زهرا احمدی پور روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: نظام اداری، مجری مجموعه مأموریت‌های حاکمیت و خدماتی است که در قانون اساسی معین شده و کوتاهی در ارائه این ماموریت‌ها، سبب نارضایتی و کاهش سرمایه اجتماعی می‌شود. در صورتی که نظام اداری مجموعه وظایف خود را به طور صحیح انجام دهد، موجب رضایتمندی مردم می شود که در نهایت رفاه و آسایش عمومی را به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه داد: دولت یازدهم و دوازدهم با شعار فراجناحی بودن تشکیل شد و کوشید بر مبنای شایستگی و تناسب برای فعالیت در فضای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی امروز جامعه ایران و قابلیت پاسخگویی به مطالبات مردم، افراد را در همه سطوح برگزیند.
احمدی پور اضافه کرد: استفاده حداکثری از کارشناسان، خبرگان، نخبگان، مدیران مجرب به عنوان سرمایه های کشور از دغدغه های دولت در طول هفت سال گذشته بوده است. توانمندسازی، ارتقای آموزش، استفاده حداکثری از ظرفیت نخبگان، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد محیط های اداری فعال و بانشاط از جمله اولویت های دیگر دولت است.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی با بیان اینکه به دلیل ناکارآمدی های مدیریتی، برنامه های تحول نظام اداری و ارتقاء بهره وری با موفقیت همراه نبوده، تاکید کرد: از این رو تحول در نظام انتخاب مدیران، آموزش و توانمندسازی آنان، تلاش مستمر در جهت حل مسائل و ایجاد نوعی فهم مشترک از مسائل و چشم انداز کشور در بین مدیران کشور ضروری است.
وی افزود: یکی از مهمترین دلایل منبعث از مطالعات و پژوهش های انجام شده در خصوص پایین بودن سطح بهرهوری در نظام اداری، این است که تصمیم گیری و تصمیم سازی در نظام اداری بهینه و کارآمد نیست. راهکار پیشنهادی در جهت فایق آمدن بر این مسأله، عدم انتخاب و انتصاب مدیران مبتنی بر سلایق شخصی و استقرار نظام شایسته سالاری است.
احمدی پور با بیان اینکه یکی از مواردی که همواره محل مباحثه و اختلاف نظر و حتی ابهام بوده، مدل و معیارهای انتخاب مدیران در نظام اداری در سطوح مختلف است، ادامه داد: همواره انتقاداتی همچون برخورد سلیقه ای، عدم ثبات مدیران، حلقه بسته مدیران، بالابودن میانگین سن مدیران، فرصت ندادن به مدیران جوان، نادیده انگاشتن توانمندی ها و قابلیت های زنان به همراه داشته است. به طور کلی در سطح کلان همواره به لزوم شایستگی محوری تاکید شده اما اقدام عملی و سیستماتیک در این حوزه صورت نگرفته، به همین دلیل برای این مهم لازم بود تا یک نظام پایدار، حرفه ای و به دور از رفتارهای سیاسی مبتنی بر اسناد بالادستی نظام اداری طراحی و اجرا شود.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی گفت: بالاترین سند بالادستی نظام اداری، سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری است که طبق بند چهار این سیاستها، در نصب و ارتقای مدیران دانش گرایی و شایسته سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین بند چهار سیاست های ابلاغی نظام اداری مبنای محوری برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده دستگاه های اجرایی و نظام انتخاب و انتصاب مدیران قرار گرفته است.
احمدی پور ادامه داد: در فصل هشتم (انتصاب و ارتقای شغلی) و نهم (توانمندسازی کارکنان) قانون مدیریت خدمات کشور بر لزوم استقرار نظام شایستگی محور در نظام اداری تاکید شده است. در ماده ۵۳ قانون مذکور عنوان شده در انتصاب و ارتقای شغلی کارمندان بایستی احراز شایستگیهای لازم صورت گیرد. همچنین جهت استقرار نظام شایستگی محور سیستم آموزشی جهت توسعه دانش، مهارت و نگرش و بانک اطلاعات مدیران در دستگاه های اجرایی تشکیل شود.
احمدی پور افزود: دولت در ابلاغ نقشه اصلاح نظام اداری گام مهمی در راستای پیاده سازی نظام شایستگی محور برداشته است. در بند چهارم نقشه راه اصلاح نظام اداری با موضوع استراتژیک مدیران بر دو محور اساسی تاکید وجود دارد. یک، طراحی مدل شایستگی و نظام انتخاب و انتصاب مدیران که در این مدل، شایستگی شامل مجموعه عواملی است که موجب عملکرد موفقیت آمیز یک فرد در جایگاه شغلی می شود. این مدل می تواند در دو سطح عمومی برای همه دستگاه ها و اختصاصی ویژه هر دستگاه تعریف شود که مدل عمومی آن از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور طراحی و به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد.
وی گفت: دوم، طراحی و استقرار نظام جانشین پروری و آموزش و توسعه مدیران است. در این نوع، لازمه تحول در نظام اداری تزریق ظرفیت های انسانی به نظام اداری است. به این منظور که باید آماده سازی نیروها جهت بر عهده گرفتن مسئولیت به طور نظام مند تعریف و مستقر شود.
احمدی پور در بخش دیگری از صحبت های خود تاکید کرد: در همین رابطه از سوی شورای عالی اداری برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده دستگاه های اجرایی به تصویب رسید. این برنامه با هدف ارتقای شایستگی های مدیران از طریق، یک، ایجاد بستر مناسب برای تحقق اصل دانش گرایی، شایسته سالاری و حرفه گرایی. دوم، فراهم کردن سازوکارهای مناسب برای شناسایی و توسعه ظرفیت ها، قابلیت ها و شایستگی های کارمندان مستعد احراز پست های مدیریت حرفه ای و سوم، افزایش انگیزه کارشناسان و کارمندان توانمند از طریق ایجاد فضای رقابتی و عادلانه در انتخاب و انتصاب به پست های مدیریت حرفه ای آغاز شد. این برنامه بستر اجرای ارزیابی شایستگی های مدیران، نظام آموزشی مبتنی بر شایستگی و بانک اطلاعات مدیران را فراهم کرد.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی ادامه داد: در گام دوم، «طراحی و استقرار نظام انتخاب و انتصاب مدیران حرفه ای» مطرح شد که این گامی مهم و اساسی بود. در این مدل به موارد مهم و اساسی از جمله، احراز گواهینامه شایستگی های مدیریتی، گذراندن دوره های آموزشی و توسعه مدیریتی، داشتن حداقل سابقه مدیریتی برای انتصاب سطوح مدیریتی عملیاتی، پایه، میانی و ارشد و کسب حداقل ۸۵ درصد کل امتیاز ارزیابی عملکرد در دو سال منتهی به انتصاب تاکید شده است.
احمدی پور با اشاره به اقدامات اجرایی صورت گرفته در این خصوص خاطرنشان کرد: کانون های ارزیابی شایستگی های مدیران، دوره های تربیت ارزیاب حرفه ای و توسعه شایستگی مدیران از جمله این اقدامات بوده است.
وی ادامه داد: بنا بر متون علمی، کانون ارزیابی معتبرترین ابزار برای پیش بینی عملکرد افراد در آینده است. کانون ارزیابی شایستگی ها یک فرآیند شبیه سازی شده است که افراد در موقیعت های کاری قرار می گیرند تا شایستگی های آنها مورد سنجش قرار گیرد. مبنای این ارزیابی مدل شایستگیهاست. مدل شایستگی های عمومی مدیران حرفه ای دولت در چهار سطح پایه، میانی و ارشد تعریف شده. در همین راستا بنابر مصوبه شورای عالی اداری از تاریخ ۰۱/ ۰۱ / ۹۷ برای هرگونه انتخاب، انتصاب و ارتقای مدیران در سطوح عملیاتی، پایه، میانی و ارشد لازم است تا افراد وارد کانون¬های ارزیابی مدیران شده و گواهینامه شایستگی های سطح مورد تقاضا را کسب کنند.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی با اشاره به دوره های تربیت ارزیاب حرفه ای اظهار داشت: تربیت نیروی انسانی و ارزیابان آموزش دیده در راستای استقرار کانون ارزیابی شایستگی های مدیران در دستگاه های اجرایی و تضمین کیفیت این برنامه گامی بسیار مهم و اساسی بود. در همین راستا مرکز آموزش مدیریت دولتی به عنوان متولی اجرای این برنامه شروع به برگزاری دوره های تربیت ارزیاب حرفه ای کرد. دوره های تربیت ارزیاب حرفه ای شایستگی ها در دولت شامل دو سطح عمومی و تخصصی است. در این دوره علاوه بر ارائه مباحث تئوری و عملی کانون های ارزیابی توسط اساتید خبره، اجرای عملی، کاربردی و مهارتی دوره آموزشی و شرکت در دوره کارورزی مورد تاکید قرار گرفته است.
وی افزود: افراد متقاضی در کانون های ارزیابی و توسعه در سه سطح صدور گواهینامه، صدور گواهینامه پس از گذراندن دوره های توسعه شایستگی و عدم احراز شایستگی طبقه بندی می شوند. در ادامه زنجیره استقرار نظام شایستگی در دستگاه های اجرایی، افرادی که در کانون های ارزیابی شایستگی نمره بین ۵۰ تا ۵۹ را کسب می کنند باید در دوره های توسعه شایستگی شرکت کنند که یکی از نقاط عطف این برنامه تفکیک شایستگی سطوح مختلف به سرفصل های آموزشی مهارتی برای توسعه شایستگی های مذکور است.
احمدی پور با اشاره به اقدامات مرکز آموزش مدیریت دولتی در برقراری نظام شایستگی در نظام اداری تصریح کرد: در همین رابطه کانون ارزیابی مدیران در مرکز آموزش مدیریت دولتی، ابتدا برای حدود ۴۰۰ نفر از مدیران وزراتخانه های مختلف به طور پایلوت اجرا شد و به این وسیله مدل شایستگی مدیران حرفه ای دولت و ماتریس شایستگی ابزار طراحی شد.
وی افزود: در سال ۱۳۹۸، ۲۱۳ نفر از مدیران از ۹ دستگاه اجرایی و همچنین در نیمه اول سال ۱۳۹۹، ۲۹۸ نفر از مدیران ۲۰ دستگاه اجرایی مورد ارزیابی قرار گرفتند و خوشبختانه استقبال دستگاه های اجرایی به ویژه استان های مختلف نشان دهنده تسری نظام شایستگی به طور گسترده در نظام اداری است
احمدی پور تاکید کرد: مرکز آموزش مدیریت دولتی همچنین دوره های تربیت ارزیاب حرفه ای شایستگی های مدیران را در سال۱۳۹۷، پنج دوره با حضور ۱۲۰ شرکت کننده و در سال ۱۳۹۸، سیزده دوره با حضور ۲۱۶ شرکت کننده و در نیمه اول سال ۱۳۹۹، سیزده دوره با حضور ۲۲۱ شرکت کننده برای دستگاه های اجرایی برگزار کرده که در مجموع ۳۱ دوره تا نیمه اول سال جاری با حضور ۵۵۷ نفر اقدام به انجام این دوره ها کرده است.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی تصریح کرد: همچنین مرکز آموزش مدیریت دولتی در راستای برگزاری دوره های توسعه شایستگی تلاش کرده، گامی مهم در مسیر توسعه شایستگی مدیران حرفه ای بردارد. از ابتدای سال ۹۸ بنابر ماهیت دوره های توسعه شایستگی، این دوره ها به طور حضوری و کارگاهی برگزار می شد اما پس از شیوع بیماری کرونا، این دوره ها در مرکز به صورت غیرحضوری در حال برگزاری است و خوشبختانه استقبال خوبی از سوی دستگاه های اجرایی در این زمینه نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۸، ۶۱ عنوان آموزشی با حضور ۵۰۴ فراگیر و در نیمه اول سال ۹۹ تاکنون ۶۳ عنوان آموزشی با حضور ۱۲۰۵ فراگیر در زمینه توسعه شایستگی ها برگزار شده است که استقبال دستگاه ها و افراد در حال گسترش بوده و مرکز آموزش مدیریت دولتی به عنوان مرجع اصلی توسعه شایستگی های مدیران حرفه ای کشور ایفای نقش می¬نماید.
احمدی پور خاطرنشان کرد: می توان دستاوردها و پیامدهای حاصل از استقرار نظام شایستگی محور در ارتقاء و انتصاب مدیران را «نهادینه سازی فرهنگ شایسته سالاری در نظام اداری و توسعه شایستگی ها و مهارت های مدیران بر اساس نظام آموزشی هدفمند، مسئله محور و کاربردی» دانست.
