یک کارشناس کشاورزی در رویداد کشاورزی و امنیت غذایی گفت: از 609 دشت آبی کشور 380 دشت قرمز شده است.
به گزارش فارس، اکبر لونی در برنامه رویداد کشاورزی و امنیت غذایی که از سوی شرکت پیشگامان بنیاد تعاون برگزار شد، اظهار داشت: با توجه به تجربه 35 ساله که در کار دولتی و غیر دولتی داشتم سه موضوع مهم و مؤثر در مورد توسعه پایدار کشاورزی و امنیت غذایی مدنظر است که یکی موضوع زمین، دوم آب و سوم جنگل‌ها و مراتع است.
وی افزود: هر وزیر و یا هر دولتی که سر کار می‌آید باید در سیاست‌های خود به این سه موضوع توجه کند که اگر از آن غفلت کند نتیجه‌ایی حاصل نمی‌شود. متخصصان جنگل می‌گویند در 50 سال گذشته یک سوم از سطح جنگل‌های کشور به خاطر بی‌توجهی از بین رفته است و این نابودی جنگل‌ها تبعاتی دارد از جمله اینکه مراتع از بین می‌رود و ذخیره آب کم می‌شود باران بر روی زمین به صورت روان آب تبدیل می‌شود و سیل به وجود می‌آید. یعنی یک اثر ترکیبی روی هم دارند هم بارندگی و هم رطوبت کم می‌شود و بر روی آب و هوا تأثیر می‌گذارد.
به گفته این کارشناس کشاورزی؛ وقتی جنگ تخریب می‌شود روی ذخیره آب زیرزمینی و روان‌آب‌ها هم اثر می‌گذارد.
لونی گفت: در حال حاضر از 609 دشت آبی کشور 380 دشت یعنی بیش از 50 درصد از دشت‌ها قرمز هستند. به عبارتی اجازه برداشت آب نداریم چون بیش از حد از آب‌های زیرزمینی برداشت کرده‌ایم.
به گفته وی، از 780 هزار چاه مجاز و غیر مجاز در 50 سال گذشته حفر شده است که از این تعداد 350 هزار چاه مجاز و پروانه‌دار بوده و 430 هزار چاه بدون پروانه به فعالیت ادامه می‌دهند. این اتفاقات که می‌افتد باعث ترک وسیع زمین و فروچال‌ها در زمین می‌شود که در آن صورت اگر آب یک رودخانه را هم بر روی زمین بیاوریم جذب فروچال‌ها می‌شود و بخش مهمی از دشت‌ها دچار این معضل شده‌اند.
این کارشناس کشاورزی گفت: بشر همواره در کنار آب سکنی گزیده معمولاً روستاها در کنار چشمه، قنات و یا رودخانه تشکیل شده‌اند و بهترین زمین کشاورزی در حاشیه شهرها بوده‌اند که به خاطر توسعه غلط شهرها بهترین زمین‌ها زیر ساخت و ساز رفته و غیر قابل کشت می‌شوند. وقتی زمین به مسکن و یا کارخانه و جاده تبدیل می‌شود دیگر غیرقابل برگشت به کشاورزی است. بنابراین محدودیت خاک و آب بسیار مهم است.
لونی گفت: در چند سال اخیر به اندازه عمر یک آدم زمین‌های کلاس یک و 2 از بین رفته و حال می‌خواهیم به زور زمین‌های کلاس 3 و 4 را با هزینه زیاد قابل کشت کنیم که امکان ندارد.
این کارشناس کشاورزی گفت: باید وزیر جهاد کشاورزی و وزیر نیرو در برنامه‌های خود بگویند که ما در سطح زمینه آب زیرزمینی در چه وضعیتی قرار داریم و در 4 سال اداره کشور می‌خواهیم سطح آب‌های زیرزمینی به چه مقدار برسد. مثلاً اگر در دشت قزوین سطح آب زیرزمینی در 100 متری زمین است نمی‌خواهیم به گونه‌ای استفاده شود که مجبور شویم 110 متر حفاری کنیم. حداقل باید این سطح آب را ثابت نگه داریم.
لونی گفت: در روستاهای قدیمی حتی خانه‌ها و قبرستان‌ها در روی تپه‌ها و زمین‌هایی بود که غیرقابل کشت بود یعنی مدیریتی بر آن حاکم بود اما اکنون شهرها در بهترین زمین‌های کشاورزی توسعه پیدا می‌کنند و زمین کشاورزی را از بین می‌برند. الان از رودهن تا قائمشهر زمین خالی کشاورزی پیدا نمی‌کنید، اکثر آنها تبدیل به شهر شده یا در گردنه حیران ویلاسازی شده است. اگر در زمین‌های شمال از بالا نگاه کنید تازه متوجه می‌شوید چه جنایتی انجام شده است.
وی افزود: باید مسئولان دولتی دقت کنند که در برنامه‌های دولت موضوعات پایه یعنی آب، خاک و جنگل‌ها مورد توجه قرار گیرند وگرنه برنامه‌های آنها با شکست همراه می‌شود.
این کارشناس کشاورزی همچنین گفت: مردم و کشاورزان کار خوشان را می‌کنند محقق و مروج کشاورزی هم وظیفه خود را انجام می‌دهند اینها تقصیری ندارند بلکه سیاستگذار کلان مشکل دارد که نتیجه این سیاست‌ها از بین رفتن مراتع، کاهش جنگل، از بین رفتن آب می‌شود. یعنی مشکل کشاورزی دست تولیدکننده مرغ یا تولیدکننده شیر نیست، دست سیاستگذار . کلان است باید بستر تولید را حفظ بکند.
لونی گفت:در گذشته حتی گاو‌ها به مراتع برده می‌شدند اما به خاطر استفاده بی‌رویه مراتع نابود شده و ریشه‌کن شد. اگر بستر کشاورزی مریض باشد هرچه تاکتیک خوب هم به کار بگیرید یک روز منفجر می‌شود. مثلاً سدها را برای ایام کم‌باران درست کردند که با کمبود آب مواجه نشویم اما یکسال که خشکسالی آمد جواب نداد، قبلا در شهرها قنات و چشمه بود الان بسیار کم شده ا ست.
وی گفت: وزیر جهاد کشاورزی باید بگوید سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی چقدر است و ما می‌خواهیم این سطح را حفظ کنیم. ما نمی‌خواهیم افزایش تولید به هر قیمتی باشد اگر اینگونه پیش برود و جنگل‌ها از بین بروند در آینده حتی مردم مشکل تنفسی پیدا می‌کنند.
این کارشناس کشاورزی گفت: سؤال من از وزیر جهاد کشاورزی این است که تعهد بدهد سطح جنگل‌ها و سطح آب‌های زیرزمینی حفظ شود و زمین‌های درجه یک و درجه 2 کشاورزی در همین حد بماند، بقیه برنامه‌ها تاکتیک است. در مورد وزیر نیرو هم باید قول بدهد که میزان آب چقدر است و آیا آن را حفظ می‌کند یا خیر.
