صنعت دام و طیور دو تا از صنایع مهم داخل کشور محسوب می شوند که نقش بسیار پررنگی در تامین غذای مردم دارند و علاوه بر تامین بخش عمده ای از پروتئین مصرفی کشور در ایجاد اشتغال به ویژه اشتغال روستایی نیز نقش مهمی را ایفا می کنند.
به گزارش تابناک اقتصادی، از این رو توجه به رفع موانع تولید این دو صنعت حائز اهمیت می باشد. در دو سال اخیر این دو صنعت با مشکلات جدی مواجه شده اند و بسیاری از فعالان در این صنعت عطای آن را به لقایش بخشیده اند و از این دو صنعت با ورشکستگی خارج شده اند.
از یک سو قیمت گذاری دستوری برای خرید محصولات نهایی این دو صنعت و از سوی دیگر عدم وجود نهاده های دامی و تامین به موقع آن باعث به فعالان آن فشار وارد می کند.
با توجه به آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 99-98 سطح زیر کشت ذرت دانه‌ای حدود 138 هزار هکتار و سطح زیر کشت ذرت علوفه‌ای 220 هزار هکتار بوده است و هر دو محصول به‌صورت آبی کشت می‌شود. تولید ذرت علوفه‌ای به‌طور متوسط 11.5 میلیون تن برآورد می‌شود که برای مصرف دامداری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مرغداری‌ها و دامداری‌ها سالانه حدود 8.5 میلیون تن ذرت دانه‌ای نیاز است که با توجه به تولید حدود 1.2 میلیون تنی ذرت دانه‌ای در کشور این حجم تولید پاسخگوی نیاز داخلی کشور نیست و بایستی حدود 7 میلیون تن واردات صورت گیرد.
این وابستگی شدید به واردات نهاده های دامی از جمله ذرت مشکلات اساسی را در دوره تحریم ها به وجود آورد که در ادامه به این موارد اشاره می شود.
وابستگی بالای کشور به واردات نهاده های دامی موجب شد تا در دوره تحریم های آمریکا، این محصولات کشاورزی در فهرست کالاهایی قرار بگیرند که دریافت کننده ارز 4200 تومانی هستند. بر اساس همین که ارز 4200 تومانی به واردات نهاده های دامی تعلق گرفت، دولت خود را ملزم به قیمت گذاری دستوری در کالاهای نهایی دو صنعت دام و طیور دانست.
با گذشت زمان، نهاده های دامی وارد شده با ارز 4200 تومانی عملا به میزان کافی به فعالان هر دو صنعت نرسید و این مسئله موجب شد تا مرغداران جوجه های خود را زنده به گور کنند و دامداران دام های آبستن خود را به کشتارگاه ها سپردند.
در این میان اما عده ای با توزیع نهاده های وارد شده با ارز 4200 تومانی در بازار آزاد، جیب خود را از رانت حاصل از این مسئله پر کردند و نفع ارز 4200 تومانی نصیب آنان شد.
به هر صورت هر آنچه بود با همه کم و کاستی نهاده های دامی به داخل کشور وارد شد هر چند که این نهاده ها به میزان کافی به دست فعالان دو صنعت طیور و دام نرسید.
اما حالا مشکل جدیدی به وجود آمده است و آن هم رشد قیمت جهانی نهاده های دامی است. بر اساس گزارش تازه ای که بلومبرگ منتشر کرده است قیمت انواع محصولات اساسی مانند گندم، خوراک دام و دانه های روغنی در بازارهای جهانی افزایش یافت به طوری که هر بوشل گندم با 5 دلار افزایش به قیمت 692 دلار معامله شد، قیمت ذرت هم با رشد 2 دلاری هر بوشل به قیمت 515.25 دلار به فروش رفت. قیمت انواع دانه های روغنی که از کنجاله آن برای خوراک دام استفاده می شود 4.75 دلار رشد قیمت داشت.
حالا این وابستگی تقریبا 70 درصدی به واردات نهاده های دامی گرانتر از گذشته تمام خواهد شد و حتی در صورت تامین به میزان کافی این محصولات از طریق واردات و تامین 100 درصدی آن، می تواند با این رشد قیمت موجی از گرانی را به همراه داشته باشد.
روح‌الله عباسپور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتگویی اظهار داشت: 70 درصد از نهاده‌های دامی مورد نیاز ما قابل تأمین در داخل کشور است؛ به شرطی که دولت الگوی کشت کشاورزی را در جهت تولید نهاده‌های دامی اصلاح کند.
به هر صورت این مشکلات اساسی در تامین نهاده های دامی از خارج، به صورت سلسله وار موجب ایجاد مشکلاتی در صنایع وابسته از جمله صنایع دام و طیور شده است و در نهایت دود این وابستگی به چشم مصرف کنندگان کالاهای نهایی این دو صنعت خواهد رفت.
دولت قبل که هیچ گونه تلاشی برای کاهش وابستگی در این زمینه نداشت و دولت سیزدهم با توجه به اینکه در ابتدای راه است بهتر است که هر چه زودتر با سیاست های تشویقی گام در راه کاهش وابستگی به نهاده های دامی خارجی بگذارد. این کار علاوه بر اینکه می تواند از هدر رفت منابع ارزی جلوگیری کند، می تواند موجب رونق دو صنعت دام و طیور شود.
