«عباسی» که دارنده نشان درجه یک هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده، محتوای ۵۱ جلسه درس‌گفتار در مورد حقایق مثنوی که طی سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ از شبکه سهند تبریز پخش شده را در این کتاب گردآوری، و انتشارات «مکتب اسنوند» مراغه آن را چاپ کرده است.
وی که در عرصه شعر و شاعری با تخلص «باریشماز» شناخته می‌شود، پیش از این بخشی از «فیه ما فیه» مولانا و تمام ۶ دفتر مثنوی معنوی را در چهاد جلد به ترکی آذربایجانی ترجمه، و علاوه بر آن دفتر یک را نیز در سه جلد با عنوان «شرح انور» تشریح کرده و بر همین اساس با تسلطی که بر مثنوی دارد کتاب «مثنوی معنوی یه بیرگیریش» را به رشته تحریر درآورده است.
«ودود دوستی» متخلص به «ایلقار» که از دیگر مفاخر ادبی آذربایجان و تا حدود زیادی با «عباسی» آشناست، وی را شخصیتی جامع‌الاطراف می‌داند تا جایی که ایشان را مولاناشناس، شاعری پرآوازه، دانشنامۀ زندۀ ادبیّات، فرهنگ و فولکلور آذربایجان، عارفی لبریز از واژه و سخن و هنرمندی جلوتر از زمانه خود معرفی می‌کند.
«ایلقار» در مورد کتاب «مدخلی بر مثنوی معنوی» بیان می‌کند: این کتاب از یک سو تکمله‌ای بر «شرح انور» و از سوی دیگر خلاصه آن قلمداد می‌شود و با توجه به اینکه به عنوان پنجاه و یک خطابه یا درس‌گفتار برای ارایه در تلویزیون به نگارش درآمده، از زبان و بیانی آسان و همه‌فهم‌تر از «شرح انور» برخوردار است.
«عباسی»، همان عارف لبریز از واژه و سخن همزمان با شرح و ترجمه مثنوی معنوی به ترکی آذربایجانی، اضافاتی از ادبیات جهانی به محتوای آن افزوده و در این مسیر از خوانش عرفانی فولکلور آذربایجان نیز بهره گرفته است «محمد مشتری» گردآورنده کتاب هفت دهه آثار هنری «عباسی» نیز در مورد کتاب «مثنوی معنوی‌یه بیرگیریش» بیان می‌کند: معرفت محوری «عباسی» برگرفته از صحیفه سجادیه، نهج‌البلاغه، از همه مهمتر قرآن کریم و سایر متون اسلامی بوده که در این کتاب نیز تبلور یافته است.
به گفته وی «عباسی» علاوه بر شرح اشعار شعرای مختلف در این کتاب، قدرت ترجمه خود را به رخ می‌کشد و به گونه‌ای قدرتمند عمل می‌کند که گویی خود مولانا مثنوی را به ترکی آذربایجانی برگردانده است.
«مشتری» با بیان اینکه «عباسی» با هدف آشکارسازی مفاهیم پنهان مثنوی، ادبیات بسیاری را به شرح و ترجمه آن افزوده، اظهار داشت: بدون‌شک این کتاب بی‌نظیر، کامل‌ترین شرح به زبان ترکی آذربایجانی در مواجهه با اندیشه عرفانی مولاناست.
به گزارش ایرنا ویراستاری کتاب «مثنوی معنوی‌یه بیرگیریش» را «ژیلا درخشان‌فرد» و طراحی روی جلد آن را «صدیقه جهادی نائینی» بر عهده داشته‌اند و علاقه‌مندان می‌توانند این کتاب ۳۵۷ صفحه‌ای در قطع رقعی را از طریق «فرهنگسرای سرو» مراغه تهیه کنند.
«حیدر عباسی» به عنوان یک مولوی‌شناس برجسته علاوه بر مثنوی معنوی، «فیه ما فیه» را هم به زبان فارسی شرح و تفسیر کرده که در حال ویراستاری است و در آینده نزدیک چاپ خواهد شد.
علاوه بر کتاب «مدخلی بر مثنوی معنوی» یکی دیگر از کتاب‌های عباسی با عنوان «دویونچکده چیلر» و همچنین «گورمه‌لیلر» که توسط «محمد مشتری» گردآورده شده و بر هفت دهه آثار هنری ایشان نظر افکنده است، عصر امروز یکشنبه در خانه تاریخی خیابانی مراغه رونمایی می‌شود.
