هشهری آنلاین _ راحله عبدالحسینی: حالا دیگر انجمن‌های مردم نهاد، خیریه‌ها و دیگر نهادهایی که خارج از دولت شکل گرفته‌اند، محلی برای گردهمایی مستقل دارند و می‌توانند فعالیت‌های خود را در این بستر گسترش دهند؛ فعالیتی که به رشد و پویایی محله‌ها منجر می‌شود. شهروندانی که اثرگذاری خودشان در محله را به واسطه حضور و فعالیت در سمن‌ها می‌بینند، به مشارکت و همکاری بیشتر هم ترغیب می‌شوند. برای آشنایی با زیر و بم سمن سرای منطقه ۲ که به تازگی کار خودش را آغاز کرده با «زهیر ابراهیم‌زاده» رئیس اداره امور آسیب‌های اجتماعی شهرداری منطقه ۲ گفت‌وگو کردیم. او هدف از افتتاح سمن‌سرا را تقویت مشارکت اجتماعی و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد می‌داند.
ساختمان سمن‌سرا با هدف حمایت از سازمان‌های مردم نهاد، برگزاری گردهمایی‌های سازمان مردم‌نهاد و خیّران و فعالیت‌های داوطلبانه در ۲ طبقه و مساحتی بالغ بر ۲۲۰مترمربع ساخته شده‌است. این مرکز به ۴ اتاق و سالن کنفرانس مجهز شده و فرصتی برای جلب مشارکت‌های مردمی در پیشبرد اهداف و برنامه‌های مدیریت شهری به شمار می‌آید.
- سمن‌های فعال در حوزه محیط‌زیست و درمان
بازسازی و تجهیز ساختمانی مستقل برای سمن‌سرا از اواخر سال ۱۳۹۸ مطرح شد. رئیس اداره امور آسیب‌های اجتماعی منطقه ۲ می‌گوید: «مشکلات بازسازی و تعمیرات و تجهیز ساختمان برای سمن‌سرا مدتی طول کشید تا انجام شود.
خوشبختانه اکنون ساختمان آماده شده و برای استفاده در اختیار سمن‌های منطقه قرار گرفته است. سمن‌ها می‌توانند جلسات و کارگاه‌های خود را در سمن سرای منطقه برگزار کنند و از این طریق شهروندان را به سهیم شدن در فعالیت‌های اجتماعی دعوت کنند. اینجا نخستین سمن سرای تهران است و بعد از آن، موضوع سمن‌سرا در مناطق دیگر هم مطرح شد.» این ساختمان پیش از این در اختیار یکی از مؤسسات فیلمسازی بود.
بعد از مدتی هم متروکه شده بود و به‌عنوان فضای بی‌دفاع شهری به حساب می‌آمد که با ایده سمن سرای منطقه جان گرفت و حالا به محلی برای حضور سمن‌های فعال منطقه تبدیل شده‌است. زهیر ابراهیم‌زاده، درباره سمن‌های فعال می‌گوید: «در همین مدت کوتاه که از افتتاح سمن‌سرا می‌گذرد، میزبان گروه‌های مختلفی بودیم تا در سمن‌سرا جلسه داشته باشند. بیشتر سمن‌های فعال در حوزه‌های محیط‌زیست و درمان برای همکاری اعلام آمادگی کردند.» اعضای سمن‌های فعال در منطقه با حضور در سمن سرا، برای اعضای خود جلسات پرسش و پاسخ برگزار کردند و در محیطی مناسب توانستند اهداف خود را پیش ببرند.
تاکنون ۴ نشست تخصصی در قالب کارگروه‌های ۱۲گانه از باشگاه داوطلبان اجتماعی شهر تهران در این مرکز برگزار شده است. این نشست‌ها در قالب کارگروه‌های حقوق شهروندی، کودکان، هویت و میراث فرهنگی و بانوان از باشگاه داوطلبان اجتماعی شهر تهران در رابطه با نقش تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در ترویج و آشنایی شهروندان با حقوق شهروندی، تعلیم‌ـ تربیت، نشاط و شادمانی کودکان، بررسی ظرفیت تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در افزایش نشاط اجتماعی شهروندان به شیوه‌های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و مجازی برگزار شده است.
- برگزاری جلسات آنلاین
ابراهیم‌زاده به روزهای پیک پنجم کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «ناگفته نماند که با شیوع ویروس کرونا دلتا و الزام به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، حضور افراد و انجمن‌های مردم‌نهاد به حداقل رسید و در واقع سمن‌سرا به مرکز کارگاه‌های مجازی سمن‌ها تبدیل شد.»
او در ادامه از مشکلات سمن‌ها می‌گوید: «یکی از مشکلات اساسی سمن‌ها، نداشتن فضای مستقل و محیطی امن و آرام برای برگزاری جلسات و کارگاه‌های‌شان است.
با راه‌اندازی سمن‌سرا و حضور در فضای مناسب به ادامه کار و فعالیت خود که به نوعی مسئولیت اجتماعی‌شان است، ترغیب می‌شوند. امکان حضور همه سمن‌ها با هر حوزه فعالیت در سمن سرای منطقه هست. فعالیت سمن‌ها با حضور در سمن سرا، بسیار منسجم‌تر می‌شود. از جمله سمن‌های فعال می‌توان به انجمن دوستداران گیشا و انجمن دوستداران فرحزاد اشاره کرد که هدف‌شان داشتن محله‌ای زیبا و پویاست.»
رئیس اداره امور آسیب‌های اجتماعی می‌گوید که سمن‌سرا از سمن‌های کوچک و تازه‌کار حمایت ویژه‌ای دارد و ادامه می‌دهد: «از فعالیت سمن‌های نوپا با حضور در سمن‌سرا حمایت می‌کنیم. این مرحله اول کار است. سمن سرای منطقه ۲ به‌عنوان پایلوتی است که از حضور سمن‌های مناطق دیگر هم استقبال می‌کند. سمن‌های پایتخت را به سمن سرای منطقه ۲ دعوت می‌کنیم تا از امکانات سمن‌سرا برای پیشبرد اهداف‌شان بهره‌مند شوند.»
ابراهیم‌زاده از افزایش مراکز کارآفرینی فنی و حرفه‌ای برای کودکان‌کار به‌عنوان برنامه آینده اداره امور آسیب‌های اجتماعی نیز خبر می‌دهد: «ساختمانی هم برای این منظور در دست بازسازی است که با تجهیز و افتتاح آن، امیدواریم گام مثبتی برای کودکان‌کار و خیابان به ثمر برسد.»
- سمن‌سرا یک سرمایه اجتماعی است
سمن‌سراها، به تقویت مشارکت اجتماعی شهروندان و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد کمک می‌کنند.
این روزها دیگر اهمیت سازمان‌های مردم‌نهاد یا سمن‌ها در محله، بر کسی پوشیده نیست. دامنه تأثیرگذاری سمن‌ها در زمینه حقوق و آموزش‌های شهروندی نیز نمود پیدا کرده است و در موضوعات روز از جمله زلزله، آلودگی هوا و بحث ترافیک به خوبی می‌توان فعالیت انجمن‌های محلی را مشاهده کرد. برای اینکه سمن‌ها بتوانند از نهایت توانایی خود استفاده کنند و به عبارتی کارهای محلی را برعهده بگیرند، خوب است که محل مناسبی برای فعالیت داشته‌باشند.
سمن سرای منطقه هم با هدف توان‌افزایی و حمایت از فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها فعالیت خودش را آغاز کرده‌است. از آنجایی که فعالیت نهادهای مردمی و NGO ها، کار داوطلبانه و خیرخواهانه‌ای است که جامعه ما را زیست‌پذیرتر می‌کند، در فراخوانی از تمامی فعالان مدنی و کنشگران اجتماعی درخواست شد تا در راستای افزایش مشارکت‌های مردمی برای دستیابی به مطالبات اجتماعی و فرهنگی، با این مرکز مردم‌نهاد همکاری داشته باشند. با توجه به اینکه سمن‌سرا یکی از ظرفیت‌های مهم سرمایه اجتماعی است، مدیریت شهری منطقه این آمادگی را دارد تا از تمامی نهادها، خیریه‌ها و کنشگران مدنی برای تقویت مشارکت اجتماعی شهروندان و رفع مشکلات شهری در این منطقه حمایت کند.
