میانگین کشوری پایین‌تر است و مشکلات کم‌تری دراین رابطه وجود دارد، اظهار می‌کند: با این‌حال در حوزه اشتغال زنان، درصد بیکاری بانوان یزدی بیشتر از میانگین کشوری است.
«عماد تشکری» معتقد است که تغییر فرهنگ خانواده‌ها و ارتقای مباحث آموزشی درمیان زنان سبب افزایش درصد آمار بیکاری دراین بخش شده‌است.
وی عنوان می‌کند: باتوجه به اینکه سهم بیشتری از اشتغال‌های ایجاد شده را مردان تصاحب می‌کنند، براین اساس توسعه مشاغلی که مناسب بانوان باشد، کم‌تر موردتوجه بوده‌است.
تشکری بهترین راه ایجاد اشتغال برای بانوان تحصیلکرده در استان را اشتغال‌زایی در حوزه‌های آی. تی، فضای‌مجازی و فعالیت‌هایی که پایه نرم‌افزاری دارند، می‌داند و می‌گوید: باتوجه به اینکه این‌گونه مشاغل می‌توانند به‌صورت دورکاری و جزوی از مشاغل‌خانگی باشد، اهتمام ویژه نسبت‌به توسعه این بخش‌ها می‌تواند در زمینه ایجاد اشتغال برای بانوان یزدی موثر واقع شود و بخشی از هزینه‌های خانواده را، در کنار حضور در کانون خانواده، تأمین کند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد اضافه می‌کند: بیشتر یزدی‌ها در بخش آموزش، پیشرفت خوبی داشته‌اند و درهمین راستا نیز چند سال رتبه‌های بالایی در کنکور به‌دست آورده‌اند، این‌درحالی‌است که در حوزه ارتقای مهارت‌های اجتماعی و کارآفرینی دراین حوزه ضعیف عمل شده است.
افزایش تقاضای شغل ازسوی بانوان
مدیرکل بانوان استانداری یزد نیز دراین باره می‌گوید: باتوجه به تحصیلات عالیه زنان در استان و تحصیلات خوب دختران یزدی و همچنین شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، تقاضای شغل ازسوی بانوان در استان افزایش یافته‌است.
«اعظم کاظمی» با بیان اینکه یزد یک شهر صنعتی است، اظهار می‌کند: غالبا صنایع استان باتوجه به کار سخت و زیان‌آورشان، بیشتر نیروهای موردنیاز خود را از میان قشرهایی با تحصیلات پایین و مردان انتخاب می‌کنند که این موضوع سبب بروز عدم تعادل در استفاده از نیروی خلاق زنان استان در مشاغل مختلف شده‌است.
وی معتقد است که با وجود چنین وضعیتی، مدیریت‌های اداری بیشتر مناسب زنان است، اما با توجه به کوچک شدن چارت‌های سازمانی نیز کم‌تر از توان و نیروی زنان استفاده شده‌است.
مدیرکل بانوان استانداری یزد با ابراز امیدواری نسبت به رویکرد دولت سیزدهم نسبت به اشتغال زنان اضافه می‌کند: اخیرا شاهد پیشرفت بانوان استان در حوزه مشاغل خانگی و کسب مهارت‌های لازم هستیم، اما این حوزه نیازمند حمایت‌های بیشتری است تا سبب رونق ایجاد شغل برای بانوان این استان شود.
به‌نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود، تقویت مشاغل خانگی و فراهم کردن فرصت‌های کارآفرینی، بهترین راهکار برای کاهش نرخ بیکاری درمیان بانوان یزدی است، چراکه در استانی صنعتی مانند یزد، بیشترین ظرفیت‌های اشتغال ایجاد شده کارگری و ویژه مردان است و زنان باید در مشاغل مناسب مشغول به‌کار شوند و این‌گونه فرصت‌های شغل نیز باید ازسوی دولت و بخش‌خصوصی فراهم شود.
