به گزارش اقتصادنیوز ، تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است. اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم. روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه 90 ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است.
31 شهریور 1361؛ گزارش نوربخش از اقتصاد جنگ تحمیلی
محسن نوربخش، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران اقدامات بانک‌های کشور به مناسبت هفته جنگ، اوضاع اقتصادی بین‌المللی و وضعیت پولی کشورمان را تشریح کرد.
رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: به مناسبت هفته‌ی جنگ و کمک به جبهه اقتصادی تصمیم گرفته شد تا بانک‌های تجاری یک میلیارد ریال وام به‌صورت قرض‌الحسنه در اختیار بانک کشاورزی بگذارند تا این بانک آن را به‌صورت قرض‌الحسنه به دامداران مناطق جنگی که خسارت دیده‌اند و دام‌های آنها از بین رفته است، پرداخت کند.
دکتر نوربخش نرخ تورم در مکزیک را 100 درصد و در آرژانتین را 140 درصد اعلام کرد و گفت: کشورهای آمریکای لاتین عموما به بانک‌های آمریکایی مقروضند و دوام رژیم‌های سیاسی کشورهایی چون مکزیک برای بانک‌های آمریکایی به علت منافعی که در این بین وجود دارد، حائز اهمیت بسیار است.
رئیس‌کل بانک مرکزی در مورد وضعیت مالی جمهوری اسلامی ایران گفت: برعکس اکثر کشورهای مشابه میزان بدهی خارجی ما رو به کاهش است و این کاهش یکی از موفقیت‌های بزرگ بوده است و اهمیت این امر هنگامی بیشتر مشخص می‌شود که به نرخ بهره در جهان توجه کنیم.
وی گفت: طبق آمار تا سال 80-1979 بدهی‌های خارجی ما رقمی حدود 15 میلیارد دلار بود و این رقم در سال 1982 به رقمی معادل دو میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده است و از آنجایی که سیاست ما کم کردن اتکا به منابع خارجی است و وام تازه‌ای دریافت نکرده‌ایم میزان بدهی‌هایمان کاهش یافته است.
دکتر نوربخش ادامه داد: پس از دو سال جنگ بدون اتکای مالی و با توجه به منابع و ذخایر خودمان طبق بررسی‌هایی که از وضع اقتصادی کشور در سه ماه اول سال 1361 به عمل آمده، کشورمان در جبهه اقتصادی به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته است.
اولین موفقیت ما در زمینه سرمایه‌گذاری‌های عمرانی دولت بوده که طی سه ماه اول سال 61 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود 57 درصد افزایش داشته و به عبارت دیگر قدرت جذب دستگاه‌های دولتی زیادتر شده و این در شرایطی است که در سال دوم جنگ هستیم. همچنین دریافتی‌های مالیاتی افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.
وی افزود: از نظر صدور و فروش نفت موفق شدیم به رقم پیش‌بینی‌شده در بودجه برسیم و صادرات نفت حدود 44 درصد افزایش داشته است.
وی از بالا رفتن میزان سپرده‌های مردم نزد بانک‌ها نیز به‌عنوان یک نمونه اعتماد عمومی یاد کرد و در مورد تورم نیز گفت: با کوشش‌هایی که به عمل آمده از رشد تورمی جلوگیری کرده‌ایم و رشد متوسط شاخص بهای عمده‌فروشی از 28.7 درصد طی سه سال اول سال 1360 به 8.7 درصد طی مدت مشابه در سال 1361 کاهش یافته و همچنین نرخ تورم از 27.7 درصد در سه ماه اول سال گذشته به 15.2 درصد در مدت مشابه سال جاری رسیده است.
نوربخش گفت: سرمایه‌گذاری‌های دولت نیز زیادتر شده و قیمت‌ها تحت‌کنترل قرار گرفته است.
رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: ذخایر ارزی ما از ابتدای جنگ تاکنون هیچ تغییری نکرده و حتی توان آن را داشته‌ایم که بانک‌های ما در خارج نیز سرمایه‌گذاری کنند.
هیچ کالایی از آمریکا وارد نمی‌کنیم
مرتضی موحدی‌زاده، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: شرکت بزرگانی دولتی ایران یک شرکت صد درصد دولتی و وابسته به وزارت بازرگانی است. مسوولیت اساسی این شرکت تهیه ارزاق و کالاهای اساسی موردنیاز مردم مخصوصا کالاهای خوراکی است.
وی افزود: کالاهایی را که شرکت بازرگانی دولتی ایران از خارج خریداری و به انبار متقاضیان حمل می‌کند، عبارت است از: گندم، جو، ذرت، برنج، کنجاله سویا، روغن خام به عنوان ماده اولیه کارخانجات تولیدکننده روغن نباتی، شکر، چای، گوشت، تخم‌مرغ، مرغ یخ‌زده، بذرهای موردنیاز کشاورزی و پودر ماهی جهت مرغ‌داری‌ها.
موحدی‌زاده در مورد نحوه خرید این کالاها گفت: قبل از انقلاب 90 درصد کالاهایی که نام برده شد از آمریکا خریداری می‌شد و به ندرت از سایر کشورها کالایی به مملکت ما می‌آمد. در بعد از انقلاب ما به‌تدریج موفق شدیم منابع دیگری را جانشین آمریکا کنیم و در حال حاضر می‌توانم بگویم که تقریبا هیچ کالایی از مبدا آمریکا حمل نمی‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر کالاهایی که نام برده شد از این کشورها خریداری می‌شود: 1- گندم: استرالیا، ترکیه، آرژانتین، پاکستان و در مواردی از یونان 2- جو: ترکیه، پاکستان، سوریه 3- ذرت: آرژانتین و کانادا 4- کنجاله سویا: برزیل، آرژانتین و اسپانیا 5- روغن سویا: برزیل، اسپانیا 6- برنج: تایلند، اروگوئه، پاکستان 7- شکر: ترکیه، برزیل بازار مشترک اروپا و شوروی 8- گوشت قرمز: استرالیا، نیوزلند، ترکیه، اروپای شرقی، فرانسه، آرژانتین، اروگوئه 9- مرغ یخ‌زده: ترکیه، اروپای شرقی، هلند، آلمان، کم و بیش از فرانسه و اخیرا از برزیل 10- پودر ماهی: پرو 11- تخم‌مرغ: هلند، اسپانیا، فرانسه، آلمان 12- چای: هند، سیلان 13- سیمان: شوروی و ترکیه 14- بذرهای موردنیاز وزارت کشاورزی: اروپای شرقی، ایتالیا، فرانسه
سازمان بهره‌وری ملی ایران در صورت تصویب دولت و مجلس شورای اسلامی تاسیس خواهد شد. دکتر یوسف حجت، معاون آموزش و تحقیق وزارت صنایع سنگین گفت: تمام اعضای سازمان بهره‌وری آسیایی، سازمانی تحت عنوان سازمان بهره‌وری ملی با تشکیلات مشخصی دارند که تمام مسائل مربوط به بهره‌وری توسط این سازمان انجام می‌شود، ولی ایران به‌عنوان یکی از اعضای مهم سازمان بهره‌وری آسیایی، فاقد چنین سازمانی در سطح ملی است و باید با توجه به اهمیت این مساله، مسوولان امر نسبت به تاسیس آن توجه لازم را مبذول داشته و لایحه پیشنهادی را تصویب کنند.
واردات ده‌ها قلم کالا ازجمله عروسک و وسایل بازی کودکان که قبلا ممنوع‌الورود بود با تصویب هیات وزیران آزاد شد.
براساس مصوبه کمیسیون ماده یک آیین‌نامه اجرایی قانون صادرات و واردات، ورود ده‌ها قلم کالا آزاد شد.
براساس این مصوبه واردات انواع عروسک، وسایل بازی کودکان، بازی‌های رومیزی سالنی و بیلیارد آزاد شد.
طبق این گزارش همچنین سود بازرگانی قطعات منفصله (CKD) خودروهای سواری، سواری کار، وانت تک‌کابین و دوکابین با توجه به میزان ساخت داخل بین 10 تا 60 درصد تعیین شد.
