به گزارش ایرنا برخی روزهای سرنوشتساز به عنوان تولد دوباره یاد میشود و برای مردم شهرستان نهبندان نیز هفتم شهریور ۱۳۷۸ که میزبان رهبر معظم انقلاب اسلامی بودند؛ تولدی دوباره به حساب میآید.
حضرت آیت الله خامنهای که ششم شهریور سال ۱۳۷۸ به جنوب خراسان (قبل از تقسیم) و شهرستان بیرجند سفر کرده بودند، روز بعد به نهبندان رفتند و با مردم خونگرم این شهرستان نیز دیدار کردند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی هفتم شهریور ماه در اجتماع بزرگ مردم شهرستان مرزی نهبندان، دیدار با مردم و به ویژه جوانان مومن، مهربان و نجیب نهبندان را یک توفیق بزرگ و خاطرهای به یاد ماندنی توصیف کردند و فرمودند: «من با سفر به شهرستان محروم نهبندان میخواهم توجه مسوولان سطوح مختلف دولتی و استانی را به طور کامل به این منطقه و مناطقی از این قبیل جلب کنم و از آنها انتظار دارم که اهتمام خود را بر روی نقاط دورافتاده که غالبا محرومیتهای زیادی را از دورانهای قبل تحمل کرده اند، متمرکز کنند».
ایشان اقدامات نظام اسلامی برای محرومیتزدایی از نقاط محروم کشور را خاطرنشان کردند و افزودند: «در دوران قبل از پیروزی انقلاب به قدری بر مردم این مناطق محرومیت تحمیل شده است که اگر ۱۰ برابر خدمات ۲۰ سال گذشته انقلاب نیز کار انجام شود، باز هم حق این مناطق ادا نخواهد شد، بنابراین مسئولین کشور باید به روند محرومیتزدایی از این منطقه و سایر نقاط محروم کشور، شتاب مضاعف و فزایندهتری بدهند.»
اولین دستاورد این سفر در ۲۲ دی سال ۱۳۷۹ رقم خورد که ۱۴۴ طرح عمرانی در شهرستانهای بیرجند، نهبندان، قاینات و تربت جام که هنوز متعلق به استان خراسان بودند، با پیام رادیویی رئیس دفتر مقام معظم رهبری به بهرهبرداری رسید.
۳۹۸ میلیارد ریال اعتبار برای اجرای این طرحهای فرهنگی، آموزشی، راه، بهداشت و درمان، منابع طبیعی و عمران شهری هزینه شد و با بهرهبرداری از این تعداد طرح عمرانی، ۲۳ هزار و ۵۰۰ خانوار شهری و روستایی ساکن شهرستانهای مرزی و محروم جنوب خراسان از مزایای آنها بهرهمند شدند.
اما مهمترین رهآورد این سفر سرنوشتساز برای شهرستان نهبندان تدوین سند توسعه بود که کلیات آن در جلسه ۳۱ تیر ۱۳۸۱ هیات وزیران تصویب و به سازمان مدیریت و برنامهریزی برای اجرا ابلاغ شد.
به یمن سفر مقام معظم رهبری به نهبندان طرح توسعه این شهرستان در ۶ فصل و ۱۷ ماده تهیه شد و علیرغم اینکه این طرح برای ۱۰ سال و با اعتبار ۶۰۰ میلیارد ریال تصویب شده بود، تخصیص اعتبارات تا سالها بعد به طول انجامید و گذشته از این موضوع به گفته مسوولان تزریق قطره چکانی اعتبارات باعث شد تا طرح به طور کامل اجرا نشود.
حالا بعد از گذشت ۲۲ سال از سفر مقام معظم رهبری به نهبندان و تاکید ایشان بر محرومیتزدایی از این گونه مناطق که جمله معروف بسیاری از مسوولان کشوری و استانی است، مردم، معتمدان و مسوولان این شهرستان با آغاز به کار دولت سیزدهم و سفر استانی رییس جمهوری به خراسان جنوبی، فصل جدیدی از پیگیری برای اجرای سند توسعه نهبندان و بهروز رسانی آن را رقم زدند.
آیت الله رئیسی هم در سومین سفر استانی خود که نوزدهم شهریور ماه به خراسان جنوبی انجام شد، در پاسخ به این درخواست مردم و مسوولان نهبندان سید «صولت مرتضوی» معاون اجرایی رییس جمهوری را که در سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ استاندار خراسان جنوبی بود، مامور پیگیری سند توسعه نهبندان کرد.
درخواست بازنگری و تصویب مجدد سند توسعه
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی جمعه هفته گذشته در نشست شورای اداری استان خراسان جنوبی که در پایان سفر یک روزه رییس جمهوری به این استان برگزار شد، با اشاره به سفر مقام معظم رهبری و تدوین سند توسعه نهبندان گفت: بعد از ۲۲ سال سند توسعه نهبندان نتوانسته چهره این شهرستان را دگرگون کند لذا این سند باید مجدد مصوبه هیات وزیران را اخذ کند و بهروز رسانی شود.
مصطفی نخعی که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس است، افزود: شرکتهای توسعهای و سرمایهگذاری میتوانند در دگرگون کردن چهره شهرستانهای مرزی سربیشه و نهبندان تاثیرگذار باشند لذا لازم است این شرکتها برای رونق تولید به استان ورود کنند.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس دهم نیز در دیدار رییس جمهوری با نمایندگان اقشار مردم، ایثارگران، نخبگان و علمای خراسان جنوبی اظهار داشت: یکی از درخواستهای عشایر و مرزنشینان استان این است که شعاع مرزنشینی که اکنون ۲۰ کیلومتر در نظر گرفته شده به ۵۰ کیلومتر افزایش یابد و استان خراسان جنوبی در این زمینه استثنا دیده شود.
نظر افضلی گفت: یکی از ظرفیتهای استان خراسان جنوبی از دوران گذشته نیروی انسانی آن بوده است که تقاضا داریم از این ظرفیت استفاده شود، استعدادها کشف و برای آینده کشور کادرسازی شود.
وی افزود: انتظار داریم نگاه به استان ما بهتر از این باشد، درست است با مرکز کشور فاصله داریم اما از لحاظ فکری خیلی هم بالاتر و توانمندیهای بهتری داریم که نمونه آن ورودی دانشگاهها است که با رتبه ۴۰ وارد و با رتبه هفت یا هشت خارج و فارغالتحصیل میشوند.
نماینده سابق مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی از کمبود آب به عنوان درد پرغصه استان خراسان جنوبی یاد کرد و گفت: ما مجبوریم انتقال آب به استان را داشته باشیم، در این زمینه در دوره نمایندگی ما اقداماتی انجام شد و الان هم دنبال میشود که باید این مهم مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی ادامه داد: هنوز در برخی مناطق خراسان جنوبی مردم ما داخل دیگ آب گرم میکنند و با کاسه خود را میشویند که این زشت است و باید مورد توجه واقع شود.
دستور رییس جمهوری برای پیگیری سند توسعه نهبندان
رییس جمهوری که نوزدهم شهریور سومین سفر استانی را به خراسان جنوبی اختصاص داد، شامگاه جمعه در شورای اداری استان خراسان جنوبی درباره بازنگری سند توسعه نهبندان که مطالبه شد، گفت: معاون اجرایی دولت سند را پیگیری کنند و نماینده مردم نهبندان هم موضوع را دنبال کند و اگر لازم است در دستور کار دولت قرار گیرد و اصلاح شود.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی افزود: نهبندان از جمله مناطقی است که باید نسبت به آن توجه خاص شود، مقام معظم رهبری در سفر تاریخی خود به نهبندان به دنبال توجه مسوولان به منطقه بودند و این توجه مربوط به آن دوران نیست و باید در همه دورهها این توجه جلب تا منطقه از محرومیت خارج شود.
وی بیان کرد: در سفر قبلی به این شهرستان مشخص بود که کارهای خوبی انجام شده اما باز هم محرومیت در شهر نهبندان و روستاها مشکلات جدی برای مردم ایجاد کرده است.
رییس جمهوری البته در این سفر بارها بر بهرهگیری از داشتههای خراسان جنوبی برای خروج از محرومیت این استان تاکید کرد که یکی از آنها معدن بوده و نهبندان نیز سرشار از مواد معدنی است.
وی گفت: خداوند ذخایر بسیاری به این استان داده که یکی از این ذخایر معادن است.
آیت الله رئیسی اظهار داشت: معادن از ذخایر ارزشمند این استان است که اگر فعال شود، هم مشکل اشتغال، هم مشکل تولید و رونق تولید و هم مسائل اقتصادی حل میشود.
رییس دولت سیزدهم یکی از راههای توسعه استان را فعال کردن بازارچههای مرزی برشمرد و گفت: باید تمامی بازارچههای استان فعال شوند و بخشهای مختلف با تشکیل دفتر و نمایندگی بر صادرات و واردات نظارت داشته باشند.
افزایش شعاع برخورداری مرزنشینان از عایدات سوخت
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی یک هفته پس از این سفر حضور رییس جمهوری در خراسان جنوبی را مایه دلگرمی دانست و گفت: موضوع افزایش شعاع برخورداری از عایدات سوخت مرزنشینی در این سفر مطرح و مقرر شد این میزان از ۲۰ کیلومتر فعلی به ۵۰ کیلومتر افزایش یابد و دستورات لازم در این رابطه توسط رییس جمهوری به وزیر کشور داده شد.
نخعی افزود: همچنین طرح توسعه شهرستان نهبندان در ابعاد مختلف تجاری، صنعتی، آموزشی و سایر حوزهها مطرح شد و رییس جمهوری با تاکید فراوان به سید «صولت مرتضوی» معاون اجرایی خود دستور پیگیری داد.
وی گفت: مقرر شد حضور شرکتهای دولتی برای سرمایهگذاری و ترغیب شرکتهای خصوصی در استان افزایش یابد و بر احداث کارخانه شیشه در شهرستان نهنبدان با مشارکت دولت تاکید شد.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی، کمآبی را مهمترین چالش استان خراسان جنوبی عنوان کرد و افزود: در سفر رییس جمهوری مقرر شد انتقال آب تسریع شود همچنین مقرر شد علاوه بر تقویت بازارچه ماهیرود، بازگشایی سایر بازارچههای استان نیز تسریع و فعالیت تجاری آنها آغاز شود.
وی گفت: با وجود اینکه کمآبی تاثیر قابل ملاحظهای بر بخش کشاورزی استان گذاشته است، محصولات استراتژیک مانند زرشک، عناب، زعفران و انار در استان خراسان جنوبی پرورش داده میشود و دستوراتی مهمی برای تکمیل زنجیره ارزش و فرآوری محصولات استان توسط رییس جمهوری داده شد.
نخعی اضافه کرد: لزوم ایجاد زیرساختهای انرژی در خراسان جنوبی از جمله موارد مهم و مورد تاکید رییسجمهوری بود زیرا با نبود لوله انتقال فرآوردهای نفتی، صادرات سوخت به کشور افغانستان از طریق خراسان جنوبی در حال انجام است.
طرح توسعه نهبندان به طور کامل محقق نشد
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح توسعه نهبندان که سالها قبل تصویب شد، به طور کامل محقق نشده و خواهان بازنگری و بهروزرسانی این طرح در راستای توسعه همهجانبه و پایدار منطقه هستیم.
وی اظهار داشت: سفر مقام معظم رهبری به این منطقه پر خیر و برکت بوده و در این سفر طرح توسعه نهبندان محقق شد که به تصویب هیات وزیران در سال ۸۱ رسید و اقدام مهمی محسوب میشود.
نخعی افزود: بدون شک اگر سفر مقام معظم رهبری به نهبندان نبود، چنین طرحی برای این شهرستان مرزی تهیه نمیشد، بنابراین تهیه طرح و پیشبینیهایی که در این طرح توسعه انجام شده، کار بزرگی بوده است.
وی گفت: اما در مقام اجرا که مسوولان گذشته باید بیشتر پیگیری، رصد و دقت میکردند در این زمینه کوتاهیهایی انجام شده است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: معتقدم وضعیت فعلی نهبندان تناسبی با آنچه در طرح توسعه پیشبینی شده، چهرهای که قرار بود از نهبندان شکل بگیرد، وضعیت اقتصادی، زیرساختی و سایر قابلیتهایی که قرار بود به وجود بیاید، ندارد.
وی با بیان اینکه در تخصیص اعتبارات طرح توسعه نهبندان به درستی عمل نشده است اضافه کرد: اعتباری که در سالهای ابتدایی برای طرح اختصاص داده شده، محدود بوده و عمده آنها طی سالهای اخیر بدون بهروز رسانی سند به نهبندان اختصاص یافت.
پروژههایی که نیمهتمام ماند
نخعی گفت: مهمترین مشکل پیش روی این طرح، تخصیص نیافتن به موقع اعتبارات بود که باعث شد بسیاری از پروژههای پیشبینی شده در طرح بر روی زمین بماند و اجرایی نشود.
وی افزود: الان عدد دقیقی از درصد تحقق سند توسعه نهبندان نمیتوان بیان کرد و شاید حداکثر ۴۰ تا ۵۰ درصد آنچه پیشبینی شده بود، تحقق پیدا کرده است.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی گفت: زمانی که در مورد وضعیت قنوات، زیرساختهای ارتباطی و فرمانداری ویژه یعنی ارتقای سطح سیاسی شهرستان نهبندان صحبت میشود، طبیعتا همه مصوبه است اما وزن فرمانداری ویژه قابل مقایسه با سایر مصوبات نیست.
وی تصریح کرد: اگر فرمانداری ویژه را در شهرستان نهبندان داشتیم و این مصوبه محقق میشد که البته در یک سال گذشته برای این موضوع خیلی پیگیری کردم، مکاتبات زیادی انجام و جلساتی برگزار شد و تلاشها در این خصوص ادامه خواهد داشت، میتوانست تاثیر فوقالعادهای در بسیاری از مصوبات دیگر داشته باشد.
معادن؛ پیشانی توسعه نهبندان
نخعی گفت: بعد از ۲۲ سال سند توسعه نهبندان نتوانسته چهره این شهرستان را دگرگون کند لذا این سند باید مجدد مصوبه هیات وزیران را اخذ کند و بهروز رسانی شود.
وی با اشاره به ظرفیتهای نهبندان برای توسعه همهجانبه افزود: علاوه بر معادن فلزی، غیرفلزی و خاکهای صنعتی، این شهرستان یکی از قطبهای کشور در ذخیره سنگ گرانیت است و در مجموع از معادن غنی شهرستان میتوان به عنوان پیشانی و محور اصلی توسعه نهبندان نام برد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: نهبندان چهارراه ارتباطی در جنوب خراسان جنوبی بوده و در مسیر ارتباطی چابهار - مشهد قرار گرفته و دارای اهمیت ویژه است.
وی با بیان اینکه ظرفیت میراث فرهنگی و گردشگری نهبندان دارای شرایط ویژهای است که قابلیت توجه و توسعه دارد افزود: همچنین قابلیتهای کشاورزی و دامداری این شهرستان ظرفیتی مناسب برای توسعه است.
اجرای ۴۳۳ پروژه در شهرستان نهبندان
با این وجود ۴۳۳ پروژه نیز رهآورد سفر مقام معظم رهبری به این شهرستان کمبرخوردار است که به گفته فرماندار نهبندان تحقق کامل هر کدام میتوانست منطقه را یک گام به سمت توسعه جلوتر ببرد و اگرچه اقدامات خوبی در منطقه رقم خورده اما همچنان سایه محرومیت بر این دیار زرخیز سایه افکنده است.
مجید بیکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: طرح توسعه نهبندان در قالب ۶ فصل و ۱۷ ماده در بخشهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و عمرانی، ۳۰ تیر ۱۳۸۱ در هیات دولت تصویب شد.
وی گفت: این طرح با پیشبینی اعتبار ۶۰۰ میلیارد ریال برای ۱۰ سال تصویب شد که تاکنون از این محل ۴۳۳ پروژه تامین اعتبار و اجرا شده است.
فرماندار نهبندان اختصاص نماینده به نهبندان با توجه محرومیت منطقه، اختصاص ردیف مستقل به عنوان مصوبات خاص در بودجه سنواتی خراسان جنوبی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷، اجرای ۴۳۳ پروژه با اعتبار مصوب ۸۰۰ میلیارد ریال و تخصیص حدود ۵۳۰ میلیارد ریال، احداث دانشگاه پیام نور، دانشگاه جامع علمی و کابردی و استقرار پادگان ارتش را از اقدامات انجام شده در طرح توسعه نهبندان ذکر کرد.
وی افزود: احداث و تکمیل ۱۳ پروژه آبرسانی روستایی، ساخت ۲۰۰ خانه سازمانی، تعریض محور اصلی شهرستان، کمک به دوباندهسازی محور نهبندان - شوسف، تعریض محور شهداد - نهبندان از دیگر اقدامات انجام شده در طرح توسعه نهبندان است.
بیکی کمک به ساخت بیمارستان ۳۲ تختخوابی شهید آتشدست نهبندان، احداث پنج باب پانسیون پزشکان، خرید چهار دستگاه آمبولانس، احداث ۱۰ مجتمع آموزشی شبانهروزی، احداث و تکمیل مرکز آموزش فنی و حرفهای نهبندان را از دیگر پروژههای اجرا شده در قالب طرح توسعه نهبندان ذکر کرد و گفت: حفر و تجهیز ۲۰ حلقه چاه کشاورزی، احداث و تجهیز مجتمعهای آبرسانی روستایی و آبرسانی سیار، مطالعه و اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوان داری در حوزههای آبریز از دیگر این پروژهها است.
وی گفت: همچنین احداث و توسعه کتابخانههای عمومی، مرکز فرهنگی و هنری، مدرسه معارف، کمک به تامین زیرساختهای توسعه کشاورزی و کمک به توسعه و عمران شهری از دیگر پروژههای اجرایی تحت عنوان طرح توسعه نهبندان است.
اختصاص قطره چکانی اعتبارات
تخصیص ناکافی اعتبارات و به تعبیر فرماندار نهبندان "قطره چکانی" از دلایلی است که طرح توسعه نهبندان هنوز به طور کامل محقق نشده است.
بیکی گفت: پیشبینی و افق اجرای این طرح ۱۰ ساله بود و باید در این مدت اجرایی میشد ولی به دلیل تخصیص کم و قطره چکانی اعتبارات به خصوص در سالهای اولیه و گاهی کم توجهی مسوولان استانی و کشوری در سالهای گذشته همچنین افزایش چند برابری هزینههای ساخت و ساز و اجرای پروژهها اهداف مورد نظر طرح هنوز به صورت کامل تحقق پیدا نکرده است.
وی هم تاکید کرد که نیاز است این طرح بهروز رسانی شود تا شاهد تحقق کامل اهداف آن و توسعه همهجانبه شهرستان باشیم.
فرماندار نهبندان گفت: به دستور رییس جمهوری در سفر اخیر به خراسان جنوبی، سند توسعه نهبندان بازنگری میشود و با بازنگری این سند، ظرفیتهای معدنی و گردشگری منطقه به توسعه این شهرستان مرزی کمک خواهد کرد.
معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری خراسان جنوبی هم بتازگی در مراسم تجلیل و تکریم بازنشستگان و کارکنان فرمانداری نهبندان با بیان اینکه رییس جمهوری با مسایل و مشکلات استان آشناست گفت: رییس جمهوری بر بازنگری سند توسعه نهبندان تاکید کردهاند و دوباره در هیات وزیران مصوب خواهد شد.
محمد حسینی افزود: امیدواریم با این فرصت طلایی گامهای موثرتری در منطقه برداشته شود.
پیگیری ۳۸ مصوبه سفر رییس جمهوری به خراسان جنوبی
در ارتباط با سفر یک روزه رییس جمهوری به خراسان جنوبی ۳۸ مصوبه ارائه شده که مباحث مربوط به اجرای آنها و اخذ اعتبار در دست پیگیری است.
رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان جنوبی روز یکشنبه ۲۱ شهریور در نشست شورای برنامهریزی و توسعه استان که ۲ روز پس از سومین سفر استانی رییس جمهوری به منظور بررسی روند اجرای مصوبات این سفر به ریاست استاندار برگزار شد، گفت: مصوبات درخواستی و پیشنهادی توسط دستگاههای اجرایی در جلسه امروز مطرح شد که عناوین آن کامل و روشهای پیشنهادی آن اخذ خواهد شد.
مجید پورعیسی افزود: یکسری مصوبات نیاز به اعتبار و برخی نیاز به مجوز دارند که پیشنویس آنها در روزهای آتی آماده میشود و در اختیار استاندار قرار میدهیم.
وی اظهار داشت: اهم مصوبات مورد نیاز در استان با همکاری دستگاههای اجرایی رایزنی شده و در اختیار متولیان قرار خواهد گرفت.
رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان جنوبی بازنگری سند توسعه نهبندان و ارائه به دولت برای تصویب و عملیاتی شدن آن را از جمله مصوبات سفر رییس جمهوری عنوان کرد و گفت: برای اجرای مصوباتی که با حضور رییس جمهوری مطرح شد و مورد تاکید آیت الله رییسی قرار گرفت، کمیته، کارگروه یا ستادهایی تشکیل خواهد شد.
استان خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند ۱۱ شهرستان دارد و نهبندان یکی از چهار شهرستان مرزی استان در مجاورت کشور افغانستان است که در ۲۰۰ کیلومتری جنوب مرکز استان قرار دارد.
رییس جمهوری صبح جمعه (نوزدهم شهریور) به همراه جمعی از اعضای هیات دولت در سومین سفر استانی خود و در سفری از پیش اعلام نشده از طریق شهرستان طبس وارد استان خراسان جنوبی شد و ضمن دیدار با مردم طبس در حرم امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع)، از معدن زغالسنگ پروده طبس هم بازدید کرد.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی ظهر جمعه در ادامه سومین سفر استانی خود با استقبال نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی، استاندار و جمعی از مسوولان وارد مرکز استان شد و با حضور در گلزار شهدای بیرجند به مقام شامخ شهدا ادای احترام کرد.
وی عصر همان روز به صورت سرزده از محله کاظمیه شهر بیرجند بازدید کرد و سپس در نشست با نمایندگان اقشار مردم، ایثارگران، نخبگان و علمای استان خراسان جنوبی که در محل فرهنگسرای شهر بیرجند برگزار شد، حضور یافت.
وزیران کشور، راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت، رییس سازمان برنامه و بودجه، رییس دفتر رئیس جمهوری و معاون اجرایی رئیس جمهوری، آیت الله رئیسی را در سفر به خراسان جنوبی همراهی کردند و حضور در نشست شورای اداری استان آخرین برنامه این سفر یک روزه بود.
رییس جمهوری هفتههای گذشته نیز در سفرهای سرزده، پنجم شهریور به استان خوزستان و یازدهم شهریور به استان سیستان و بلوچستان سفر کرد و نوزدهم شهریور ماه جاری سومین سفر استانی را به خراسان جنوبی اختصاص داد.