به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، هفته گذشته درخواست ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای پس از ۱۳ سال به طور رسمی پذیرفته شد. این سازمان که در ابتدا با سویه‌های امنیتی ایجاد شد و سپس گرایشات اقتصادی جدی نیز پیدا کرد، از بزرگترین و اثرگذارترین سازمانهای بین‌المللی است که ۲ عضو از ۵ عضو شورای امنیت و ۴ قدرت هسته‌ای جهان در آن عضویت دارند.
از نگاه کارشناسان، عضویت ایران در سازمان این ظرفیت را ایجاد می‌کند که روابط دوجانبه خود را با تک تک اعضا تقویت کند و از ظرفیت‌های اقتصادی و... این کشورها بهره‌مند شود. اگرچه برخی از کارشناسان و تحلیلگران، از ذوق‌زدگی‌های زودبه‌هنگام در رابطه با این اتفاق سخن می‌گویند. در همین خصوص، ۹ کارشناس اقتصادی و سیاسی در کلاب‌هاوس با موضوع «عضویت در سازمان شانگهای برای ایران چه منافع اقتصادی دارد؟» به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.
برخی از عضویت در سازمان شانگهای ذوق‌زده‌اند
سفیر اسبق ایران در چین گفت: عضویت ایران در سازمان شانگهای ربطی به دولت‌ها ندارد و سیاست کلی نظام بر این امر استوار شده است.
جواد منصوری در کلاب‌هاوس خبرانلاین با موضوع عضویت در سازمان شانگهای برای ایران چه منافع اقتصادی دارد؟ گفت: خاطرم هست در سال ۱۳۸۷ که سفیر ایران در چین بودم، با دبیرکل این سازمان برای عضویت مکاتبه داشتیم.
وی با طرح این سوال که نقطه قوت‌های این که عضویت برای ایران چیست؟ افزود: معتقدم با عضویت در پیمان شانگهای، وزن سیاسی و بین‌المللی و اعتبار منطقه‌ای ایران افزایش خواهد یافت و در این مساله تردیدی ندارم.
منصوری با اشاره به اینکه استفاده از منافع عضویت در این سازمان به ما مربوط است، ادامه داد: اینکه اعضای پیمان شانگهای پذیرفته‌اند، ایران عضو دایم و رسمی این سازمان باشد، نشان می‌دهد نسبت به ثبات، استقرار و آینده ایران نظر مثبتی دارند و معتقدند ایران می‌تواند در معادلات منطقه‌ای نقش‌آفرین باشد.
وی نتیجه‌گیری کرد: اگر قرار بود دست خالی باشیم، آنها چنین تصمیمی نمی‌گرفتند و ما باید قدر خود را بدانیم.
سفیر اسبق ایران در چین با اشاره به اینکه مجموعه تحولات بین‌المللی نشان می‌دهد جهان تکان خورده و معادلات تغییر کرده است، گفت: چند دولت بزرگ عضو پیمان شانگهای هستند و این سازمان می‌تواند در قضیه افغانستان نقش‌آفرینی خوبی داشته باشد. از سوی دیگر مسایل شرق آسیا به شدت پیچیده شده است.
منصوری با تاکید بر اینکه باید شرایط را برای بهره‌گیری از ثمرات عضویت در سازمان شانگهای مهیا کنیم، گفت: این طور نیست که صرف عضویت در این سازمان راهگشا باشد و مسایل و مشکلات ما را رفع کند. در یکی دو روز اخیر برخی ذوق‌زده شدند که همه مسایل حل خواهد شد، در حالی که این‌گونه نیست.
وی تحول در رابطه ایران و تاجیکستان را از ثمرات این پیمان دانست و گفت: این دو کشور در مسایل منطقه‌ای صاحب نفوذ هستند.
سفیر اسبق ایران در چین تاکید کرد: در ضمن باید بپذیریم بازی برد-برد یک واقعیت است. همان طور که گفتم امروز معادلات در حال تغییر است و آمریکایی‌ها و وزیر خارجه آلمان هم اعلام کرده‌اند بین ۳ تا ۸ سال دیگر چین قدرت اول دنیا خواهد شد پس همه در چارچوب منافع ملی‌شان درصددند دریابند چگونه باید با این قدرت معامله کنند.
برای بهره‌گیری از مزایای سازمان شانگهای باید از تحریم خارج شویم
غلامرضا سلامی، کارشناس اقتصادی نیز در کلاب‌هاوس خبرآنلاین گفت: حضور در پیمان شانگهای نمی‌تواند روابط درست و منطقی ما را تضمین کند و برای بهره‌گیری از فرصت عضویت در پیمان شانگهای باید از تحریم خارج شویم.
وی با اشاره به اینکه عضویت ایران در شانگهای را به فال نیک می‌گیرد، افزود: بعد از سالها انزوا و مقابله با همه از جمله تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان بالاخره توانستیم عضو پیمان شانگهای شویم، اما زود است درباره اثرات این اتفاق صحبت کنیم.
سلامی عنوان کرد: بی‌توجهی ما به کشورهای اطرافمان بسیار زیاد است، به عنوان مثال ما حتی به ازبکستان پرواز هوایی نداریم. این در حالی است که ازبکستان و ترکمنستان، افغانستان و بخشی از پاکستان جز ایران فرهنگی هستند.
وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: ما در منطقه ای هستیم که خط جنوب به شمال می‌تواند از ایران بگذرد. دو عضو مهم پیمان یعنی هند و روسیه نیز می‌توانند از طریق ایران با همدیگر مرتبط شوند. کشورهای دیگر هم از طریق ایران می‌توانند به بازارهای آسیای مرکزی دست پیدا کنند. ایران همچنین در خط غرب به شرق قرار دارد. هند و چین را به اروپا متصل می‌کند و می‌توانیم از این مزیت استفاده کنیم، کاری که تابه حال نکرده ایم.
این کارشناس اقتصادی به تاریخچه سازمان شانگهای اشاره کرد و گفت: پیمان شانگهای اول امنیتی و شبیه ناتو بوده، در تاریخچه اتحادیه اروپا نیز ما همین روند را می‌بینیم. طی ۳۰۰ سال جنگ در اروپا، آلمان و فرانسه حاضر شدند توقعات خود را در حد لوکزامبورگ که کشوری بسیار کوچ در اروپاست، پایین بیاورند و اتحادیه اروپا را شکل دهند. حالا چین و هند و روسیه نیز در این منطقه منافع خود را با کشورهای دیگر مشترک می‌ببینند و در ادامه این روند ما می‌توانیم یک پیمان منطقه‌ای مانند اتحادیه اروپا را شکل دهیم.
سلامی افزود: سازمان شانگهای ۴۰ درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده و یک سوم از اراضی جهان در اختیار اعضای این پیمان است، اما متاسفانه تضاد عمیقی بین اعضای این پیمان وجود دارد.
وی در توضیح این مطلب افزود: نقش چین می‌تواند در حل این تعارضات مهم باشد. حتی در پناه مسایل اقتصادی، می‌توان اختلافات بین هند و پاکستان را تقلیل داد.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه رقابت بین هند و چین هم جزو نقایص محسوب نمی‌شود، ادامه داد: کمااینکه بین آلمان و فرانسه هم رقابت است و همه سعی می‌کنند بهترین محصول را ایجاد کنند و بازار بسازند ولی منافع مشترک را هم در نظر دارند. پیمان شانگهای شروع خوبی برای رسیدن به این نقطه است.
سلامی تاکید کرد: آنچه مسلم است، اینکه ما برای کسب مواهب عضویت در شانگهای باید از تحریم خارج شویم؛ چراکه صرف حضور در پیمان شانگهای نمی‌تواند روابط درست و منطقی ما را تضمین کند.
او گفت: در عمل می‌بینیم چین پول ما را بلوکه می‌کند و می‌گوید شما تحریم هستید، روسیه نیز همین وضعیت را دارد از این رو باید از تحریم خارج شویم و اقتصاد خود را ترمیم کنیم؛ چراکه با نوع نگاهی که ما به اقتصاد داریم، در هر پیمان منطقه ای وارد شویم، نفعی نمی‌بریم.
به گفته وی، قدم اول حضور در این پیمان‌ها، پذیرفتن تجارت آزاد است.
کمرنگ شدن تحریم به رفتار بانک‌های چینی و روسی برمی‌گردد
سید حمید حسینی، فعال اقتصادی در ادامه کلاب‌هاوس خبرآنلاین گفت: هر چند عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای را به فال نیک می‌گیرم، اما روند عضویت ما در طول دو سال تکمیل خواهد شد و فعلا اگر این عضویت مواهبی هم داشته باشد نصیب ما نخواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از پیمان‌های منطقه‌ای در خاورمیانه و این محدوده بدون کارکرد هستند، عنوان کرد: اصولا خاورمیانه کمترین پیمان منطقه‌ای را داراست و قدرت‌های بزرگ اجازه به وجود آمدن پیمان‌های مهم را بین کشورهای منطقه نداده‌اند.
حسینی در توضیح این مطلب افزود: پیمان اکو نتوانسته است نقش مهمی در منطقه ایفا کند و سازمان کنفرانس اسلامی هم عملا هیچ تاثیر عمده‌ای در مسایل اقتصادی نداشته است. ترکیه نیز سازمان دی-هشت را به وجود آورد که نتوانست تاثیر چندانی بر معادلات منطقه به جا بگذارد.
وی با اشاره به سابقه طولانی درخواست ایران برای عضویت در این سازمان گفت: همه مراحل برای عضویت ایران طی شده بود که در زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی نژاد اعلام کردند تا زمانی که ایران تحریم سازمان ملل است، امکان عضویت نیست. پس از آن نیز به دلیل ماجراهایی سیاسی، تاجیکستان مخالف عضویت ما در پیمان شانگهای بود اما حالا از پس سال‌های طولانی تلاش و مذاکره این اتفاق افتاده است اما همان طور که گفتم عضویت ما به این معنی نیست که فردا از منافع این پیمان استفاده می‌کنیم چون دو سال طول می‌کشد تا به عنوان عضو اصلی روی ما حساب کنند.
این فعال اقتصادی با اشاره به مانور اقتصادی برخی مسولان بر این پیمان، تصریح کرد: کارکرد اولیه این سازمان، مرتبط با مباحث امنیتی و مرزی است، در واقع روسیه با ازبکستان و قرقیزستان این پیمان را راه انداختند تا بحث‌های امنیتی خود را دنبال کنند. باید توجه داشت کشورها تا این لحظه نه منطقه آزاد تاسیس کردند، نه بیمه مشترک و نه تعرفه تجاری خاصی را دنبال کرده‌اند. به همین جهت به نظر می‌رسد بحث پیمان شانگهای بیشتر امنیتی است و اگر آن را با گروه نفتا و آ. س.آن مقایسه کنیم، عملکرد ضعیف‌تری دارد.
حسینی با اشاره به وضعیت کنونی اعضای این پیمان گفت: خیلی‌ها با استناد به وضعیت اعضا می‌گویند خروجی دیپلماتیک خاصی در پیمان شانگهای نخواهیم داشت. به هر حال چین و هند از یک سو و روسیه و چین از سوی دیگر رقیب هستند. در عین حال هند و پاکستان که در حال جنگ هستند، هر دو عضو سازمان هستند.
وی با اشاره به وضعیت افغانستان نیز گفت: در بحث افغانستان، موضع ما ممکن است با پاکستان همسو نباشد. بنابراین نمی‌شود گفت این پیمان شانگهای کارکرد اقتصادی دارد و نباید برای نقش آن بزرگنمایی کرد.
این فعال اقتصادی با طرح این موضوع که آیا با عضویت در این سازمان نقش تحریم‌ها در اقتصاد ایران کمرنگ خواهد شد؟ گفت: کمرنگ شدن تحریم‌ها در گرو رفتار بانک‌های چینی و روسی و نوع همکاری آنها با ایران است. به نظر نمی‌رسد چینی‌ها کار جدی با ایران داشته باشند. من معتقدم حتی توافقنامه ۲۵ ساله هم اثری برای ما ندارد، اما در قالب پیمان شانگهای می‌توانیم با کشورهای منطقه، پاکستان، افغانستان، قرقیزستان، تاجیکستان و سایرین تهاتر کنیم و این مهم شدنی است.
حسینی تاکید کرد: اگر هند، روسیه و چین حاضر باشند، تحریم‌های آمریکا را نادیده بگیرند، اتفاق مثبتی رخ می‌دهد اما بعید می‌دانم کار جدی و درازمدتی انجام شود.
وی با اشاره به سخنان وزیر خارجه مبنی بر اینکه مردم آثار عضویت در شانگهای را بر برنامه‌های اقتصادی خواهند دید، گفت: من نمی‌دانم این تاثیر چیست، اما ما از خدا می‌خواهیم ایران بین‌المللی‌تر شود.
او در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: از این لحاظ پیمان برای ما مهم است که بزرگترین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان انرژی در این پیمان حضور دارند. جمعیت کشورهای عضو این پیمان برای ما اهمیت دارد. اگر بتوانیم به کریدور شمال-جنوب و راه ابریشم نوین را فعال کنیم، اتفاق خوبی رخ داده است.
او در توضیح این مطلب افزود: در ضمن باید توجه داشت در منطقه رقابت بین ایران، ترکیه و اسراییل در جریان است و همه سعی دارند موضع خود را تقویت کنند تا با خروج آمریکا از منطقه، قدرت منطقه‌ای شوند.
عضویت در شانگهای مشکل اف‌ای‌تی‌اف را حل می‌کند؟
در این میان، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی گفت: عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای هیچ تاثیری بر حل مشکلات ناشی از تحریم و عدم عضویت ایران در اف‌ای‌تی‌اف ندارد.
سید کمال سیدعلی در کلاب‌هاوس خبرانلاین عنوان کرد: نباید به مسایل سیاه و سفید نگاه کرد و درباره تاثیرات آنها اغراق کرد، ما با مشکلات متعددی ناشی از عدم دسترسی به سیستم بانکی بین‌المللی از یک سو و تحریم‌های مریکا از سوی دیگر روبرو هستیم و عضویت در این سازمان جدا از اینکه اتفاقی مثبت است، تاثیری بر این مشکلات ندارد.
وی با اشاره به اینکه برخی چنین تبلیغ می‌کنند که با نزدیکی به شرق، بحران ما حل خواهد شد، افزود: نزدیکی به شرق در جای خود سیاست درستی است، اما باید توجه داشت در سازمان همکاری‌های شانگهای روسیه، حضور دارد که رقیب بزرگ ما در حوزه گاز محسوب میشود و این کشورها نیز هیچ‌گاه منافع ملی خودشان را در رابطه با ما نادیده نمی‌گیرند و این امر هم طبیعی است.
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی با اشاره به سخنان برخی افراد درخصوص مزیت‌های نزدیکی به چین و همچنین کمک‌های چین به ایران برای دور زدن تحریم‌ها تصریح کرد: امیدوارم در سیاست به نقطه‌ای برسیم که مسایل را سیاه و سفید نبینیم. من نمی‌دانم این بحث‌ها چرا طرح می‌شوند، نکته اینجاست که اگر ما از فاینانس‌های چین در تحریم بهره بردیم، چین نیز بهره خود را از این اتفاق برد.
سیدعلی در توضیح این مطلب افزود: چین از محل پول‌های خود ما به ما فاینانس می‌داد، اما از ما تعهد می‌گرفت که اگر بازپرداخت اتفاق نیفتد، باید حق بیمه را تقبل کنید. به این ترتیب چین بالاترین منفعت را در چارچوب منافع ملی‌اش از این کمک به ایران برده است.
او با اشاره به اینکه برخی درباره امکان تهاتر صحبت می‌کنند، گفت: نزدیک به ۲۰ سال است که ما دنبال تهاتر هستیم و در سطوح بالا، در مذاکرات با کشورها این مساله مطرح شده است و توافقاتی در بالاترین سطوح حاصل شده است، اما در عمل این مهم محقق نشده و دلیل تکنیکی نیز دارد.
وی متذکر شد: در ایران تنها یک مورد تهاتر سابقه داشته که قبل از پیروزی انقلاب اجرایی شد و به تهاتر نفت با تکنولوژی اختصاص داشت، اما در دنیای امروز حتی یک مورد تهاتر موفق نداشتیم و همین تجربه نشان می‌دهد از این طریق نمی‌شود مشکلات کشور را برطرف کرد.
عضویت در سازمان شانگهای تبعات تحریم را کاهش می‌دهد؟
هادی موسوی، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در ادامه گفت گفت: ماهیت سازمان شانگهای در ابتدا امنیتی بود که بر اساس سه شر، تروریزم، افراط گرایی و جدایی‌طلبی شکل گرفت.
وی افزود: حتی بحث‌های اقتصادی هم نتوانسته این بحران هویتی را بپوشاند، در حقیقت این سازمان جز اجلاس سالانه دستاورد دیگری ندارد.
او درباره دستاوردهای اقتصادی این سازمان توضیح داد: تاثیرات اقتصادی این پیمان خیلی مهم نیست، به عنوان مثال چین از زمان تشکیل این پیمان، ۱۵ درصد مراودات تجاری خود را اعضا بالا برده که طبیعی است چون چین با همه دنیا مراودات خود را بالا برده است.
به گفته وی، در بحث امنیتی نیز اگر این سازمان می‌توانست کارکردی داشته باشد، حداقل گزارش‌هایی وجود داشت؛ چراکه در سازمانهای مشابه، گزارش‌های زیادی در این حوزه می‌بینیم، ولی در سایت شانگهای حداقل اطلاعات ممکن منتشر شده است.
این تحلیلگر مسایل بین‌الملل متذکر شد: اخیرا برخی دوستان این پیمان را باطل‌السحر و حل‌المسایل مشکلات کشور می‌دانند و می‌گویند این سازمان در مقابل آمریکا و تحریم‌ها می‌تواند قد علم کند؛ در حالی که این سازمان برای اعضای فعلی خود هم چنین کاری نکرده است. ببینید قرقیزستان و تاجیکستان که از ابتدا عضو این پیمان بودند، چه جایگاهی در جهان دارند.
وی ادامه داد: دیدیم روسیه توسط آمریکا تحریم شد و روبل سقوط کرد، ولی این پیمان هیچ کارکردی نداشت. از سوی دیگر در جنگ تجاری چین با امریکا در ۲۰۱۸ با وجود قدرت بزرگ اقتصادی و سیاسی چین، این پیمان هیچ کارکردی نداشت.
موسوی تاکید کرد: البته هر قدر این مراودات ایران با دنیا بیشتر باشد، احتمال گشایش‌های اقتصادی اندک وجود دارد ولی شرط لازم آن است که ما از لحاظ مسایل بین‌المللی از جمله FATF و مشکلاتمان حل شده باشد.
این کارشناس حوزه بین‌الملل تصریح کرد: این سازمان اصلا به بزرگی که برخی دوستان تبلیغ می‌کنند نیست، نمی‌توان انتظار داشت این پیمان در برابر تحریم‌های آمریکا حرفی برای گفتن داشته باشد.
موانع عضویت ایران در شانگهای در آخرین روزهای دولت روحانی رفع شد
سید جعفر هاشمی، مشاور وزیر خارجه و سفیر اسبق ایران در برزیل و کشورهای آفریقایی نیز گفت: ایران نزدیک به دو دهه پشت درهای پیمان شانگهای ماند؛ چرا که ابتدا چین و روسیه مخالف بودند، ولی بعد تاجیک‌ها مخالف شدند.
وی افزود: اینکه چین و روسیه واقع‌بین شدند، به دشمنی آمریکایی‌ها با چین بر می‌گردد. آمریکا تلاش می‌کند تمام اقدامات برای خنثی کردن قدرت چین را در دستور کار قرار دهند و از سوی دیگر چین هم رویکرد مخفی نفوذ و قدرت خود را به تدریج آشکار کرده است.
هاشمی ادامه داد: روسیه هم به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه این کشور به این نتیجه رسیدند، آمریکایی‌ها اجازه خودنمایی به روس‌ها را نمی‌دهند. آنها هم از یکی دو سال پیش سیگنال مثبت به ما دادند، اما درباره تاثیر این عضویت باید واقع‌بین باشیم. زمانی می‌توانیم این پیمان را با اتحادیه اروپا مقایسه کنیم که پول واحد و امنیت یکپارچه داشته باشیم.
او با اشاره به اینکه ورود به هر پیمانی که باعث شود توسعه کشور اتفاق بیفتد، گفت: اعتبار سیاسی عضویت در این پیمان برای ایران مهم است و می‌تواند منافع سیاسی و اقتصادی خوبی برای کشور ما داشته باشد.
هاشمی تاکید کرد: باید توجه داشت عضویت ایران در پیمان از مدتها پیش رقم خورد. آقای شمخانی در روزهای پایانی دولت آقای روحانی در توییتی نوشت: بعد از ملاقات با دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه، آقای پاتراشوف، موانع حضور ایران در پیمان شانگهای برداشته شده است.
ایران در دولت اصلاحات درخواست عضویت در سازمان شانگهای را داد
محمدعلی ابطحی، پارلمانی رییس جمهور اسبق در کلاب‌هاوس خبرآنلاین گفت: اصل پیشنهاد عضویت در سازمان شانگهای در دولت آقای خاتمی ارائه شد و دولت‌های بعدی پیگیری لازم را انجام دادند.
وی افزود: پیش از این توجه به شرق خیلی جدی نبود و اینکه امروز از شرق برای مقابله با غرب استفاده میشود، قابل توجه است.
ابطحی با تاکید بر اینکه ما محکوم به عدم ارتباط با آمریکا هستیم، اضافه کرد: اتفاقا کشورهای شرق همیشه دلخور بودند چرا ما موقع بحران‌ها به آنها توجه می‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه سر و صداهای ایجاد شده بر سر عضویت ایران در سازمان شانگهای یک مساله داخلی است، گفت: این اتفاق، در حوزه بین‌المللی چندان مهم نیست و اگر قرار بود با عضویت ایران در این سازمان نزدیکی به چین اتفاق بیفتد، با همان قرارداد ۲۵ ساله شکل می‌گرفت.
وی گفت: در ضمن باید توجه داشت کشورهای دیگر روابطشان با ما را بر اساس روابط ما با چین تنظیم نمی‌کنند، بلکه بر اساس روابط ایران با آمریکا محدوده روابط خود را مشخص می‌کنند.
ابطحی گفت: اصل این اتفاق خوب است؛ چراکه ما را به جامعه جهانی متصل می‌کند، ولی عضویت در پیمان شانگهای اثری بر اقتصاد ایران نمی‌گذارد.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: در ابتدای کار آقای رییسی، پیوستن به این پیمان نوعی هیجان سیاسی ایجاد کرده و این طور تبلیغ میشود که این دولت او پرکار و فعال است و ارتباط با دنیا را پیگیری می‌کند.
معاون پارلمانی رییس‌جمهور اسبق گفت: به نظر من اگر سیاست خارجی فعال‌تر باشد خیلی از سدهایی که جلوی دولت آقای روحانی بود برداشته میشود. اتفاق اقتصادی مهمی با عضویت ایران نخواهد افتاد.
ابطحی تاکید کرد: اگر توازنی در ارتباط خارجی ایجاد نکنیم، این پیمان، بار جدیدی به ما تحمیل خواهد کرد و بی‌شک تنها راه حل برای مشکلات، ایجاد توازن بین شرق و غرب است.
بزرگنمایی نکنید؛ عضویت در سازمان شانگهای منافع اقتصادی ندارد
محمدقاسم محب‌علی، تحلیلگر حوزه بین‌الملل گفت: عضویت در سازمان شانگهای تاثیر اقتصادی چندانی برای کشور ندارد و بهتر است تبلیغ واهی در خصوص مزایای عضویت در این سازمان صورت نگیرد.
وی افزود: پیوستن به هر پیمانی در شرایط امروز جهان قابل دفاع است و به طبیعی شدن و عرفی شدن سیاست خارجی ایران کمک می‌کند.
این تحلیلگر حوزه بین‌الملل تاکید کرد: اقتصاد، تجارت، بهداشت، امنیت و محیط زیست در دنیا بهم پیوسته است و همه مسایل جهانی شده است، در دنیای جدید حتی حکمرانی مساله جهانی است و چهاردیواری اختیاری، دیگر معنی ندارد.
محب‌علی با تاکید بر اینکه پیوستن ایران در این پیمان باعث میشود سیاست ایران از حالت ایدئولوژیک خارج شود، گفت: هر اقدامی طبیعتا دارای منافع و مضاری است اما ایران باید روند پیوستن به این پیمان را در حقوق داخلی خود تصویب کند که این روند چند سال طول خواهد کشید.
وی با اشاره به سابقه درخواست ایران برای پیوستن به شانگهای گفت: درخواست ایران برای عضویت در این سازمان از زمان تشکیل پیمان صورت گرفته است و همه دولت‌ها در این دوره زمانی این عضویت را پیگیری کردند.
این کارشناس حوزه بین‌الملل تاکید کرد: اتفاقا چین و روسیه علاقمند به عضویت ایران نبودند و مسایل هسته‌ای، موضوعاتی مانند برجام و تحریم‌های آمریکا باعث این اتفاق بود.
این کارشناس با تاکید بر اینکه دو اتفاق در پذیرش ایران موثر بود، توضیح داد: یکی اقدام اخیر ایران در سازمان ملل بود که رای به انضمام کریمه به روسیه داد و دیگری تحولات افغانستان که هر دو اتفاق سبب شد تاجیکستان وتوی خود در عضویت ایران را بردارد.
محب‌علی تاکید کرد: مقایسه پیمان شانگهای با اتحادیه اروپا اشتباه است. اتحادیه اروپا از نقطه اقتصادی وارد پیمان شدند اما هنوز در مسایل دفاعی به جمع بندی نرسیده اند. به هر حال اروپا دارای اقتصاد مشترک، تاریخ و فرهنگ مشترک است و بیشترین روابط تجاری را کشورهای اروپایی با همدیگر دارند اما در این نقطه، وضعیت معکوس است؛ چراکه چین بیشترین ذخایر ارزی خارجی‌اش یعنی حدود ۳.۶ تریلیون دلار را در آمریکا دارد و بیشترین روابط اقتصادی اش نیز با آمریکا است.
وی ادامه داد: واردات چین از آمریکا، خدمات فناوری است که غیرقابل جایگزینی است. چینی‌ها در این بخش کاملا به آمریکا وابسته‌اند. از سوی دیگر روسیه هم صادرکننده نفت و گاز است و رقیب ما محسوب میشود. پس باید توجه داشت هدف چین رسیدن به بازارهای اروپاست، نه بازارهای کشورهای کوچک آسیایی عضو پیمان شانگهای، از این رو باید بر پایه واقعیات موجود درت به تحلیل زد.
این کارشناس گفت: هند، دیگر عضو مهم این سازمان از یک سو پیمان دفاع مشترک با آمریکا و ژاپن دارد و از سوی دیگر رقیب سیاسی و ژئوپلتیک و تجاری چین محسوب میشود. به گفته وی، چین به دنبال گسترش نفوذ خود در آسیای مرکزی است.
محب‌علی به منافع عضویت در این سازمان اشاره کرد و گفت: امروز مساله منطقه، روابط با افغانستان و تهدید آینده این کشور است. شاید ایران بتواند با این پیمان از داشته‌هایش در افغانستان پشتیبانی کند. در ضمن گسترش روابط ایران با کشورهای عضو، باید با حل و فصل مناقشه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها باشد وگرنه کشورهای عضو نمی‌توانند خیلی اثری در تعاملات با ایران داشته باشند.
او به علاقمندی برخی به افزایس سطح روابط با چین اشاره کرد و گفت: بنده زمانی که در مالزی سفیر بودم، دیدم مالزیایی‌ها دو جمله مهم دارند، می‌گویند بدترین اشغال، اشغال ژاپنی است و بدترین استعمار، استعمار چینی. این را در نظر داشته باشید که ویتنام که روزی شریک چین بود، به همین خاطر امروز به دشمن چین بدل شد و چینی‌ها از این ممظر قابل بررسی هستند. در ضمن تنها ۵ درصد جمعیت کشوری مثل اندونزی را چینی‌ها تشکیل می‌دهند، اما ۴۰ درصد اقتصاد اندونزی در اختیار چینی‌هاست. این نسبت در مالزی به ۳۰ درصد می‌رسد اما ۸۰ درصد اقتصاد مالزی در دست چینی‌هاست. پس بهتر است درباره گسترش رابطه با چین با احتیاط نظر بدهید.
حل مشکل ایران با غرب اثرگذاری منطقه‌ای ایران را افزایش می‌دهد
امیر پسنده‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل در کلاب‌هاوس خبرآنلاین با موضوع عضویت ایران در شانگهای په منافع اقتصادی برای ایران دارد؟ گفت: باید بعد از پیوستن به این پیمان، حساب سیاست خارجی را از مسایل داخلی جدا کنیم. این اتفاق خوبی است که یقینا مقدمات آن پیش از این تدارک دیده شده و حالا تلاش‌ها به ثمر رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه ما نیازمند درهم تنیدگی با سازمانهای بین‌المللی هستیم، گفت: روابط بین‌الملل بعد از جنگ دوم جهانی دستخوش تغییر شد و بین مقوله اقتصاد آزاد و تجارت و بحث جهانی پیوند برقرار شد.
او گفت: ایران باید قوانین و سیاست‌های بین‌الملل را بپذیریم چرا که نمی‌توانیم یک جزیره دورافتاده باشیم. پیمان شانگهای بسیار مهم است. در مقاطعی درخواست عضویت دایم داشتیم و از سال ۲۰۰۵ عضویت ناظر داشتیم.
پسنده‌پور با اشاره به موقعیت ژئواستراتژیک بری و بحری ایران گفت: بسیاری از کشورهای عضو این پیمان در خشکی هستند و بر اساس نظریه‌هارتلند کشورهای محصور در خشکی باید خود را به آبهای آزاد برسانند.
وی افزود: دو شریک راهبردی ما در شرق، عضو ثابت و موسس این سازمان هستند و در هم تنیدگی با چین و روسیه می‌تواند برای ما هم افزایی ایجاد کند، اما در نظر نگرفتن حل مناقشات با غرب می‌تواند نتایج پیمان شانگهای را ابتر بگذارد.
وی تاکید کرد: اگر موضوع FATF و تحریم‌ها رفع نشود، اساسا ما توان نقش آفرینی بالا نخواهیم داشت.
۲۲۳۲۲۵
